Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2015/4828 Esas 2016/3520 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar...ve diğeri vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 04/10/2013 gününde verilen dilekçe ile alacak istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 09/12/2014 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, istemin kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar, davalı ... birliğinin üyesi olduklarını, 2012 yılı sulama bedellerini ödediklerini ancak davalı birliğin dava dışı bir şahsın borcunu kendilerine yükleyip şeker fabrikasından alacakları pancar bedelinden kestiğini belirterek yapılan bu kesintilerin iadesini istemişlerdir.
Davalı, sulama borcu nedeniyle kendisine su verilmeyen dava dışı... adına kayıtlı 100 dönüm arazinin davacılar tarafından sulandığını, davacıların... alacakları avanstan sulama ücretlerinin tahsil edilebileceği konusunda muvafakatname verdiklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, dava dışı....."un tarlalarının davacılardan ... tarafından kullanıldığı belirtilerek onun yönünden istemin reddine, diğer davacı bakımından ise davanın kabulüne karar verilmiştir.
6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanununun 1/2. maddesi uyarınca sulama birlikleri kamu tüzel kişiliğine sahiptirler. Aynı kanun hükümleri uyarınca;..."nin uygun görüşü alınmak suretiyle ana statülerinin ilgili bakanlıkça onaylanması sonucu tüzel kişilik kazanırlar ve hizmet alanları içerisinde....."nin sahip olduğu görev ve yetkilere sahiptirler. Görev alanı içindeki tesislerin işletme, bakım, onarım ve yönetim hizmetleri sulama birliklerinin görevleri arasındadır. Su kullanım hizmet bedelleri ise birliklerin gelirleri arasında sayılmıştır.
Davalı ... tarafından davacılar adına borç tahakkuk ettirilerek borcun davacıların şeker fabrikasındaki alacaklarından mahsup edilmesi, kamu tüzel kişiliğine sahip olan davalı tarafından kamu gücüne dayanarak resen ve tek yanlı olarak oluşturulan bir idari işlem niteliğindedir. Bu işlemin iptali ya da bu işlemden doğan zararın giderilmesi istemlerine ilişkin davaların 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 2. maddesi hükmünce idari yargı yerinde açılması gerekir. Yargı yolu HMK"nın 114/1-b ve 115. maddelerine göre dava şartı niteliğinde olup taraflarca ileri sürülmese bile mahkemece resen (kendiliğinden) gözönünde tutulmalıdır.
Şu halde, yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken işin esasının çözümlenmesi usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA; bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 17/03/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.