10. Hukuk Dairesi 2019/2023 E. , 2019/4899 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan Kurum ve Garanti Bankası A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada; davacı, 01.04.1988-01.04.1992 tarihler arasında , davalı ...’nın ... Şubesi’ne çalıştığı , daha sonra şube kapandığı için Kayseri Şubesinde çalışmasını sürdürdüğünü, 01.05.1992 tarihinden sonra taşeron temizlik şirketleri tarafından hizmetlerinin bildirildiğini belirterek 1988-1992 tarihler arasındaki çalışmalarının tespitini talep etmiştir.
Davacının hizmet cetvelinde, talep edilen dönemde ... Temizlik İlaçlama Dekorasyon Taah. Ltd. Şti. ve Fırat Tem. Taah. Tic. Paz. ... şirketlerinden kesintili bildirimleri ile, 1992-2012 Şubat arasında farklı aracı(taşeron) temizlik şirketlerinden bildirimleri bulunmaktadır.
Somut davada, davanın reddine dair ilk karar Dairemizin 16.06.2014 tarihli ilamıyla davacıya talebi açıklattırılmak suretiyle, davacının hangi dönemde hangi şubede çalıştığı açıklığa kavuşturulduktan sonra Garanti Bankası’nın o dönemde temizlik işlerini aracı(taşeron) şirkete verip vermediği hususunun araştırılması, şayet aracı(taşeron) şirkete verildi ise, dava konusu dönemde aracı (taşeron) olan işverenlerin de hak alanını ilgilendirdiğinden taşeron şirketlere HMK. 124. Maddesi gereğince husumet yöneltilmesi gerektiği yönünden bozulduğu, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada; ... Temizlik İlaçlama Dekorasyon Taah. Ltd. Şti., Fırat Tem. Taah. Tic. Paz. ..., Temaks Endüstriyel Tem. Hiz. Ltd. Şti, Tek Temizlik Ürünleri A.Ş., ...."ne davaya dahil edilmek üzere tebligat çıkartıldığı, ancak sadece ..."ne usulüne uygun tebligat yapılabildiği, diğer şirketlere tebligatın gerçekleştirilemediği anlaşılmaktadır.
09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargitay İçtihadı Birleştirme kararında da açıkça vurgulandığı üzere, bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda; Mahkeme yönünden o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine bozma kararında açıklanan hukuki esaslar çerçevesinde hüküm kurmak yükümlülüğü doğar. Bu hukuki aşama "usuli kazanılmış hak" olarak adlandırılır. Bu hukuki müessese Mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararındaki esaslar ve istenilenler kapsamında işlem yapmak ve hüküm kurma zorunluluğunu getirir.
Dosya kapsamında bulunan bilgi ve belgelerden ticaret sicil müdürlüğünce ... Temizlik İlaçlama Dekorasyon Taah. Ltd. Şti."nin münfesih olması nedeniyle 23.01.2014 tarihinde ticaret sicilinden re"sen silindiği ve 28.01.2014 tarihinde ilan edildiği, Fırat Tem.Taah.Tic Paz.... şirketinin sicilde kaydının olmadığının bildirildiği görülmektedir. Davacının talep ettiği dönem itibariyle ... Temizlik İlaçlama Dekorasyon Taah. Ltd. Şti. ve Fırat Tem. Taah. Tic. Paz. ... Şirketinin davaya dahil edilmesi yeterli olacaktır. Bu nedenle öncelikle davalı ... Bankasından A.Ş."den ihale dosyaları ile ilgili bilgi ve belgeler celp edilerek ... Temizlik İlaçlama Dekorasyon Taah. Ltd. Şti. ve Fırat Tem. Taah. Tic. Paz. ... şirketlerinin tam isimleri, unvanları ve adresleri tespit edilmeli, ilgili ticaret sicillerinden adresleri araştırılmalı, şirketlerin ticaret sicilinden terkin edilmeleri halinde tüzel kişilikleri sona ermiş olacağından şirketler hakkında ihya yapılması için yasal prosedür işletilmek suretiyle şirketin ihyasına dair karar alındıktan sonra, usulüne uygun şekilde taraf teşkili sağlanmalı, tarafların gösterecekleri bütün deliller değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ile davalılardan Kurum ve Garanti Bankası A.Ş. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan Garanti Bankası A.Ş."ye iadesine, 29.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.