4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’na muhalefet eyleminden kabahatli Khaled Alahmad hakkında, anılan Kanun"un 6/2. maddesi ile 5326 sayılı Kabahatler Kanunu"nun 18. maddesi uyarınca ..."a ait avda kullanılan... plakalı aracın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine dair Orman Ve Su İşleri Bakanlığı 8. Bölge Müdürlüğü Konya Şube Müdürlüğünün 05/11/2018 tarihli ve 287.m sayılı İdarî yaptırım kararma yönelik başvurunun reddine ilişkin Ereğli (Konya) Sulh Ceza Hâkimliğinin 09/04/2019 tarihli ve 2019/529 değişik iş sayılı kararma karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Karaman Sulh Ceza Hâkimliğinin 14/05/2019 tarihli ve 2019/1763 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 19/11/2019 gün ve 94660652-105-42-13434-2019-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 02/12/2019 gün ve KYB-2019/117858 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, kabahatli Khaled Alahmad hakkında, ..."a ait olup Harran Noterliğince düzenlenen 05/07/2018 tarihli ve 3194 sayılı düzenleme şeklindeki kira sözleşmesine istinaden kabahat tarihinde adı geçen kabahatli tarafından kullanılan... plakalı aracın yasaya aykırı olarak şahin kuşunu avlanmada kullanılması sebebiyle, tanzim edilen 28/10/2018 tarihli tutanağa istinaden anılan İdarî yaptırım kararı ile mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verildiği anlaşılmış ise de;
5237 sayılı Türk Ceza Kanunumun 3. maddesinde yer alan "suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur" şeklindeki, aynı Kanun"un 54/1. maddesinde yer alan "(1) İyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla, kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın müsaderesine hükmolunur. Suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan eşya, kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlâk açısından tehlikeli olması durumunda müsadere edilir." şeklindeki . anılan Kanun"un 54/3. maddesinde yer alan "Suçta kullanılan eşyanın müsadere edilmesinin işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğuracağı ve bu nedenle hakkaniyete aykırı olacağı anlaşıldığında, müsaderesine hükmedilmeyebilir" şeklindeki ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu"nun "mülkiyetin kamuya geçirilmesi" başlıklı 18. maddesinde yer alan "(1) Kabahatin konusunu oluşturan veya işlenmesi suretiyle elde edilen eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine, ancak kanunda açık hüküm bulunan hallerde karar verilebilir." şeklindeki düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde,
5326 sayılı Kabahatler Kanunu"nun 18. maddesi gereğince kabahat eylemine iştirak etmeyen ve iyiniyetli üçüncü kişi durumundaki ..."a ait aracın mülkiyetinin kamuya geçirilebilmesi için kabahatin konusunu teşkil etmesi veya kabahatin işlenmesi suretiyle elde edilen eşya niteliğinde olması gerektiği nazara alındığında, bu şartları taşımayan bahse konu araca ilişkin olarak suçta ve cezada orantılılık ilkesine de aykırı olacak şekilde mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilemeyeceği gözetilmeksizin, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
4915 sayılı Kanunun 6/2. maddesinde yer verilen “... kullanım yeri, şekli ve özellikleri Merkez Av Komisyonunca belirlenecekler dışında kara, hava araçları ve yüzer araçlarla, ... avlanılamaz.” şeklindeki yasaklama ile aynı Kanun’un 20/2. maddesindeki “Genel kolluk ile, av yasaklarının takibi ile görevli olan av koruma memurları ve saha bekçileri, bu Kanunda belirtilen yasaklara aykırı hareket edenleri avlanmadan men etmeye, haklarında tutanak düzenlemeye; yasaklanan fiillerin konusunu oluşturan veya bu fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen canlı veya cansız hayvanlar ve bunların türevleri ile avlanmada kullanması veya avlaklarda, pazaryeri ve ticarethanelerde bulundurulması yasak olan eşya ve vasıtalara elkoymaya ve bu amaçla yakalamaya görevli ve yetkilidir. ...” şeklindeki ve yine aynı Kanun’un 28/2. maddesinde yer alan “Bu Kanunun 20 nci maddesi kapsamında elkonulan av hayvanları ve türevleri ile sair eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine mahallî mülkî amir tarafından karar verilir.” şeklindeki düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, anılan Kanun’un 6/2. maddesindeki yasaklama kapsamına giren vasıtaların, avda kullanılması halinde, aynı Kanun’un 28/2. maddesi uyarınca mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilebileceğinin açıkça düzenlendiği,
Öte yandan Anayasa Mahkemesinin “... ve ...” ile ilgili 28/09/2016 tarih ve 2014/5167 Başvuru sayılı kararında da işaret edildiği üzere, kabahatle korunan menfaatin ekonomik nitelikte ve parasal değerlendirme ile ölçülebilecek nitelikte olmadığı, bu itibarla da hakkaniyet ölçütüyle değerlendirme yapılacak olduğunda, ortada, mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilen aracın değeri ile kıyaslamaya yarar maddi bir değer bulunmadığı, 4915 sayılı Kanunun yukarıda alıntılanan düzenlemelerinden de açıkça görüldüğü üzere, kabahat düzenlemesi ile korunması amaçlanan kamu menfaatinin, ülkenin av ve yaban hayatı kaynakları olduğu, atfedilen öneme binaen de kabahatin işlenmesinde kullanılan kara, deniz ve hava vasıtalarının mülkiyetinin kamuya geçirilmesinin öngörüldüğü, bu itibarla da kabahatin işlenmesinde kullanılan ve 4915 sayılı Kanunun 6/2. Maddesi ile kullanımı yasaklanan aracın, aynı Kanun’un 20. ve 28. maddeleri uyarınca mülkiyetinin kamuya geçirilmesinin hakkaniyete aykırı olduğundan bahsedilemeyeceği,
Ancak, kabahatlide yakalanan... plakalı aracın ...’a ait olduğu, olaydan uzun süre önce noter huzurunda düzenlenen sözleşme ile kabahatliye kiralandığının anlaşıldığı, bu itibarla araç maliki olan ...’ın iyiniyetli 3. kişi konumunda olduğu cihetle,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği, bu yönüyle yerinde görüldüğünden, Karaman Sulh Ceza Hâkimliğinin 14/05/2019 tarihli ve 2019/1763 değişik iş sayılı kararı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309/4-d maddesi uyarınca, BOZULMASINA, 42 AAR 372 plakalı aracın sahibine iadesine, 01/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.