KARAR

Hakaret suçundan sanık ..."ın 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 125/1, 29, 62 ve 52/2. maddeleri gereğince 740,00 Türk lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair Çanakkale 1. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 06/09/2018 tarihli ve 2017/677 esas, 2018/575 sayılı kararının Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 12/06/2019 gün ve 2019/60586 sayılı tebliğnamesiyle dava dosyası Dairemize gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında; “ Dosya kapsamına göre,
1- Sanığın, adlî sicil kaydının bulunmadığı anlaşılmakla, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının objektif koşullarının değerlendirilmesinde engel bir neden olarak kabul edilemeyeceği, sanığın duruşmada alınan beyanında hakkında mahkûmiyet hükmü kurulması halinde verilecek olan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını kabul ettiğinin anlaşılması karşısında, suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilip giderilmediği hususu Mahkemesince tartışılıp, sonucuna göre 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesi uyarınca, sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilip verilemeyeceğinin değerlendirilmemesinde,
2- Müştekiye ait olan adlî sicil kaydı esas alınmak suretiyle, müşteki hakkında verilen Çanakkale (Kapatılan) 2. Sulh Ceza Mahkemesinin 26/03/2014 tarihli ve 2014/69 esas, 2014/203 sayılı kararında hükmedilen denetim süresi içerisinde müştekinin yeniden suç işlediğinden bahisle Mahkemesine ihbarda bulunulmasına karar verilerek, yazılı şekilde hüküm kurulmasında,
3- 5237 sayılı Kanun"un 129/1. maddesinde yer alan “Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi hâlinde, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.” şeklindeki hüküm ile hakaret suçlarına özel tahrik düzenlemesi yapıldığı, somut olayda Mahkemece sanığın hakaret fiilini, müştekinin haksız eyleminden dolayı tahrik altında işlediğinin kabul edilmesine rağmen, yapılan haksız tahrik uygulamasında, hakaret suçuna ilişkin özel hüküm olan ve daha lehe düzenlemeler içeren 5237 sayılı Kanun"un 129. maddesi yerine, aynı Kanun"un 29. maddesinin uygulanmasında isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuki Nitelendirme
1 nolu isteme yönelik incelemede;
5271 sayılı CMK’nın 231. maddesinde düzenlenen “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesinin uygulanabilmesi için öncelikle,
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
- Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,

- Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, gerekir. Sanığın kabul etmemesi hâlinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez.
- Denetim süresi içinde, kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilemez.
Anılan bu objektif koşulların gerçekleşmesi ile birlikte ayrıca “Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılmasına” ilişkin takdire dayalı subjektif koşulun da gerçekleşmesi halinde “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesinin uygulanması olanağı bulunmaktadır.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu"nun 16/02/2010 tarih ve 4/253-28 sayılı kararında da belirtildiği üzere, sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden ve doğurduğu sonuçlar itibariyle karma bir özelliğe sahip bulunan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, denetim süresi içinde kasten yeni bir suçun işlenmemesi ve yükümlülüklere uygun davranılması halinde, geri bırakılan hükmün ortadan kaldırılarak kamu davasının 5271 sayılı CYY’nın 223. maddesi uyarınca düşürülmesi sonucunu doğurduğundan, bu niteliğiyle sanık ile devlet arasındaki cezai nitelikteki ilişkiyi sona erdiren düşme nedenlerinden birisini oluşturmaktadır. Koşullu bir düşme nedeni oluşturan “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesi, objektif koşulların (mahkûmiyet, suç niteliği ve ceza miktarı, daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmama, sanığın kabulü, zararın giderilmesi) varlığı halinde mahkemece, diğer kişiselleştirme hükümlerinden önce ve re’sen değerlendirilerek, uygulanması yönünde kanaate ulaşıldığı takdirde, hiçbir isteme bağlı olmaksızın öncelikle uygulanmalıdır.
İnceleme konusu somut olayda, sanık hakkında hakaret suçundan adli para cezası verildiği, sanığın adli sicil kaydının bulunmadığı, dosyada yer alan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair kararı içeren adli sicil kaydının müştekiye ait olduğu, hakaret suçunun somut zarar suçu olmadığı anlaşılmaktadır. Sanık 27/03/2018 tarihli oturumda "hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesini kabul ederim." şeklinde beyanda bulunmuştur. Bu nedenle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun objektif şartlarının oluşması karşısında, mahkemece subjektif koşul da değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, "sanık hakkında daha önce açıklanması geri bırakılan hükmün bulunması ve sanığın yasal 5 yıllık denetim süresi dolmadan kasıtlı suç işlemesi nedeniyle yasal şartları oluşmadığından CMKnın 231.maddesinde düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması hükümleri uygulanmamış" şeklindeki yasal olmayan gerekçe ile hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verilmesi hukuka aykırıdır.
2 nolu isteme yönelik incelemede;
Müştekiye ait olan adlî sicil kaydı esas alınmak suretiyle, müşteki hakkında verilen Çanakkale (Kapatılan) 2. Sulh Ceza Mahkemesinin 26/03/2014 tarihli ve 2014/69 esas, 2014/203 sayılı kararında hükmedilen denetim süresi içerisinde yeniden suç işlediğinden bahisle Mahkemesine ihbarda bulunulmasına karar verilmesi hukuka aykırıdır.
3 nolu isteme yönelik incelemede;
Hakaret suçlarında özel tahrik hükümleri içeren TCK"nın 129. maddesinin 1. fıkrası: “Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi hâlinde, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.” hükmünü içermektedir.
Genel bir tahrik hükmü olan TCK"nın 29. maddesi ise: “Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onsekiz yıldan yirmidört yıla ve müebbet hapis cezası yerine oniki yıldan onsekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hâllerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.” şeklinde düzenlenmiştir.
İncelenen somut olayda, mahkemece hakaret suçundan mahkum edilen sanığın, eylemini haksız tahrik altında işlediğinin kabulüyle, TCK"nın 29/1. maddesi uyarınca cezasından 2/4 oranında indirim yapıldığı ve sanığın neticeten 740 TL adli para cezasıyla cezalandırıldığı görülmektedir. Ancak yapılan haksız tahrik uygulamasında, hakaret suçuna ilişkin özel hüküm olan ve daha lehe düzenlemeler içeren TCK"nın 129. maddesi yerine, aynı Kanunun genel tahrike dair 29. maddesinin uygulanması hukuka uygun aykırıdır.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- Sanık ... hakkındaki hakaret suçundan kurulan Çanakkale 1. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 06/09/2018 tarihli ve 2017/677 esas, 2018/575 sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- CMK"nın 4-b fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, Yüksek Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na TEVDİİNE, 26/11/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.