Bölge Adliye
Mahkemesi : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesi

Dava, sosyal güvenlik destek primi tahakkukuna dair davalı Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı ve davalı vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince davacı vekili ile davalı SGK vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, seyyar piyango bileti satma işinden dolayı, davalı Kurum tarafından, 14.02.2006-27.09.2011 tarihleri arasında 1479/5510-4/1-b kapsamında sigortalılık tescili ile bu dönem için tahakkuk ettirilen sosyal güvenlik destek primi borcunun iptalini, ödenen primlerden şimdilik 4000,00 TL sinin iadesini, dava aşamasında yaşlılık aylığından yapılacak mahsupların istirdadını istemiştir.
II-CEVAP
SGK vekili, aleyhe hususları kabul etmeyerek, davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“...Milli Piyango İdaresi Bursa Şube Müdürlüğü"nden davacının seyyar piyango bayiliğinden ihtilaflı dönemdeki aylık olarak kazanç miktarları getirtilerek bu verilere göre 2008 yılı Aralık , 2009 yılı Ocak ayında elde ettiği kazançlara göre SGDP tabi olması gerektiği, 01.10.2008-27.09.2011 tarihleri arasında diğer aylarda kazancının olmaması veya kazancının bulunduğu aylarda ise kazancının prime esas günlük kazancı alt sınırının otuz katından az olması nedeniyle 01.10.2008-27.09.2011 tarihleri arasındaki diğer aylarla ilgili adına tahakkuk ettirilen sosyal güvenlik destek primi ve gecikme zammı borcunun iptali gerektiği sonucuna varılarak...” gerekçeleri ile, “...Davanın kısmen kabulü ile, davacının 01/10/2008- 27/09/2011 tarihleri arasındaki aralık 2008 ve 2009 ocak ayı dışındaki aylar için prim borçlarının iptaline, fazla talebin reddine,...” kararı verilmiştir.
B-BAM KARARI
“...Bu değerlendirmeler ışığında ve yasal hükümler karşısında 15/03/1997 tarihinden itibaren SSK dan yaşlılık aylığı alan, 14/02/2016 tarihinden itibaren Meslek Odası ve Sicil kaydına göre vergiden muaf olarak seyyar piyango bayiliği yapan davacının 27/09/2011 tarihli vergiden muafiyet belgesine istinaden seyyar piyango bileti sattığı, 14/02/2006-27/09/2011 tarihleri arası dönem kazançları yönünden sosyal güvenlik destek primine tabi olup olmadığı hususunda yapılan inceleme sonunda davacının 14/02/2006/-30/09/2008 tarihleri arası dönem ( 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 01/10/2008 tarihine kadar ) yönünden kurum tarafından tahakkuk ettirilen sosyal güvenlik destek primi borcunu 6552 sayılı Yasadan yararlanarak 13/02/2015 tarihinde 3.151.52 TL. olarak ödediği görülmüştür. 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın sosyal güvenlik destek primine ilişkin geçiş hükümlerini düzenleyen geçici 14. maddesi ile 4/b hükmü uyarınca davacının 01/10/2008/-27/09/2011 tarihleri arası dönemde esnaf sicil kaydına istinaden vergiden muaf olarak seyyar piyango bayiliği faaliyetinde bulunan davacının 2008 yılı Aralık 2009 yılı Ocak ayında elde ettiği kazançlara göre 2008 yılı Aralık-2009 yılı Ocak dönemi yönünden sosyal güvenlik destek primine tabi olduğu, bu aylar dışındaki 01/10/2008/-27/09/2011 tarihleri arası dönemde kalan diğer aylarda kazancının olmaması veya kazancının prime esas günlük kazancın alt sınırının 30 katından az olması nedeniyle 2008 yılı Aralık, 2009 yılı Ocak ayı dışında kalan 01/10/2008-27/09/2011 tarihler arası dönemde kalan diğer aylar yönünden tahakkuk ettirilen sosyal güvenlik destek primi ve gecikme cezalarından sorumlu tutulamayacak olması nedeniyle İlk Derece Mahkemesi kararının davanı kısmen kabul kısmen reddine ilişkin kararının usül ve yasaya uygun olması nedeniyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun ve davacı vekilinin istinaf isteminin, istinaf dilekçesinin kapsamına ve istinaf nedenlerinin belirtilmemiş olması nedeniyle davacı vekili ile davalı kurum vekilinin istinaf isteminin oybirliğiyle esastan reddine karar verilmesi sonuç ve kanaatine varılmakla...” gerekçeleri ile “...Bursa 1. İş Mahkemesinin 2015/267 Esas 2016/545 Karar sayılı kararı usül ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davacı vekili ile davalı SGK vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine...” kararı verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı ve davalı vekilleri, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı, 15.03.1997 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı aldığını, Kurumun, tarafına, seyyar piyango bileti satışı nedeniyle geçmişe yönelik 14.02.2006-27.09.2011 tarihleri arası SGDP borcu çıkardığını, bağkurlu olarak tescil edilmesinin ve ilgili dönem için bu sebeple SGDP borcu çıkarılmasının hatalı olduğunu belirterek Kurum işleminin iptalini istemiş, Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmişse de, verilen karar hatalı olduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı, 1479 sayılı Yasanın Ek Madde 20’ dir. 25.08.1999 tarih 4447 sayılı Yasanın 38. maddesi ile 1479 sayılı Yasaya getirilen Ek Madde 20 ile yaşlılık aylığı alırken çalışmaya başlayanların 01.10.1999 tarihinden itibaren, sosyal güvenlik destek primi ödemeleri gerektiği düzenlenmiştir.
6663 sayılı Kanunun 24. maddesi ile değişik 5510 sayılı Yasanın 30. maddesi ile de yaşlılık aylığı alırken 4/1-b kapsamında çalışanlardan SGDP uygulaması 01.03.2016 tarihi itibariyle sonlandırılmıştır.
Davacının vergi muafiyetinin 27.09.2011 tarihinde başlaması nedeniyle, Mahkemece eldeki davada, vergi muafiyetinin olmadığı dönem için kararına yasal dayanak olarak 5510 sayılı Yasanın 6/k maddesinin esas alınması ve buna göre hüküm tesisi hatalıdır.
Öte yandan, 18.5.2018 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu"nun 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2018 yılı Mart ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, kanun kapsamına alınmıştır.
İlgili yasanın 10. maddesinin 5. fıkrası “ 5510 sayılı Kanun"un 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikte çalışması nedeniyle ilgili mevzuatına göre sosyal güvenlik destek primi ödemesi gereken sigortalıların bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan sosyal güvenlik destek primi borçları ve bu borca bağlı gecikme cezası, gecikme zammı gibi fer’i alacaklar terkin edilir.” hükmüne amirdir.
Mahkemece, Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi sigortalılığın ne zaman başladığı, davacı hakkında hangi dönemlere ilişkin Sosyal Güvenlik Destek Primi borcu tahakkuk ettirildiği, ödenen borçlar ve ödemelerin hangi dönem prim borçları için yapıldığı, davacının ödenmemiş hangi dönemlere ilişkin prim borcunun olduğu ve miktarına ilişkin tüm bilgi ve belgeler Kurumdan celp edilerek belirtilen hususlar belirlenmeli ve 7143 sayılı Yasa da gözetilerek karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, kararın bir örneğinin Bam"a, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 28.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.