Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı ve fer"i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesince, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, davalı işverene ait 2801/13425 sicil nolu işyerinde 15.11.1992-24.11.1998 tarihleri arasında aralıksız çalıştığı halde hizmetlerinin SGK"ya eksik bildirildiğini, bu dönemdeki çalışmalarının sürekli ve kesintisiz aylık 30 gün olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, “...Dinlenen tüm tanıklar birbiriyle örtüşen ifadelerinde, davacının davalı işyerinde çalıştığı dönemde sürekli ve kesintisiz çalıştığını, aralıksız çalışma yapılmasına rağmen davalı işverenlikçe diğer tüm işçiler gibi davacının ve kendilerinin sigortalılık dönemlerinin kuruma eksik bildirildiğini ifade etmişlerdir. Mahkememizce dinlenen tanık beyanlarının tutarlı ve aynı yönde olması, aleyhe beyanın bulunmaması nedenleri ile sözkonusu beyanlar doğrultusunda davacının fiili çalışma olgusunun ispatlandığı, mevcut dosya ve delil durumu itibari ile; dosyada incelenen davacıya ilişkin sigortalı dosyası, kurum kayıtlan, dönem bordroları, tespit talep edilen dönem bordrolannda adı geçen bordro tanıklarının birbiriyle uyumlu beyanlan dikkate alınarak davacı ..."in davalı işverene ait ... sicil numaralı işyerinde 15.11.1992 - 24.11.1998 tarihleri arasında kesintisiz ve sürekli olarak çalıştığı, davalı şirket tarafından bu süreler içinde Kuruma bildirmiş olduğu bildirimler olduğundan bu günler için hukuki yarar olmadığı sonuç ve kanaatine varılmış,...” gerekçeleri ile, ”Davanın kısmen kabulü ile, ... sigorta sicil numarasında kayıtlı davacı ...’ın davalı şirkete ait ... sicil nolu işyerinde 15.11.1992 ile 24.11.1998 tarihleri arasında aylık 30 gün sürekli olarak hizmet akdine dayalı olarak 5510 sayılı yasanın 4/1-a kapsamında çalıştığının tespiti ile;
2-Davalı şirket tarafından SGK"na bildirilen 1992 yılı için (15.11.1992 tarihinden itibaren) 38 gün, 1993 yılı için 252 gün, 1994 yılı için 234 gün, 1995 yılı için 258 gün, 1996 yılı için 223 gün, 1997 yılı için 226 gün ve 1998 yılı için (24.11.1998 tarihinde kadar) 167 günlük bildirimler yönünden hukuki yarar bulunmadığından talebin reddine ve bu sürelerin dışlanmasına,...” kararını vermiştir.
B-BAM KARARI
“...Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle davacının davalı işyerinde 15.11.1992-24.11.1999 tarihleri arasında kuruma bildirilen günlerin haricinde de kesintisiz olarak çalıştığının yeterli dellilerle kanıtlandığının anlaşılmasına göre feri müdahil SGK vekilinin istinaf itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacı tarafın dava konusu ettiği talebi davacının 15.11.1992-24.11.1999 tarihleri arasında davalı işyerinde kuruma bildirilen günlerin haricinde de kesintisiz olarak çalıştığının tespitine ilişkindir. Mahkemece bu talep kabul edildiğine göre davacının talebi konusunda yanılgılı değerlendirme ile davanın tam kabulü yerine kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir...” gerekçeleri ile “...Feri müdahil SGK vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK‘nun 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,...” “...Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile Giresun İş Mahkemesinin 14.06.2017 tarih ve 2016/100 esas, 2017/190 karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
5-Davanın KABULÜ ile; ... sigorta sicil numarasında kayıtlı davacı ...’ın davalı şirkete ait ... sicil nolu işyerinde 15.11.1992 ile 24.11.1998 tarihleri arasında kuruma bildirilen günlerin haricinde de hizmet akdine dayalı ve kesintisiz olarak çalıştığının TESPİTİNE,...” kararı verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum avukatı, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki davada, dosyadaki kayıt ve belgelerinin incelenmesinde, dava konusu işyerinde çalıştığı için dinlenen tanıklar da kısmi sürelerde bildirimlerinin yapıldığını bildirdiğinden, özellikle, aralıksız şekilde ayda 30 gün çalışıldığı iddia edilen fındık fabrikasına ait dönem bordrolarından, aylık 30 gün aralıksız çalıştığı şeklinde bildirilen sigortalılar var mı araştırılarak uyuşmazlık konusu dönemde davacı ile birlikte çalışıp çalışmadıkları sorulmalı, işin niteliği, davacının dava konusu sürede işyerinde ifa ettiği iş, işyeri uygulamaları, varsa işyerinde tutulan, fazla mesai, izin, ücret ödeme vs. belgelere ilişkin kayıtlar getirtilerek, davacı sigortalının, hiç ara vermeden, aylık 30 gün olmak üzere dava konusu 15.11.1992 - 24.11.1998 tarihleri arasında 6 yılı aşkın süre aralıksız çalışmasının olup olmadığı usulüne uygun şekilde araştırılmalı, Mahkemece, Emniyet vasıtasıyla yapılan araştırma sonucunda , davalı iş yerine yakın, aynı işi yapan komşu iş yeri sahipleri ve çalışanlarının olduğunun da tespit edilmesi karşısında, tespit edilen kamu tanıklarının da bilgi ve görgülerine başvurulmak suretiyle, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek, toplanan kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesinin davalı yönünden istinaf başvurusunun reddine dair kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi . Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin BAM’a gönderilmesine, 28/05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.