16. Hukuk Dairesi 2016/13918 E. , 2019/8878 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ...Köyü çalışma alanında bulunan ve 1976 yılında kesinleşen kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında, imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Yargılama sırasında davalı Hazine, çekişmeli taşınmazın TMK’nın 713/6. maddesi uyarınca taşınmazın kendi adına tescilini talep etmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davaya konu bölümün dosyada yer alan 1985 tarih 1386 ve 1387 nolu 2002 tarih 4329 ve 4330 numaralı hava fotoğrafları kapsamında yer aldığı ve belirtilen tarihlerdeki hava fotoğraflarında dava konusu bölümde imar ve ihya bulunmadığı gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Ne var ki, söz konusu hava fotoğraflarının incelenmesi neticesi dosyaya sunulan harita mühendisi ... tarafından düzenlenen 31.03.2016 havale tarihli rapora, davacı vekili tarafından 18.04.2016 tarihli dilekçe ile, bahse konu hava fotoğraflarının bu yeri kapsamadığı, çekişmeli taşınmaza kuzey sınırında bitişik komşu olan bir taşınmaza ilişkin ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/262 Esas, 2014/654 Karar sayılı tescil dosyasına ilişkin dosyaya sunulan 1984 tarihli hava fotoğrafında dava konusu yerin imar-ihya edildiğinin görüldüğü belirtilerek itiraz edildiği ve yeniden hava fotoğrafı incelemesi yapılması talep edildiği halde, davacı vekilinin bu talebi reddedilmiş ve itiraz dilekçesinde ileri sürülen çelişki giderilmeksizin hüküm kurulması cihetine gidilmiştir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmazı kapsayan dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı; bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 3 ziraat mühendisi bilirkişisi, harita ve fotogrametri mühendislerinden oluşan 3 kişilik bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte, taşınmazın konumu ve niteliğine ilişkin mahkeme gözlemi tutanağa geçirilmeli, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise, ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği hususlarında yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanları arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendislerinden oluşan 3 kişilik bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden çevre taşınmazlardan nasıl ayrıldığı, doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığı hususlarını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş somut verilere dayalı ayrıntılı rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, çekişmeli taşınmaz ile komşu taşınmazları bir arada gösteren, özellikle davacı tarafın iddia ettiği gibi Şanlıurfa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/262 Esas, 2014/654 Karar dava dosyasına konu yer ile iş bu davaya konu yerin birbirine sınırdaş olup olmadığını veya sınırdaş değil ise birbirlerine göre konumlarını gösteren rapor ve harita düzenlettirilmeli; şayet bahse konu dosyadaki yer dava konusu yere sınırdaş ise; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan, özellikle o taşınmaza ilişkin hava fotoğrafları da dahil olmak üzere dosyaya getirtilen tüm hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmalı, kadastro paftası ile hava fotoğrafları çakıştırılmak suretiyle taşınmazların tamamı ya da bir bölümü üzerinde ekonomik amaca uygun bir kullanımın bulunup bulunmadığı, varsa kullanımın ne zaman başladığı husularında ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli şekilde rapor hazırlattırılmalı; bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına 4721 sayılı Kanun 713. ve 3402 sayılı Kanun 14. ve 17. madde koşullarının oluşmadığının anlaşılması halinde, davalı Hazine’nin TMK’nun 713/6 maddesi uyarınca tescil isteminde bulunduğu ve bu istem hakkında da olumlu-olumsuz bir hüküm kurulması gerektiği gözetilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, açıklandığı şekilde uygulama ve araştırma yapılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.