Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Davacı, davalı şirket nezdinde 1999–2004 tarihleri arasında aralıksız çalıştığını iddia ile işveren tarafından bu süre içerisinde eksik gösterilen çalışmalarının sigortalı çalışma olarak tespitini istemiştir.
Mahkemece, bozma sonrası yapılan yargılamada, hükümde belirtilen gerekçelerle, davanın kısmen kabulüne, davacının 20.04.1994-01.05.2004 tarihleri arasında 636 günlük hizmet süresinin tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
Hükmün fer"i müdahil Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, mahkemece verilen 12.12.2013 tarihli karar, Dairemizin ikinci bozma ilamı ile “…davalı Kurum tarafından yapılan inceleme ile ... Madencilik Ltd. Şti. adına açılan 10111.20 sicil numaralı işyerinin aracı konumunda olduğunun belirlendiği ve bu nedenle davacının hizmetlerinin de Kurumca asıl işveren olarak kabul edilen ...’a ait 711.20 sayılı işyerine aktarıldığı, ...’un ise 22/12/2005 tarihli celsede, davaya dâhil edilmesine karar verilmesine ve sonraki işlemler de yerine getirilerek 18/01/2006 tarihinde dava dilekçesinin tebliği ile davaya dâhil olan ...’in cevap verdiği; buna rağmen, mahkemece, davalı ...’in dâhili davalı olarak kabul edilmediği ve hakkında herhangi bir karar verilmediği, bozma sonrasında da önceki karar ortadan kalkmış olmasına rağmen aynı şekilde dâhili davalı olan ... hakkında, olumlu veya olumsuz bir karar verilmediği, ayrıca, bozma kararımızda 506 sayılı Yasanın 87. maddesi gereğince asıl işveren alt işveren araştırması yapılması gerektiği belirtilmesine rağmen, mahkemece, yeterli araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu kapsamda öncelikle, ...’un 20.04.2010 tarihinde öldüğü anlaşılmakla, mirasçılarına usulüne uygun olarak tebligat yapılmalı, mirası reddetmeyen mirasçıların mecburi dava arkadaşı olarak davada yer almaları sağlanmalı ve mirasçılar davayı birlikte takip etmekten kaçınırlarsa, miras şirketine kayyım tayin ettirilmelidir.
Diğer taraftan, mahkemece, davalı şirket ile ... arasındaki hukuki ilişkinin niteliği, bir başka ifade ile asıl işveren-taşeron (aracı) ilişkisi olup olmadığı saptanmalı, bu kapsamda ... adına açılmış işyerinden sigortalı bildirimi yapılıp yapılmadığı belirlenmeli, var ise bu işyerinde çalışanlardan davacının çalışmalarını bilebilecek konumda olan bordrolu tanıklar dinlenilmeli, ayrıca ... Madencilik Ltd. Şti çalışanları da dinlenilmeli, ...’in de bu maden sahası içerisinde faaliyet gösterip göstermediği, işyerinde kendi adına araç kaydı olup olmadığı araştırılmalı, toplanacak deliller sonrasında davacının hangi işyerinde çalışmalarının gerçekleştiği net olarak belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir.” şeklindeki ifadelerle araştırma ve değerlendirme yapmak üzere bozulmuştur.
Ne var ki, Mahkemece bozma gereklerinin halen dahi yerine getirilmediği anlaşılmaktadır.
Eldeki davada, toplanan deliller ve alınan beyanlar birlikte değerlendirildiğine kabule konu sürelerde davacının fiili çalışmasının varlığına dair mahkemece ulaşılan kanaat ve bu yöndeki kabul yerindedir. Ne var ki, Dairemizin hükmüne uyulan bozma ilamı ve oluşan usuli kazanılmış hak çerçevesinde, davalılar arasında asıl-alt işverenlik ilişkisinin yeterli ve anlaşılır şekilde irdelendiği ve davacının çalışmalarının hangi davalı nezdinde ve işverenlik sıfatlarının ne şekilde gerçekleştiği hususunda infaza uygun bir karar tesis edildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir.
O halde, Mahkemece davalılar arasında 506 Sayılı Yasanın 87. Maddesi hükümlerine göre asıl alt işveren ilişkisinin olup olmadığına dair belirleme yapılmak ve davacının çalışmalarının geçtiği işverenlik dikkate alınarak hüküm tesisi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Kabule göre de, hizmet tespiti davalarında Kurumun feri müdahilliğine ilişkin hükmün geçmişe yürütüleceği yönündeki düzenlemenin kanun koyucu tarafından benimsenmemiş olması, ayrıca ve özellikle Kurum bakımından taraf oluşumu gerçekleştiğinden tamamlanmamış işlemden söz edilemeyeceğinin de belirgin bulunması karşısında 5521 sayılı Kanunun 7. maddesine eklenen 4. fıkranın 11.09.2014 tarihinden önce açılan davalarda uygulanamayacağı, bu tarih sonrası açılan davalarda ise kurumun sıfatının feri müdahil olduğu açık olmasına rağmen yazılı şekilde kuruma feri müdahil olarak davada yer verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, fer"i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.02.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.