Davalı      : Antalya Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Davacı dava dilekçesinde, 07.04.2012 günü Mevlana Kavşağı istikametinden Güllük istikametine doğru 07…… plaka numaralı araç ile sol şeritten seyrederken, ilk alt geçide girmeden hemen önce trafiğin sıkışık olması nedeni ile durduğunu;  önünde plakasını bilmediği aracın hareketlenmesi ile kendisinin de hareket ettiğini, hızının maksimum 30 civarında olduğunu; bir anda önündeki aracın sinyal vermeden ve frene basmadan sağ şeride geçmesiyle, 66…… plaka no.lu araç ile karşı karşıya kaldığını, frene basarak durduğunu;  ancak aracı ile durur pozisyonda iken, bir anda arkasından hızla gelen 07……. no.lu aracın arabasına hızla arkadan çarptığını; bunun etkisi ile önünde duran 66 DE 333 plakalı araca istem dışı çarptığını; ancak kendisine çarpıldığı esnada arabası zaten hareket etmediği ve trafikte araçlar sıkışıklık dolayısıyla durur pozisyonda olduğu için, 66…….. plakalı araca çarpmakta herhangi bir kastı ve kusurunun olmamasına rağmen, kaza akabinde olay mahalline çağırılan polis memurunun,  sanki 3 araba zincirleme kaza yapmış gibi kendisini de %100 kusurlu addettiğini,  tutanağı da bu şekilde tanzim ettiğini;  trafik tespit tutanağının gerçeği yansıtmadığını; tutanak sebebiyle aracının ön kısmında aldığı hasarı ve önünde seyreden aracın hasarını hukuken karşılamak durumunda kalmasının söz konusu olduğunu,  ayrıca, tarafına tanınan hasarsızlık indirimini de kaybetmiş bulunduğunu, aracındaki toplam hasarın 10.000 TL civarında olduğunu ifade ederek; 07/04/2012 tarih ve 986 sayılı Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağının iptali istemiyle, adli yargı yerinde itirazda bulunmuştur.

ANTALYA 3.SULH CEZA MAHKEMESİ: 21.9.2012 gün ve Değişik İş No:2012/304 sayı ile, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; itiraz edenin sevk ve idaresinde bulunan aracının da karıştığı 07/04/2011 günü meydana gelen zincirleme ve maddi hasarlı trafik kazası sonucu düzenlenen trafik kaza tespit tutanağında aleyhine belirlenen kusur oranının iptali için mahkemelerinde itiraz başvurusunda bulunmuş ise de; söz konu tutanağın düzenlenmesinin idari işlem niteliğinde olduğu, idari işlemlere karşı yapılacak itirazları inceleme ve karar verme merciinin idare mahkemesi olduğu gerekçesiyle; 5326 Sayılı Kabahatler Kanunun 3, 27/8. ve 28/1-b maddeleri uyarınca Mahkemelerinin görevsizliği nedeniyle başvurunun reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANTALYA 2.İDARE MAHKEMESİ:6.2.2013 gün ve E:2013/140, K:2013/134 sayı ile, 2918 sayılı KaR.olları Trafik Yasasının, "Bu Yasadaki suçlarla ilgili davalara bakacak mahkemeler ve yetkileri" başlıklı 112/1 "inci maddesinde, "Sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Yasadaki; hafif para cezasını veya bununla birlikte hafif hapis cezasını, belgelerin geri alınması ve iptali cezasını veya işyerlerinin kapatılması cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara trafik mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde yetki verilen sulh ceza mahkemelerinde bakılır." hükmünün yer aldığı; KaR.olları Trafik Yönetmeliğinin, "Trafik Kazalarına El Konulması" başlıklı 154"üncü maddesinde, "Trafik kazalarına el konulmasında aşağıda gösterilen esas ve usuller uygulanır. / a) Trafik kazalarına; 1) Adli yönden gereği yapılmak üzere mahalli genel zabıtaca, 2) Kaza nedenlerini, iz ve delillerini belirleyecek "Kaza Tespit Tutanağı" düzenlemek üzere de trafik zabıtasınca (polis veya jandarma) el konulur.";  aynı Yönetmeliğin, "Trafik Kazalarına İlişkin işlemler" başlıklı 156. maddesinde de, "Trafik Kazaları ile ilgili olarak yapılacak işlemlerde aşağıdaki esas ve usuller uygulanır, a) Kaza tespit tutanağının düzenlenmesi; 1) örneğine uygun olarak; kaza yerinin durumu, iz ve deliller, kazaya karışan sürücüler, varsa ölü veya yaralılar, hasar veya zarar, gün ve saat ile gerekli görülen diğer hususlar belirtilmek üzere düzenlenir ve olay yerinin durumu bir krokide gösterilir. Tutanaklar; soruşturma evrakına eklenmek, dosyasında saklamak ve sayısına göre taraflara verilmek üzere yeter sayıda düzenlenir." kurallarına yer verildiği; dava dosyasının incelenmesinden; davacıya ait 07…… plakalı aracın 07.04.2012 tarihinde karıştığı maddi hasarlı trafik kazası nedeniyle polis memurlarınca tutulan aynı günlü maddi hasarlı kaza tespit tutanağının iptali istemiyle Antalya 3"üncü Sulh Ceza Mahkemesi"nin 2012/304 değişik iş esas sayılı dosyasında 16.04.2012 tarihinde açılan davanın, anılan mahkemenin 21.9.2012 günlü kararıyla idari yargının görevli olduğu gerekçesiyle görev yönünden reddedildiği ve bu kararın 25.12.2012 tarihinde kesinleştiği, 21.12.2012 tarihinde ise görülmekte olan davanın açıldığının anlaşıldığı; yukarıda anılan yasal düzenlemeler uyarınca maddi hasarlı kaza tespit tutanağı, kazaya karışan taraflar arasında çıkabilecek hukuki uyuşmazlıkların çözümüne esas olacak ve trafik zabıtasınca düzenlenecek bir belge olduğu, idari işlem niteliği de bulunmadığı, adli yargı yerlerinde çözümlenecek uyuşmazlıkların görümü sırasında o mahkemelerce değerlendirilecek olduğundan, maddi hasarlı kaza tespit tutanağına yönelik davanın idari yargı yerinde görülmesi olanağının bulunmadığı;  bu durumda, trafik kazası tespit tutanağının iptali istemiyle açılan davanın adli yargının görevinde bulunduğu gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 1.7.2013 günlü toplantısında:

I-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının; davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; davaya ilişkin bilgi ve belgeler ile adli yargı kararının kesinleşme durumunu gösteren onaylı bir örneğinin dosyada yer aldığı ve sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından,  görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı M.Ali GÜMÜŞ’ün davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağının iptali istemiyle açılmıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun “Trafik kazalarına el koyma ve bilirkişilik” başlığını taşıyan 83. maddesinde, “Trafik kazalarına;

a) Adli yönden gereği yapılmak üzere mahalli genel zabıtaca,

b) Kazanın oluş nedenlerini, iz ve delillerini belirleyerek trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek üzere de trafik zabıtasınca el konulur.

Trafik zabıtasının görevli olmadığı veya bulunmadığı Karayollarında meydana gelen kazalarda trafik kaza tespit tutanağı mahalli genel zabıtaca düzenlenir ve bir örneği o yerin trafik zabıtasına gönderilir.

Karayollarında meydana gelen ve yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında tarafların anlaşması halinde ve fiil başka bir suç oluşturmuyorsa adli kovuşturma yapılmaz ve Türk Ceza Kanununun 565 inci maddesi hükmü uygulanmaz.

Trafik kazalarında yolun trafiğe kapandığı hallerde; trafik zabıtası veya genel zabıta; iz ve delilleri kaybolmayacak şekilde işaretledikten ve gerekli işlemleri yaptıktan sonra, Karayolunu trafiğe açmaya yetkilidir.

 Karayolunun trafiğe kapanmasına ölümlü ve hayati tehlike yaratan yaralanmalı kazalar neden olmuş ve bu kaza can, mal ve trafik güvenliğini etkiliyor ve başka bir yoldan geçiş verilemiyorsa Cumhuriyet savcısının gecikeceğinin anlaşılması halinde, gerekli işaretlemeler yapılıp araç ve ölüler kenara alınarak durum bir tutanakla tespit edildikten sonra yol trafiğe açılır.

Trafik zabıtası, usul kanunlarına göre görevlendirilirse, trafik kazalarında bilirkişilik yapar.

Trafik kazaları, kaza tahkik memurluğu, bilirkişilik ve bunlarda aranacak şartlar ile diğer esaslar yönetmelikte gösterilir” ve “Bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara bakacak mahkemeler ve yetkileri” başlıklı 112. maddesinin birinci fıkrasında, “Sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Yasadaki; hafif para cezasını veya bununla birlikte hafif hapis cezasını, belgelerin geri alınması ve iptali cezasını veya iş yerlerinin kapatılması cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara trafik mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde yetki verilen sulh ceza mahkemelerinde bakılır” hükmü yer almıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na dayanılarak çıkarılmış bulunan KaR.olları Trafik Yönetmeliği’nin, “Trafik Kazalarına EI Konulması” başlıklı 154. maddesinde, “Trafik kazalarına el konulmasında aşağıda gösterilen esas ve usuller uygulanır.

a) Trafik kazalarına;

1) Adli yönden gereği yapılmak üzere mahalli genel zabıtaca,

2) Kaza nedenlerini, iz ve delillerini belirleyecek “Kaza Tespit Tutanağı” düzenlemek üzere de trafik zabıtasınca (polis veya jandarma), el konulur.

Trafik zabıtasının görev alanı dışında kalan yerler ile el koyamadığı durumlarda, trafik kaza tespit tutanağı, örneğine uygun olarak mahalli zabıta tarafından düzenlenir ve bir örneği o yerin trafik zabıtasına gönderilir.(…)” denilmiş;  aynı Yönetmeliğin, “Trafik Kazalarına ilişkin işlemler” başlıklı 156. maddesinde de, “Trafik Kazaları ile ilgili olarak yapılacak işlemlerde aşağıdaki esas ve usuller uygulanır.

a) Kaza tespit tutanağının düzenlenmesi;

1) Örneğine uygun olarak; kaza yerinin durumu, iz ve deliller, kazaya karışan sürücüler, varsa ölü veya yaralılar, hasar veya zarar, gün ve saat ile gerekli görülen diğer hususlar belirtilmek üzere düzenlenir ve olay yerinin durumu bir krokide gösterilir.

Tutanaklar; soruşturma evrakına eklenmek, dosyasında saklamak ve sayısına göre taraflara verilmek üzere yeter sayıda düzenlenir.

2) Trafik kazası tespit tutanağı düzenlemeye bu Yönetmeliğin 154 üncü maddesinin (a) bendi gereğince trafik zabıtası ve genel zabıtanın görevli personeli yetkilidir.

Tutanaklar en az iki görevli tarafından düzenlenir. Hafif yaralanmalı veya hasarlı kazalarda tek görevli tarafından rapor şeklinde de düzenlenebilir.

Ancak Türk Silahlı Kuvvetlerine ait araçların karıştığı trafik kazalarında bir askeri temsilcinin bulundurulması mecburidir.

3) Tutanak düzenleyenler, taraflar için kusur oranı belirtirler(…)” denilmiştir.

Diğer taraftan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 2. maddesinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları idari dava türleri arasında sayılmıştır.

Bu düzenlemelere göre, maddi hasarlı kaza tespit tutanağı, kazaya karışan taraflar arasında çıkabilecek hukuki uyuşmazlıkların çözümüne esas olacak ve trafik zabıtasınca düzenlenecek bir belge olup, idari işlem niteliği de bulunmayan bu belgenin, adli yargı yerlerinde çözümlenecek uyuşmazlıkların görümü sırasında o mahkemelerce değerlendirilecek olduğundan, maddi hasarlı kaza tespit tutanağına yönelik davanın idari yargı yerinde görülmesi olanağı bulunmamaktadır.

Bu durumda, davacı tarafından; maddi hasarlı trafik kaza tespit tutanağına itirazen açılan ve idari yargı yerinde görülmesi olanağı bulunmayan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Antalya 3.Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir

SONUÇ   : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Antalya 3.Sulh Ceza Mahkemesi’nin 21.9.2012 gün ve Değişik İş No:2012/304 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 1.7.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.