Mahkemesi : Adana 4. İş Mahkemesi
Tarihi : 26/09/2013
Numarası : 2011/184-2013/473

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ile davalı T.. EDAŞ vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı 13.09.2001 ile 17.03.2010 tarihleri arasında davalının işyerinde elektrik açma kapama elemanı olarak 1179,00 TL aylık ile haftanın 6 günü 8.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını, sözleşmenin davalı tarafından yeniden sayaç okuma ihalesi alınmadığı gerekçesi ile feshedildiği belirtip çalıştığı sürenin karşılığı kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, yıllık izin ve genel tatil alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı M.. A.Ş asıl işverenden ihale alamadıklarını, bu sebeple davacının haklarını ödeyip akdi feshettiklerini, davacıdan alınmış ibraname belgesi olduğunu, ödeme yapıldığını, diğer davalı T.. E.D.A.Ş. asıl işveren olmadığını belirtip husumet itirazında bulunmuş, diğer yandan zamanaşımı savunması ile birlikte çalışma şartnamesine göre fazla mesai olamayacağını belirtip, davanın reddini istemişlerdir.
Mahkeme fesihin haksız olduğu kanaatine vararak davacının tüm talepleri yönünden davalının yapmış olduğu ödemeyi mahsup etmek suretiyle kısmen kabul kararı vermiştir.
Dosya içerisinde davalı işverence davacıya “ihbar, kıdem vs. alacaklarına mahsuben” ibareli 6.530,00 TL miktarlı davacının imzasını taşıyan ödeme makbuzu sunulmuştur. Davacı bunun gerçekte 530,00 TL miktarlı olduğunu ve 6 rakamının makbuza sonradan ilave edildiğini iddia etmiştir. Yapılacak iş para makbuzunun aslının getirtilerek, grafoloji uzmanına dosya tevdi edilip, 6 rakamının sonradan eklenip eklenmediği hususunda bilirkişi incelemesi yaptırmak, ilave yapılmışsa sadece 530,00 TL"nin mahsubunu yapmak, yapılmamışsa aşağıdaki bentte izah edildiği şekilde mahsup yapılmalıdır.
3-Davalı temyizine gelince, İş sözleşmesinden doğan para borçlarının kısmi ifasında, mahsubun ne şekilde yapılacağı belirlenmelidir.
İş sözleşmesinden doğan para borçlarının kısmi ifasında, mahsubun ne şekilde yapılacağı ile ilgili 4857 sayılı İş Kanununda özel bir düzenleme bulunmadığından, Türk Borçlar Kanununun genel hükümleri kapsamında sorun çözümlenmektedir. İşçinin işverenden bir alacağının, örneğin sadece kıdem tazminatı alacağının bulunduğu durumlarda, kısmi ödeme nedeniyle mahsup işlemi Türk Borçlar Kanununun 100. maddesi çerçevesinde yapılacaktır. Dairemiz uygulamasına göre, temerrüde düşmüş olan işverenin yaptığı kısmi ödeme işçinin bu hususta beyanda bulunup bulunmadığına bakılmaksızın öncelikle faiz ve masraflara mahsup edilmelidir.
İşçinin birden fazla alacağının söz konusu olması halinde, yapılan kısmi ödemenin hangi alacağa ilişkin olduğu işveren tarafından ödeme sırasında belirtilmemiş ve işçi tarafından da bu husus makbuzda gösterilmemiş ise, mahsup işlemi Türk Borçlar Kanununun 102. maddesine göre yapılacaktır. İş Kanununda işçinin sözleşme ve kanundan doğan alacaklarının muacceliyet ve vade zamanları konusunda değişik hükümler öngörülmüştür.
4857 sayılı İş Kanununa göre ücret en geç ayda bir ödenir (m.32/5). İş hukuku mevzuatımızda Basın İş Kanununun 14 üncü maddesi hariç, ücretin peşin ödeneceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle ücret, çalışılan ayı takip eden aybaşında muaccel hale gelmektedir. Fazla mesai, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin muacceliyet tarihleri normal aylık ücret gibidir. İşçinin ihbar ve kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti sözleşmenin feshi ile muaccel hale gelir.
1475 sayılı İş Kanununun 14 ve 4857 sayılı İş Kanunun 120"nci maddesi uyarınca, işveren kıdem tazminatı borcu bakımından iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte temerrüde düşer. Yukarıda belirtilen diğer tazminat ve alacaklar bakımından ise, tarafların sözleşme ile kararlaştırdıkları ödeme zamanı ya da işçi tarafından gönderilecek ihtarnamede belirtilen ödeme günü itibariyle işverenin temerrüdü gerçekleşir.
Buna göre örneğin, 5.000,00 TL ihbar tazminatı, 7.500,00 TL kıdem tazminatı, 2.500,00 TL ücret, 2.000,00 TL fazla mesai ve 500,00 TL yıllık izin ücreti alacağı olmak üzere takibe konu yapılmamış toplam 17.500,00 TL alacağı olan bir işçiye işveren tarafından yapılacak 15.000,00 TL lik bir kısmi ödeme, öncelikle muaccel olan normal aylık ücret ve fazla mesai alacağına ilişkin borçlarına mahsup edilmelidir. Kalan miktar ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti borcuna mahsup edilecektir. Anılan borçların muacceliyet tarihleri aynı olduğundan, temerrüt tarihi önce gerçekleşmiş olan borca yani kıdem tazminatına mahsup edilecektir. Kalan 3.000,00 TL lik ödemenin, ihbar ve izin ücreti borcuna mahsubu anılan borçların muacceliyet ve temerrüt tarihlerinin aynı olması nedeni ile miktarları ile orantılı olarak yapılacaktır. Kalan toplam borç 5.500,00 TL olup, ihbar tazminatının bu miktara oranı 5.000,00/5.500,00 = 10/11, izin ücretinin oranı 500,00/5.500,00 = 1/11 olmakla, 3.000,00 X 10/11 = 2.727,00 TL ihbar tazminatına, 3.000,00 X 1/11 = 273,00 TL izin alacağına mahsup edilecektir. Böylece işverenin 2.273,00 TL ihbar tazminatı, 227,00 TL izin ücreti olmak üzere toplam 2.500,00 TL borcu kalmış olacaktır.
Mahsup işleminin yukarıda belirtilen bu ilke kararına göre yapılmamış olması, kabul şekli bakımında hatalı olmuştur.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, 02.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.