MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki “hizmet tespiti” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir 1. İş Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 27.02.2014 gün ve 2013/469 E. 2014/137 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 17.06.2014 gün ve 2014/9756 E. 2014/14977 K. sayılı ilamı ile;
“...Davanın, yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmelerinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki somut olayda; davacı, muris eşinin, davalı işverene ait 34 M 8965 plaka sayılı minibüste şoför olarak, 07.08.2006-22.04.2009 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı aralıksız çalıştığının tespitini istemiş, Mahkemece; tanık ve davalı işverenin kabul beyanları ile çakışan çalışma bulunmaması ve ticari araç kullanım belgesine sahip olunması hususları lehe değerlendirilerek, istem gibi kabul kararı verilmiştir. Davacı murisinin çalıştığının iddia edildiği, plakası bildirilen araca kesilen ceza bilgileri ile dosya kapsamına göre, verilen kabul kararı yönünden, yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
O halde, Mahkemece, yapılacak iş; davalı işverene ait araçta çalışanları gösteren taşıt tanıtma kartı verilip verilmediği Şoförler ve Otomobilciler Odasından sorulmalı, murise ait ticari taşıt kullanma belgesi ile yenilenip yenilenmediği ilgili federasyondan, üyelik bilgileri, minübüsçüler odasından tarihleri ile birlikte istenilmeli, bordro tanığı M.Özsoy ile dönemde çalışıldığı iddia edilen araçtan adına trafik cezası kesilen kişilerden kanaat edinmeye yetecek kadarı dinlenilmeli, uyuşmazlık konusu dönemde davacı murisi Nezahattin Sağır adına vergi kaydı bulunup bulunmadığı araştırılmalı, çalışıldığı iddia edilen minibüs hattı araştırılarak, dinlenenler dışında aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler ile gerektiğinde muris çalışmalarını bilebilecek tanıklar yöntemince re"sen saptanarak, çalışmaların varlığı ve süresi yönünden bilgi ve görgülerine başvurulmalı, sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince tespit edilerek, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O hâlde, davalılardan Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır...”
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.


HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, 06.11.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.