14. Hukuk Dairesi 2018/1092 E. , 2018/4651 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24.06.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 17.06.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, TMK"nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Davacı vekili, davacının maliki olduğu 202 ada, 56 parsel sayılı taşınmazın genel yola çıkışı olmadığını ileri sürerek 202 ada 41 ve 42 parsel sayılı taşınmazlardan geçit hakkı kurulmasını talep etmiştir.
Davalı ... vekili ile davalılar , ..., ..., ..., ..., ... ve ... davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulü ile; 202 ada, 56 parsel sayılı taşınmaz lehine 202 ada, 42 parsel sayılı taşınmaz aleyhine 20.02.2014 tarihli bilirkişi raporu ile 05.06.2014 tarihli bilirkişi ek raporu ve eki krokilerde "1 Nolu" olarak belirtilen güzergahtan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir. Bu güzergah üzerindeki taşınmazların maliklerine dava dilekçesi ile husumet yöneltilmemiş olması kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığından 6100 sayılı HMK’nun 124. maddesi gereğince dürüstlük kuralına aykırı olmayan bu taraf değişikliği talebi kabul edilerek davacının bu kişilerin harçsız olarak davaya katılmalarını sağlamasına imkan verilmelidir.
Öte yandan, elbirliği halinde mülkiyette, mirasçılar arasında ortaklık bağı vardır. Bu kişiler mirasçı sıfatı ile bir mala veya hakka birlikte malik olmak durumundadır. Türk Medeni Kanununun 701 ila 703. maddeleri uyarınca bu tür mülkiyetin (ortaklığın) tüzel kişiliği bulunmadığından ortaklardan her birinin eşya üzerinde doğrudan bir hakkı da yoktur. Bu anlatımın doğal sonucu olarak da mülkiyet bütünüyle ortakların tümüne aittir. Elbirliği mülkiyetinde malikler mülkiyet payını ayırmadığından eşya üzerinde paydaş değil ortaktır. Yine bu tür mülkiyette işin özelliği gereği ortaklar arasında zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Şayet davalı olacaklarsa davanın ortakların tümü aleyhine açılması gerekir.
Somut olayda, aleyhine geçit tesis edilen 42 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarından 1927 doğumlu, ..."ın 25.08.2004 tarihinde vefat ettiği, ... mirasçısı kızı ..."ın ise babasından sonra 07.05.2012 tarihinde vefat etmiş olduğu, ne var ki ..."ın mirasçısı ve eşi ..."ın davada yer almadığı anlaşılmaktadır. Öte yandan ... mirasçısı ..."ın 19.02.2010 tarihinde vefat ettiği, dosya arasına alınmış mirasçılık belgesinde mirasçıları olarak gösterilen eşi Nazire Yıldırım, çocukları ..., ..."ın da davaya dahil edilmediği anlaşılmaktadır.
O halde mahkemece, yukarıda belirtildiği üzere taraf teşkili sağlanıp davaya dahil edilenlerin savunma ve delilleri toplandıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken taraf teşkili sağlanmaksızın ve 6100 sayılı HMK"nın 27. maddesi uyarınca hukuki dinlenme hakkı ihlal edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
