Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2018/6463 Esas 2019/4847 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde derdestlik dava şartı nedeniyle davanın usulden reddine dair karar vermiştir.
Hükmün, davacı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
6100 sayılı HMK’nun dava şartları ve ilk itirazlar başlıklı 114/1-1 maddesinde, davanın derdest olmaması dava şartlarından sayılmıştır. Dava şartları dava açılmasından, hüküm verilmesine kadar var olmalıdır. Dava şartlarının davanın açıldığı günde bulunmaması ya da bu şartlardan birinin yargılama aşamasında ortadan kalktığının öğrenilmesi durumunda mahkemenin HMK 115 maddesi gereği dava şartı noksanlığı nedeniyle davayı usulden reddetmesi gerekir.
Derdestlik, tarafları, dava sebebi (vakıaları) ve dava konusu (talep sonucu) aynı olan bir dava ikinci kez açılırsa, ikinci davada bu husus re"sen veya talep üzerine dikkate alınır ve ikinci dava, dava şartları yokluğundan esasa girilmeksizin reddedilir.
Bir davada derdestliğin kabul edilebilmesi için varlığı gerekli üç koşul birlikte aranır.
1-Bu davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açılmış olması;
2-Davanın görülmekte (derdest) olması;
3-Daha önce açılmış ve görülmekte olan o dava ile ikinci davanın yani bu davanın aynı olması koşullarıdır.
Birinci davanın halen görülmekte olmasından, ikinci davanın açıldığı tarihte birinci davanın henüz karara bağlanmamış bulunması veya karara bağlanmış bulunmakla beraber verilmiş olan kararın henüz şekli anlamda kesinlik kazanmamış olması anlaşılmaktadır.
Birinci dava, dava şartlarından birisini taşımasa bile, dava şartı yokluğundan dolayı usulden reddedilip bu ret kararı kesinleşinceye kadar geçen süreç içerisinde derdest kalmaya devam eder.
Birinci dava, karara bağlanmış fakat bu karar karşı temyize başvuru için öngörülen süre dolmamış ya da temyize veya karar düzeltmeye başvurulmuş ancak bu taleplerin incelenmesi henüz sonuçlanmamış ise dava yine derdest sayılır. (Prof. Dr. Süha Sanver, Medeni Usul Hukukunda Derdestlik İtirazı, 2007)
Somut olayda, mahkemece davacı Kurum tarafından işveren aleyhine rücuan tazminat davası açıldığı ve derdestlik olumsuz dava şartının bulunduğu gerekçesi ile yazılı şekilde karar verildiği anlaşılmakta ise de; kurumca açılan diğer dava dosyasının incelemesinde, Kurum sigortalısına yapılan ödemelerden, geçici iş göremezlik ödemeleri yönünden, sigortalının kusuru nedeniyle yapılması gereken indirimin yapılmaması nedeniyle oluşan yersiz ödemenin davalı işveren ile birlikte sigortalıdan tahsilinin talep edildiği, bu bakımdan dava sebebi ve dava konuları ile birlikte davanın taraflarında da farklılık olduğu belirgin olduğundan, derdestlik şartlarının oluşmadığı anlaşılmakta olup, mahkemece, işin esasına girilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, aksi yöndeki hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.