11. Hukuk Dairesi 2016/12047 E. , 2018/4971 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 26/05/2016 tarih ve 2012/952-2016/500 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalılar ... Sigorta A.Ş. vekili ile ... Yalıtımları A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin nakliyat sigorta poliçesi ile nakliye rizikolarına sigorta güvencesi sağladığı Tüpraş"a ait yüksek kükürtlü motorin türü emtianın davalı ... Turizm"in asıl, davalı ... ..."ın alt taşıyıcı olduğu ve davalı ...’nın taşınan emtiayı sigortaladığı Tüpraş"ın Batman rafinerisinden Kırıkkale rafinerisine sevkiyatı sırasında çekicisi davalı ... ..."a dorsesi davalı ... Turizm"e ait olan araçla nakledilirken dava dışı araç sürücüsünün direksiyon hâkimiyetini kaybetmesi nedeniyle 18.07.2011 tarihinde vuku bulan tek taraflı trafik kazası neticesinde tamamen telef olduğunu, oluşan maddi zararı davacı sigortacının ekspertizle tespit ettirdikten sonra bağımsız eksper tarafından belirlenen hasar tutarını 25.10.2011 tarihinde sigortalısına 46.724,18 TL olarak tazmin ettiğini ve halefiyet hakkını elde ettiğini, tazmin ettiği hasar bedelini ödendiği tarihten itibaren işletilecek avans faiziyle birlikte, davalı ...nin düzenlediği poliçe limiti ile sınırlı kalması kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen rücuen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı .... vekili, zamanaşımı itirazında bulunmuş, müvekkilinin taşıma ilişkisinin tarafı olmadığını, dava dışı Tüpraş"ın eski nakliyecisi olduğunu, müvekkilinin dava konusu emtianın taşındığı çekicinin maliki ve işleteni olmadığı gibi dorsenin davalı ... ... Mad. Yağ Oto Lastik Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti"nin sorumluluğu altında işletildiğini, davacı şirketin sigortalısına yapmış olduğu hasar ödemesinin geçerli bir spesifik poliçeye dayanmadığı için rücu konusu yapamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... ... Mad. Yağ Oto Lastik Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili, davacının diğer davalı taşıyıcı ile davalı sigortacıya müracaat etmesi gerektiğini, müvekkiline dava tarihinden önce rücu talebi yöneltilmediğini, kaldı ki miktarın da fahiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ...Ş. vekili, zamanaşımı itirazında bulunmuş, müvekkilinin dava dışı ... Lojistik A.Ş. unvanlı şirketin sigortacısı olduğunu, davacının riziko tarihinden sonra düzenlediği poliçeye dayalı tazmin ettiği hasar bedelinin lütuf ödemesi sayıldığını, miktarın fahiş olduğunu, tek taraflı trafik kazası sonucunda oluşan hasarın araç sürücüsünün asli kusurundan kaynaklandığını, sürücünün güzergâh dışında yaptığı kaza sonucunda oluşan hasarın nakliyat poliçesi kapsamında değerlendirilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacı ... şirketi ile dava dışı sigortalı arasında düzenlenen spesifik poliçenin risk tarihinden sonra akdedildiği, ancak davacı ile dava dışı sigortalı arasında imzalanan nakliyat abonman sözleşmesinin 01.04.2011-2012 tarihini kapsadığı, rizikonun 18.07.2011 tarihinde meydana geldiği, abonman sigorta poliçesine bağlı olarak düzenlenen spesifik poliçenin sonradan düzenlenmiş olmasının davacı tarafından hatır ödemesi yaptığı anlamına gelmeyeceği, davacının dava dışı sigortalısına yaptığı ödemenin sigorta teminatında olduğu, rizikonun 18.07.2011 tarihinde gerçekleştiği, davanın muhabere yoluyla 18.07.2012 tarihinde açıldığı ve harcının aynı tarihte yatırıldığı, dolayısıyla davanın 1 yıllık zamanaşımı süresi içinde açıldığı gerekçesiyle, davalı ... Turizm Petrolculük Nakliye ve İnşaat Taah. San ve Dış Ticaret A.Ş ile davalı ... ... Maddeleri Yağ. Oto. Lastik Nak. San. Ve Tic Ltd Şti. aleyhine açılan davanın açılmamış sayılmasına, davalı ...ile ...aleyhine açılan davanın kabulüne, 46.724,18 TL tazminatın 25/10/2011 ödeme tarihinden itibaren değişen ve değişecek avans faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalılar ...vekili ile ...vekili temyiz etmiştir.
1-Dava, nakliyat emtia sigorta poliçesinden kaynaklanan alacağın rucüan tahsili istemine ilişkindir.
Dava konusu taşıma tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK’nın 1301. maddesi uyarınca rücu davası açılabilmesi için, sigortacı ile sigortalı arasında bir sigorta sözleşmesinin mevcudiyeti, sigortacının bu nedenle sigortalısına bir ödeme yapmış olması ve sigortalının zarar sorumlusuna karşı dava hakkının bulunması gerekir. Somut olayda, davacı ile dava dışı sigorta ettiren ... Petrol Rafinerileri A.Ş. arasındaki nakliyat abonman sigorta poliçesi yanında dava konusu taşımaya ilişkin spesifik poliçe dosyaya ibraz edilmiştir. Sadece abonman sözleşmesinin bulunması, yani belirli bir taşımaya ilişkin kazadan önce bildiri ve bu bildirim sonucu düzenlenen spesifik poliçe olmadıkça taşınan malın sigorta örtüsü altında olduğunu göstermez ve sigortacı da böyle bir rizikodan sorumlu olmaz. Bu husus aktif dava ehliyetine ilişkin olup mahkemece re"sen nazara alınması gerekir. Zira abonman sigorta sözleşmeleri birer çerçeve anlaşma niteliğinde olup, sigortacı ile sigorta ettiren arasında, sigorta ile ilgili bir hukuki ilişkiyi oluşturur. Bu hukuki ilişkiden dolayı her taşıma için ayrı bir sigorta sözleşmesi düzenlenir. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu"nun 1279. maddesi “Mukavelenin yapıldığı sırada sigorta ettiren veya sigortadan faydalanan kimse, rizikonun gerçekleşmiş olduğunu yahut sigortacı rizikonun gerçekleşmesi imkanı kalmadığını bilmekte iseler sigorta mukavelesi hükümsüzdür; şu kadar ki; birinci halde sigortacı sigorta primini istiyebilir.” hükmünü haizdir. Dosya içeriğinden, nakliyat emtia spesifik sigorta poliçesinde teklif tarihinin belirtilmediği, yükleme tarihinin 01/07/2011, tanzim tarihinin 23.08.2011 olarak gösterildiği; kaza tarihinin ise 18/07/2011 olduğu anlaşılmaktadır. Sigortalıya ait malların taşınması sırasında 18/07/2011 tarihinde riziko meydana
geldikten sonra sigortalı tarafından spesifik poliçenin düzenlendiği göz önüne alındığında teminatın en erken teklif tarihinde başlayacağının kabulü gerekir. Metni yukarıya alınan yasa hükmüne göre rizikonun gerçekleşmesinden sonra yapılan teklif üzerine düzenlenen sigorta poliçesi hükümsüzdür. Hükümsüz bulunan bir sigorta ilişkisine nazaran yapılan ödeme de 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu"nun 1301. maddesi uyarınca davacıya halefiyet hakkı sağlamaz. Öte yandan, dosya içerisindeki tazminat makbuzu ve ibranameye göre, sigortalısının zararını ödeyen davacı ... şirketi yararına temlik beyanında bulunulmamıştır.
Bu itibarla, rizikonun gerçekleşmesinden sonra yapılan teklif üzerine sigorta poliçesi düzenlenmesinin önceden meydana gelen rizikoyu teminat altına alma olanağının bulunmadığı hususu dikkate alınarak, emtianın sevkiyatından önce dava dışı sigortalı tarafından davacı sigortalıya bildirim yapılıp yapılmadığı, yapıldıysa ne zaman yapıldığı, davaya konusu hasarın sigorta örtüsü altında olup olmadığı hususları değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmeyip bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma sebep ve şekline göre, mümeyyiz davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalılar yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 29/06/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.