21. Hukuk Dairesi 2016/5385 E. , 2017/7202 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 04/03/1996-07/04/2009 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işveren nezdinde geçen 04.03.1996- 07.04.2009 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece “davanın kabulü ile; davacının 04/03/1996-07/04/2009 tarihleri arasında davalı iş yerinde aralıksız asgari ücret ile çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; davacının ihtilaflı dönemde sigortalı bildiriminin bulunmadığı, ihtilaflı dönemin hemen sonrasında 07.04.2009 tarihinde davalı işverenin kabulüne göre ihale ile temizlik işini verdikleri şirkette çalıştığı, davalı şirkete ait işyeri kaydı kurumdan sorulduysa da kurumun ... İlaç Üretim ve Pazarlama ünvanlı şahıs işyerine ait bilgileri gönderdiği, bu işyerinin 30.09.1984 tarihi itibariyle yasa kapsamından çıktığı, davacının ihtilaflı dönemde davalı şirkete ait işyerinde çalıştığını belirterek işçilik alacaklarını talep ettiği davada davanın kabul edilerek onanmak suretiyle kesinleştiği, davacı ve davalı tanıklarının dinlendiği anlaşılmıştır.
Somut olayda, Mahkemece davalı şirkete ait işyerinin olup olmadığı, var ise kanun kapsamında olduğu süreler ile ihtilaflı döneme ait dönem bordroları istenmeden, bordro ve gerektiğinde komşu işyeri tanıkları dinlenmeden eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Hizmet akdinin oluşabilmesi için işyerinin varlığı öncelikli koşul olduğundan yapılacak iş; Davalı şirketin hangi tarihten itibaren ticaret sicile kayıt ve tescilinin yapıldığını Ticaret Sicil Müdürlüğü" nden sormak, davalı şirketin tam ünvanını yazarak adına işyeri tescil kaydı bulunup bulunmadığını araştırmak, var ise Sosyal Güvenlik Kurumu"ndan işyeri tescil belgeleri ile ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirterek, bu bordrolarda dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine (davacıya ihtilaflı dönemde çalıştığı işyeri adresi açıklattırılmak suretiyle ) o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı, çalışmanın part-time mı full- time mı olduğu yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde kanıtladıktan sonra sonucuna göre karar vermektir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ..."ye iadesine, 03.10.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.