Hukuk Genel Kurulu 2014/1558 E. , 2015/2538 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki “işçilik alacakları” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Düzce İş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 24.02.2011 gün ve 2007/436 E. 2011/84 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 11.09.2013 gün ve 2011/23644 E. 2013/22056 K. sayılı ilamı ile;
(…A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı işyerinde 1999 yılında tır şoförü olarak çalışmaya başladığını ve en son aylık ücretinin 1.500 TL olduğunu, ancak bordrolarda asgari ücret aldığının gösterildiğini, davacının günlük 13 saat çalışmasının olduğunu, çalıştığı süre boyunca hafta tatili, milli ve dini bayram çalışması ve yıllık izin karşılığında ücretlerinin ödenmediğini, 24 Nisan 2007 tarihinde hiçbir gerekçe gösterilmeden ve hiçbir ödeme yapılmadan işten çıkartıldığını iddia ederek fazla mesai ücreti, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, milli ve dini bayramlar ile hafta tatili alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının firmalarında şoför olarak çalıştığı sırada yıllık ücretli izinlerini kullandığını, hafta tatillerini kullandığını ve milli dini bayramlarda çalışmadığını, fazla çalıştığı günlerde izin kullandırıldığını, davacının firmaya ait araçla nakliye yaparken gerek Almanya’da gerek Bulgaristan’da sigara kaçakçılığı yaptığını ve bununla ilgili ceza aldığını, davacının bu suçu defalarca işlediği için aracın her defasında x-rey cihazına zorunlu olmadığı halde geçirildiğini ve buna ait masrafların firmalarına yüklendiğini, davacıya teslim edilen değerli yük ve aracı tehlikeye sokarak firma sahiplerinin yargılanmasına sebep olabilecek davranışlar yaptığını, davacının kusurlu ve kasti hareketleri nedeniyle haklı fesih koşullarının oluştuğunu ve işine son verildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Taraflar arasında davacının iş akdinin feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı hususunda uyuşmazlık vardır.
Davacı iş akdinin işveren tarafından haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia etmiştir. Davalı işveren ise davacının sigara kaçakçılığı yapması nedeni ile şirketin araçlarının x-ray cihazlarından geçirilmek zorunda bırakıldığını ve bu nedenle de masraf verildiğini, şirketin itibarının zarar gördüğünü, şirket sahiplerinin takibata maruz kalma riski ile karşılaştıklarını, iş akdinin bu gerekçelerle ile haklı nedenle feshedildiğini savunmuştur. Dosyada davacının sigara kaçakçılığı yaptığına dair 2004 yılına ait Slovenya gümrüğünde tutulmuş tutanak ile feshe asıl dayanak kılınan Almanya gümrük makamları tarafından tutulan 11.04.2007 tarihli tutanak mevcuttur. Bu tutanağa göre davacı bandrolsüz vaziyette 300 adet sigara yakalatmış ve kendisinden 130,80 € para haczedilmiş, ayrıca 56,74 € da vergi tahsil edilmiştir. Bu masrafların davalı şirket tarafından ödendiği de belli değildir. Davacının iş akdi feshedildikten sonra aracı kullandığını beyan eden davalı ...; yurtdışındaki gümrüklerde aracın her seferinde x-ray cihazından geçirildiğini, Türkiye’de ise bazen x-ray cihazından geçirildiğini beyan etmekte ise de davalı taraf aracın hangi gümrüklerde x-ray cihazlarına sokulduğunu ortaya koyamamıştır. Davalı taraf aracı x-ray cihazından geçirmenin bir masraf teşkil ettiği ve bunun şirket tarafından karşılandığına dair dosyaya bir belge sunamadığı gibi bu eylemler neticesinde nakliyenin geciktiğini de kanıtlayabilmiş değildir. Davalı işveren nezdinde çalışan işçi olan tanık beyanlarına göre davacının iş akdinin feshi ölçülü değildir. Feshin geçerli nitelikte olabileceği ancak haklı nedene dayanmadığı gözetilerek kıdem ve ihbar tazminatları taleplerinin kabulü yerine reddine karar verilmesi hatalıdır…)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, işçilik alacaklarının tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davacının davalı işyerinde 1999 yılından itibaren tır şoförü olarak çalıştığını en son aylık ücretinin 1.500 TL olduğunu, ancak bordrolarda asgari ücret aldığının gösterildiğini, davacının günlük 13 saat haftada en az 90 saat çalışmasının olduğunu, iş yerinde 8 yıl 4 ay hizmeti bulunan davacının 24 Nisan 2007 tarihinde hiçbir gerekçe gösterilmeden ve hiçbir ödeme yapılmadan işten çıkartıldığını belirterek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, yıllık ücretli izin ve ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinden oluşan işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili; davacının firmalarında şoför olarak çalıştığı sırada yıllık ücretli izinlerini kullandığını, hafta tatillerini kullandığını ve milli dini bayramlarda çalışmadığını, fazla çalıştığı günlerde izin kullandırıldığını, davacının firmaya ait araçla nakliye yaparken gerek Almanya" da gerek Bulgaristan da sigara kaçakçılığı yaptığını ve bununla ilgili ceza aldığını, davacının bu suçu defalarca işlediği için kusurlu ve kasti hareketleri nedeniyle haklı fesih koşullarının oluştuğunu ve işine son verildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Yerel mahkemece, davacının iş sözleşmesinin 4857 sayılı Yasanın 25/II-e maddesi gereğince işverenin güvenini kötüye kullanması nedeniyle davalı işveren tarafından haklı nedenle fesh edildiği, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığı, ancak fazla mesai ücreti ve yıllık ücretli izin alacağı talebinin kabulü gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davacı vekilinin temyizi üzerine, Özel Dairece yukarda açıklanan gerekçelerle bozulmuş; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Direnme kararını davacı vekili temyize getirmektedir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; işverence yapılan feshin geçerli nedene mi yoksa haklı nedene mi dayandığı; varılacak sonuca göre, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazanamayacağı noktasında toplanmaktadır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlerle Özel Daire bozma kararı yerindedir.
Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında, bir kısım üyelerce, iş sözleşmesinin feshine asıl dayanak kılınan Almanya gümrük makamları tarafından tutulan 11.04.2007 tarihli tutanağa göre bandrolsüz vaziyette 300 adet sigara yakalatmış ve kendisinden 130,80 Euro para haczedilmiş, ayrıca 56,74 Euro da vergi tahsil edilen davacının eyleminin, 4857 sayılı İş Kanununun 25. maddesinin "Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri" başlıklı II. fıkrasına uygun olduğu, işçinin bu davranışı sonucunda işverenin bir ödeme yapmış olması ya da nakliyenin gecikmiş olması gibi maddi zarara uğramış olmasına ilişkin bir şart aranmasının maddenin ruhuna uymadığı; zira işçi tarafından gerçekleştirilen bu türlü bir eylemin gerçekleştirilmiş olmasının zaten tek başına 4857 sayılı Yasanın 25/II-e maddesi uyarınca işveren açısından haklı fesih sebebi olduğundan kıdem ve ihbar tazminatı isteminin reddine dair yerel mahkeme kararının yerinde olduğu görüşü ileri sürülmüş ise de, bu görüş Kurul çoğunluğunca yukarıda Özel Daire bozma kararında gösterilmiş olan nedenlerle benimsenmemiştir.
O halde, Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine 11.11.2015 gününde yapılan ikinci görüşmede oyçokluğu ile karar verildi.