21. Hukuk Dairesi 2016/2677 E. , 2017/7355 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının 01/08/2001-30/06/2011 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti ile en son aldığı gerçek ücretin 1.750 TL olması nedeniyle gerçek ücretinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 28/11/2002-01/12/2007 tarihleri arasında asgari ücretle davalı işyerinde geçen çalışmalarının Kuruma bildirildiği, bu döneme ilişkin davacının imzasını taşıyan ücret bordrolarının bulunduğu, 09/12/2007-09/05/2008 tarihleri arasında HDY Hayvancılık Tic. Ltd. Şti."ye ait işyerinde çalışmalarının olduğu, davacı ve davalı tanıklarının beyanlarının alındığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davacı tanıklarının davacının çalışmalarının 2001 yılında başladığını belirtmelerine rağmen davalı tanıklarının Kuruma bildirildiği gibi 2002 yılında çalışmaya başladığını söyledikleri, davacı ve davalı tanıklarının davacının işten ayrıldığı tarih hususunda da farklı beyanlarının bulunduğu, beyanları alınan tanıkların dava konusu dönemin tamamında çalışmalarının olup olmadığının dosya kapsamında bulunan dönem bordroları içeriğine göre tespitinin yapılamadığı anlaşıldığından davacı ve davalı tanıklarının beyanları arasındaki çelişki giderilmeden ve dava konusu dönemin tamamında çalışması bulunan bordro tanıklarının tespiti yapılarak beyanları alınmadan sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, dava konusu döneme ait dönem bordrolarında ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, dinlenen tanıkların hizmet döküm cetvellerini Kurumdan getirtip dava konusu dönemde davalı işyerinde çalışmalarının olup olmadığını net şekilde belirlemek, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle söz konusu işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, davacı tarafından davalı işverene karşı açılan işçilik alacakları dosyasının onaylı bir suretini dosya arasına alıp bu dosyada toplanan delilleri değerlendirmek, davacının 09/12/2007-09/05/2008 tarihleri arasında ... Hayvancılık Tic. Ltd. Şti."ye ait işyerinde geçen çalışmalarının bulunduğu anlaşıldığından bu işyeri ile davalı işyeri arasında bağlantı bulunup bulunmadığını araştırmak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra davacının çalışmasının sürekli çalışma olduğu anlaşılırsa sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
05/10/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.