MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin 14/07/1905-17/01/2011 tarihleri arasında davalı işverenliğin Rusya"daki şantiyelerinde güvenlik elemanı olarak çalıştığını, davalı şirketin artık Türk personel çalıştırmayacağını belirterek müvekkilinin haksız olarak işten çıkardığını, tazminatlarının ödenmeyeceğinin ancak ücret alacaklarının ödenmesi için ibraname ve istifa belgesi imzalaması gerektiğinin belirtildiğini, müvekkilinin tazminatları ödenmeden hiçbir belgeyi imzalamayacağını söylemesi üzerine, işverenin müvekkilinin elinden çalışma kartını ve oturum iznini alarak kendisini Rus polisine teslim edeceğini söylediğini, müvekkilinin davalı işverenliği ikna etmek için 01.02.2011 tarihine kadar beklediğini ancak başarılı olamadığını, belgeleri imzalamak zorunda kaldığını iddia ederek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin, fazla mesai ve genel tatil alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının müvekkili şirket nezdinde yalnızca 14/07/1995-23/12/1996 tarihleri arasında bulaşıkçı olarak görev yaptığını, bunun dışında herhangi bir çalışmasının bulunmadığını, iş akdinin projenin veya projedeki görevinin bitmesı nedeniyle son bulduğunu, davacının son hizmeti 23/12/1996 olduğundan, davanın zamanaşımına uğradığını, çalıştığı ülkenin hukuk mevzuatı gereği kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamadığını, yapılan araştırmalarda davacının kesintili olarak 25/10/1999-31/01/2011 tarihleri arasında Rusya"daki ...Ltd. Şti. (Enka TS Ltd. Şti.) isçisi olarak çalıştığının anlaşıldığını, söz konusu şirket ile müvekkili şirketin iki ayrı tüzel kişilik olduğunu, ... şirketinin Rusya"da kurulu, bu ülke mevzuatı uyarınca kurulmuş bir şirket olduğunu, davacının iş akdinin kendi istifası nedeniyle son bulduğunu, yine imzaladığı belge uyarınca herhangi bir alacağı bulunmadığını beyan ettiğini, davacının bu hususu dava dilekçesinde de ikrar ettiğini, davacı ile ... şirketi aracında yapılan hizmet sözleşmesinde Rusya kanunları ve mevzuatının geçerli olduğunun kararlaştırıldığını, davacının ... şirketindeki çalışmasına ilişkin taleplerinin Rusya mahkemelerinde görülmesi gerektiğini, davacının bu dönemdeki çalışmaları karşılığı ücretlerinin Rusya Rublesi olarak Rusya bankalarına yatırıldığını, mahkemece aksinin kabulü halinde bile dosyaya sunulan ücret bordroları incelendiğinde fazla mesai ücretlerinin ödendiğinin anlaşılacağını, ayrıca taleplerin zamanaşımına uğradığını beyan ederek, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile kıdem ve ihbar tazminatları ile genel tatil alacaklarının tahsiline, diğer taleplerin reddine hükmedilmesi üzerine, karar taraf vekillerince temyiz edilmiş, Dairemizin 2014/5548 E. 2015/18146 K. ve 18/05/2015 tarihli ilamı ile özetle " ...Davacı işçi davalının Rusya şantiyelerinde güvenlik görevlisi olarak çalışmıştır. Davacının yaptığı iş, kıdemi, bordro içerikleri ve emsal ücret araştırması gözetilerek ücretinin iddiası gibi kabul edilmesi ve işçilik alacaklarının buna göre hüküm altına alınması gerekirken, ücretin savunmaya göre belirlenmesi hatalıdır.... bilirkişi raporunda davacının 202 gün yıllık izin hakkı olduğu ve bordrolarda izin tahakkuklarının bulunduğunu saptandıktan sonra yurtdışı giriş - çıkış kayıtlarına göre davacının 237 gün Türkiye"de olduğunu belirlenerek davacının izin hakkının bulunmadığı belirtilmiş ve mahkemece de davacının kullanmadığı izin hakkının bulunmadığı gerekçesiyle bu istemin reddine hükmedilmiş ise de, yıllık ücretli izin hesabının bordrolar ve işyeri kayıtları değerlendirilerek yapılması gerekirken yurtdışı giriş - çıkış kayıtlarına göre yapılan hesaba itibarla hüküm kurulması hatalıdır...Hükmedilen alacakların net mi yoksa brüt mü olduğunun hükümde belirtilmemesinin infazda tereddüde yol açacağının düşünülmemesi... " gerekçeleriyle bozulmuştur.
Bozma kararımız sonrası mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulü ile kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin ve genel tatil alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçi, ulusal bayram genel tatil alacağına yönelik olarak dava ve ıslah dilekçeleri ile toplam 1577,60 USD alacak talebinde bulunmuş, bozma ilamı sonrasında aldırılan ek raporda davacının bu alacağı 2579,02 USD olarak hesaplanmış, mahkemece de talep edilen 1.577,60 USA üzerinden %30 indirim yapılıp 1104,00 USD alacağa hükmedilmiştir.
Yapılan yargılama sonunda talepten fazla bir rakam bulunduğunda yasalar ya da yargı uygulaması gereği yapılacak takdiri indirimin hesaplanan toplam alacaktan somut uyuşmazlıkta 2.579,02 USD üzerinden yapılarak talep de dikkate alınarak hüküm kurulması gerekirken, talepten indirim yapılarak karar verilmesi hatalıdır.
3-Taraflar arasında uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait ücretlere hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 59 uncu maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı işçi davalı işverenin yurtdışı şantiyelerinde kesintili olarak çalışmıştır. Davacının yıllık izin ücreti alacağı istemi bordroda yer alan tahakkuklar tenzil edilerek kısmen kabul edilmiş ise de, izin ödemesi adı altında bordroda yer alan tahakkukların işçinin farklı şantiyelerdeki çalışmalarının iş bitimi sebebiyle sona erdiği dönemlere rastlayıp rastlamadığı araştırılmamıştır. Bordroda yer alan ödemelerin işçinin banka hesabına yapıldığı savunulmuş olmakla bu yönde gerekirse ilgili banka kayıtları getirtilmeli ve iş bitimi sebebiyle çıkışların verildiği dönemde yapılan ödemelerin karşılığı olan izin günleri ile çalışma dönemi içine rastlamakla birlikte izinlerin kullandırıldığını gösteren imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile desteklenen izin tahakkukları hesaplamadan düşülmelidir. Bu konuda eksik incelemeyle karar verilmesi isabetsizdir.
4-Davacının fazla mesai ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davalı işveren işçinin imzasını içermeyen ve her zaman düzenlenmesi mümkün olan bordrolarla temel ücreti bölmek suretiyle diğer işçilik alacaklarının da ödendiği şeklinde bir uygulama geliştirmiştir.
Mahkemece bozma kararımız sonrasında bozmaya uygun olarak davacının ücretinin aylık 1.830,00 USD olarak kabul edilmesi yerinde ise de, bordrolarda tahakkuk bulunan ayların dışlanması suretiyle yapılan hesaba itibarla hüküm kurulması hatalıdır.
Mahkemece dosyadaki deliller ve tanık anlatımı değerlendirilerek davacının haftada kaç saat fazla mesai yaptığı tespit edilmeli ve aylık 1.830,00 USD ücrete göre davacının fazla mesai alacağı hesaplanarak, bordrolarda aylık 1.830,00 USD üzerinde ödeme bulunan ay varsa bu aylar yönünden işverence yapılan ödeme miktarları o dönem muaccel olan fazla mesai ve tatil alacaklarından mahsup edilmelidir. Gerçeği yansıtmayan tahakkuklara itibarla ilgili ayların hesaptan dışlanması hatalıdır.
5-Davalı işveren her ne kadar yargılama sırasında tüm bordroların Rus Rublesi üzerinden düzenlediğini ifade etmiş ve hesaplamalar da Rus Rublesi üzerinden yapılmış ise de, temyiz dilekçesinde 2010 - 2011 yıllarına ilişkin bordro tahakkuklarının dolar üzerinden gerçekleştirildiğini savunmuştur.
Mahkemece davacının maaaşının yattığı bankadan hesabın hangi para birimi üzerinden açıldığı ve ücretin hangi para birimi üzerinden yatırıldığı sorularak, bu hususun açıklığa kavuşturulması ve sonucuna göre gerekirse yeniden hesap yapılması için hükmün bozulması gerekmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 06/02/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.