16. Hukuk Dairesi 2016/14934 E. , 2019/9162 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., .... Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında paftasında "çalılık" olarak gösterilip tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümünün satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişi raporu ve eki krokide 2.085,56 metrekare yüzölçümlü olarak gösterilen taşınmaz bölümünün davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkindir. 4721 sayılı TMK"nın 713/3. maddesi gereğince, tescil davalarında Hazine yanında ilgili kamu tüzel kişiliklerine de husumet yöneltilmesi gerekmektedir. Somut olayda dava, Hazine aleyhine açılmış olup, taşınmazın bulunduğu .... Köyü Tüzel Kişiliği davada taraf olması gerektiği halde, mahkemece bu husus göz ardı edilerek, usulünce taraf teşkili sağlanmaksızın hüküm kurulmuştur. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartı olup, bu koşul yerine getirilmeden esasa girilemez. Mahkemece taraf teşkili sağlanmaksızın karar verildiği gibi, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama da hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Hükme esas alınan ziraat mühendisi bilirkişi raporu, çekişmeli taşınmazın niteliğini ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini belirlemek yönünden yetersiz olduğu gibi, içeriğinde taşınmazın 8-10 yıldır tarımsal amaçla kullanılmadığı belirtilmesine karşın, sonuç kısmında 20-25 yıldır tarımsal amaçla kullanıldığı belirtilmek suretiyle çelişki yaratıldığı halde, bu çelişki üzerinde durulmamış, bir arazinin niteliğini ve üzerinde sürüdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelemesi olduğu halde, hava fotoğraflarından yararlanılmamış ve çekişmeli taşınmaz çalılık olarak tescil harici bırakılmasına rağmen orman yönünden araştırma ve inceleme de yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, mahkemece öncelikle, davacı tarafa, ... Köyü Tüzel Kişiliği’ni davaya dahil etmesi için süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalıdan savunma ve delilleri sorulup toplanmalı, dava konusu taşınmaza ait dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığı"dan getirilip dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ile önceki keşifte görev almayan ziraat mühendisi bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, 3 kişilik orman mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, taşınmazın öncesinin ne olduğu, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmak suretiyle, çekişme konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğu, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu, kullanıma ara verilip verilmediği konusunda rapor düzenlettirilmeli; ziraat mühendisi bilirkişisinden, çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, zirai durumunu, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir; orman bilirkişi kurulundan ise, bölgede orman tahdidi yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise ne zaman yapılıp kesinleştiği, taşınmazın tahdit dışında bırakılıp bırakılmadığı, ormandan açılıp açılmadığı, orman sayılan yerlerden olup olmadığı hususunda ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine ise, keşfi izlemeye, bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye olanak verir rapor düzenlettirilmeli, bu şekilde somut olayda zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli; öte yandan TMK"nın 713/4-5. maddeleri gereğince zorunlu bulunan yasal ilanlar da yapılarak üç aylık yasal ilan süresinin dolması beklenilmeli ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.