Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/17130 Esas 2018/4585 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 27.10.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15.09.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı, maliki olduğu 146 ada 8 parsel ve 9 parsel sayılı taşınmazlar lehine, 146 ada10 parsel ve 146 ada11 parsel sayılı taşınmazlardan geçit hakkı talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulü ile, bilirkişi raporunda ... İlçesi ... Mahallesi 146 ada 10 parsel sayılı taşınmazda B harfi ile gösterilen 31.89 m2 bölümden davalı aleyhine, davacıya ait 146 ada 8 ve 9 parseller lehine olmak üzere geçit hakkı tesisine, Toroslar İlçesi Yüksekoluk Mahallesi 146 ada 11 parsel sayılı taşınmada A harfi ile gösterilen 32,01 m2 lik alandan davacıya ait 8 ve 9 parseller lehine olmak üzere geçit hakkı tesisine"" karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar temyiz etmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Somut olaya gelince; mahkemece her ne kadar davacıya ait 146 ada 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazlar yararına, yine davacıya ait 146 ada 7 parsel sayılı taşınmazın yola cephesi olmasına rağmen kot farkı nedeniyle 146 ada 7 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit tesisinin ekonomik olmayacağına ilişkin bilirkişi raporuna itibar edilerek, komşu 146 ada 10 ve 11 parsel üzerinden geçit tesis edilmişse de; fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gözetilerek 146 ada 7 parsel sayılı taşınmazdan yola çıkışın mümkün olup olmayacağının mahkemece yeniden araştırılması, yola çıkışın mümkün olması halinde 146 ada 8 ve 9 parsel yararına davacıya ait 146 ada 7 parsel üzerinden geçit tesisine karar verilmesi gerekir.
Noksan inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.06.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.