Adalet Bakanlığının, 08/04/2019 tarihli yazısı ile kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan sanık ... hakkındaki kamu davasının düşmesine dair Şanlıurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/12/2017 tarihli ve 2017/620 esas, 2017/1159 sayılı kararı ile; aynı Mahkemenin 26/06/2018 tarihli ve 2018/315 esas, 2018/800 sayılı kararının kanun yararına bozulmasına yönelik talebi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 18/04/2019 tarihli yazı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Sanık hakkında, 18/12/2016 tarihinde işlediği iddia olunan kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan dolayı 04/01/2017 tarihinde TCK’nın 191/2. maddesi uyarınca kamu davasının açılmasının ertelenmesine, bir yıl süreyle tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına karar verildiği,
Ancak tedbirin infazı sırasında TCK"nın 191. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca “...tedbirin gereklerine uygun davranmamakta ısrar ettiği...” gerekçesiyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı kaldırılarak, 15/06/2017 tarihli iddianameyle kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan kamu davası açıldığı,
Yapılan yargılama sonucunda, Şanlıurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/12/2017 tarihli ve 2017/620 esas, 2017/1159 sayılı kararıyla “Denetim Serbestlik Müdürlüğünce yapılan tebligatların usulsüz olduğu, ısrar şartının yerine gelmemiş olduğu anlaşılmakla 6545 sayılı yasayla değişik 191/5 fıkrası gereğince sanık hakkında ayrı bir kovuşturma yapılması mümkün olmadığından, kovuşturma ve soruşturma şartı gerçekleşmediği” gerekçesiyle “kamu davasının düşmesine ve Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığına kararın bir suretinin gönderilmesine” karar verildiği, hükmün yasa yolu incelemesinden geçmeksizin kesinleştiği,
2- Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığınca, Mahkeme tarafından verilmiş olan “düşme” kararının “durma” kararı niteliğinde olduğu kabul edilerek, sanık hakkındaki tedbirin infazına devam edilebilmesi amacıyla 16/01/2018 tarihinde ikinci kez TCK’nın 191/2. maddesi uyarınca kamu davasının açılmasının ertelenmesine, bir önceki kararda infaz edilen süreden arta kalan kısım kadar tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına karar verildiği,
Ancak tedbirin infazı sırasında sanığın yine TCK"nın 191. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca “...tedbirin gereklerine uygun davranmamakta ısrar ettiği...” gerekçesiyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı kaldırılarak, 11/04/2018 tarihli iddianameyle kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan ikinci kez kamu davası açıldığı,
Bununla birlikte, yapılan yargılama sonucunda, Şanlıurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 26/06/2018 tarihli ve 2018/315 esas, 2018/800 sayılı kararıyla bir önceki düşme kararında yer alan gerekçeler aynen tekrar edilerek yeniden “kamu davasının düşmesine ve Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığına kararın bir suretinin gönderilmesine” karar verildiği, bu hükmün de yasa yolu incelemesinden geçmeksizin kesinleştiği,
Anlaşılmıştır.
B) Kanun Yararına Bozma Talebi:
Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/2. maddesinde, "bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında ... beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir.", 191/3. maddesinde "erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır." ve 191/4-a maddesinde "kişinin, erteleme süresi zarfında; a) kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,...hâlinde, hakkında kamu davası açılır." şeklinde düzenlemeler yer aldığı;
Dosya kapsamına göre, adı geçen sanık hakkında 6545 sayılı Kanun ile değişik 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/2. maddesi uyarınca kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verildiği ve 191/3. maddesi uyarınca bir yıl denetimli serbestlik süresi belirlendiği, denetimli serbestlik tedbirinin infazı sırasında sanığın tedbire uymadığı ve bu nedenle sanık hakkında aynı Kanun’un 191/4-a maddesi uyarınca kamu davası açıldığı, ancak mahkemece yapılan yargılama sonucunda kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararının sanığa usûlüne uygun olarak tebliğ edilmediği, anılan hususun dava şartı olduğundan bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/8. maddesi uyarınca iki kez ayrı esas sayılı yargılamalar üzerinden kamu davasının düşmesine karar verildiği anlaşılmış ise de,
Somut olayda;
1-Sanığın üzerine atılı uyuşturucu madde kullanma fiilinin kanunda suç olarak tanımlanmış olduğu, hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmiş olan sanığa anılan kararın usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi gerektiğinde şüphe bulunmamakta ise de, söz konusu tebliğin usûlünce yapılmadığı gerekçesi ile düşme kararı verilemeyeceği, aksi halde uyuşturucu madde kullanmak suçundan bir daha kovuşturma yapılmasının mümkün olmayacağı, bu hâlde kamu davasının açılması bir şarta (yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etme şartına) bağlanmış olduğundan, mahkemece ısrar şartının gerçekleşmediği kanaatine varılması durumunda, Yargıtay 10. Ceza Dairesinin 23/11/2017 tarihli ve 2017/3245 esas, 2017/6004 karar sayılı ilâmında belirtildiği üzere, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/8-2. cümlesi uyarınca durma kararı verilmesi gerektiği gözetilmeksizin, anılan Mahkemenin 05/12/2017 tarihli kararı ile yazılı şekilde düşme kararı verilmesinde,
2-Kabule göre de, benzer bir olay sebebiyle Yargıtay 10. Ceza Dairesinin 22/12/2015 tarihli ve 2015/1717 esas, 2015/33429 karar sayılı ilâmında da belirtildiği üzere, sanığa 10 gün içinde denetimli serbestlik müdürlüğüne başvurması gerektiği uyarısını içeren tebligatın yapılması ve sanığın başvuruda bulunmaması üzerine, yüklenen yükümlülüklere veya tedavinin gereklerine uygun davranmamakta "ısrar" ettiğinin kabul edilebilmesi için sanığa "önceki tebligat gereğince başvuruda bulunmadığı, bu tebligat üzerine öngörülen süre içinde de başvurmaması halinde yükümlülüklere ve tedavinin gereklerine uymamakta ısrar etmiş sayılacağı" uyarısı ile yeniden tebligat yapılması, bu tebligata rağmen de başvuruda bulunmadığı takdirde sanığın tedavi ve denetimli serbestlik tedbirlerine uymamakta ısrar edeceği nazara alındığında, yargılamaya konu olayda Şanlıurfa Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün 23/01/2018 tarihli çağrı kağıdının 05/02/2018 tarihinde tebliğ edildiği, şüphelinin tebliğe rağmen denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat etmemesi üzerine tebligata rağmen başvurmadığına ve ısrar ettiğinin kabul edileceğine dair 20/02/2015 tarihli uyarılı çağrı yazısının 28/02/2018 tarihinde tebliğ edildiği, şüpheli hakkında geçerli tebligat işlemleri yapılmasına rağmen müracat etmemesi üzerine kamu davası açılması akabinde adı geçen Mahkemesince 2018/315 esas sayılı yargılama dosyası üzerinden devamla işin esasına girilerek hüküm kurulması gerekirken, anılan mahkemenin 26/06/2018 tarihli kararıyla yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek, Şanlıurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/12/2017 tarihli ve 2017/620 esas, 2017/1159 sayılı kararı ile; aynı Mahkemenin 26/06/2018 tarihli ve 2018/315 esas, 2018/800 sayılı kararının bozulması istenmiştir.
C) Konunun Değerlendirilmesi:
1- Kamu davasının düşmesine dair Şanlıurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/12/2017 tarihli ve 2017/620 esas, 2017/1159 sayılı kararına yönelik talebin incelenmesi:
TCK"nın 191. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendinde, "Kişinin, erteleme süresi zarfında; kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi ... hâlinde, hakkında kamu davası açılır." hükmüne yer verilmiştir.
CMK"nın 223. maddesinin 8. fıkrasında, "Türk Ceza Kanununda öngörülen düşme sebeplerinin varlığı ya da soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması hallerinde, davanın düşmesine karar verilir. Ancak, soruşturmanın veya kovuşturmanın yapılması şarta bağlı tutulmuş olup da şartın henüz gerçekleşmediği anlaşılırsa; gerçekleşmesini beklemek üzere, durma kararı verilir. Bu karara itiraz edilebilir." hükmü öngörülmüştür.
Somut olayda, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan TCK"nın 191. maddesinin 1. fıkrası uyarınca sanığın isteğiyle açılan davada, 4. fıkrada belirtilen kovuşturma şartının gerçekleşmediğinin Mahkeme tarafından takdir edilmesi durumunda, CMK"nın 223. maddesinin 8. fıkrasının 2. cümlesi gereğince bu şartın gerçekleşmesini beklemek üzere “davanın durmasına” ve “denetimli serbestlik dosyasının infazına devam edilmesi için Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine” karar verilmesi gerekirken, “davanın düşmesine” karar verilmesi yasaya aykırı olup, Mahkemenin asıl iradesinin “durma” kararı verme olduğu yönünde her hangi bir emare de bulunmadığından, sanık lehine verilmiş olan ve davanın esasını çözen bu karardan dolayı yeniden yargılama yapılmamak ve aleyhe sonuç doğurmamak üzere, hukuka aykırılığa işaret edilerek, kanun yararına bozma talebi kabul edilmiştir.
2- Kamu davasının ikinci kez düşürülmesine dair Şanlıurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 26/06/2018 tarihli ve 2018/315 esas, 2018/800 sayılı kararına yönelik talebin incelenmesi:
Mahkemenin 05/12/2017 tarihli ilk kararıyla kamu davasının düşmesine karar verilmiş olması ve düşme hükmünün kesinleşmiş olması karşısında, esasen aynı fiil nedeniyle, aynı sanık hakkında mükerrer olarak açılan ikinci davanın ve bu dava sonucu verilmiş ikinci hükmün hukuki değerden yoksun ve yok hükmünde olduğu anlaşıldığından, yok hükmündeki bir kararın kanun yararına bozma yoluyla incelenmesi de mümkün olmadığından talebin reddine karar vermek gerekmiştir.
D) Karar :
Açıklanan nedenlere göre;
1- Kamu davasının ikinci kez düşürülmesine dair Şanlıurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 26/06/2018 tarihli ve 2018/315 esas, 2018/800 sayılı kararının hukuki değerden yoksun ve yok hükmünde olduğunun TESPİTİNE, bu karara yönelik kanun yararına bozma talebinin REDDİNE,
2- Kamu davasının düşürülmesine dair Şanlıurfa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/12/2017 tarihli ve 2017/620 esas, 2017/1159 sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası ile 4. fıkrasının (c) bendi uyarınca, aleyhe sonuç doğurmamak ve yeniden yargılama yapılmamak üzere BOZULMASINA, gerekli işlemin yapılması için dosyaların Adalet Bakanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine,
27.05.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.