Mahkemesi : Trabzon 2. İş Mahkemesi
Tarihi : 05/11/2013
Numarası : 2013/187-2013/127

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Davacı davalı işyerinde 09.02.2006 ile 15.04.2011 tarihleri arasında muhabir olarak çalıştığını, yıllık izinde iken telefonla işverenden yıllık iznine ek olarak 3 gün daha izin istediği, davalı şirket yetkilisi tarafından bu talebinin uygun bulunduğu, buna rağmen gelmediği bu 3 gün için davalı tarafından devamsızlık tutanağı tutularak ihtarname gönderilmek suretiyle ile savunması dahi alınmadan iş akdinin feshedildiğini bildirerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, ücret ve genel tatil alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı davacının devamsızlık yaptığını bu sebeple iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini be başka bir alacağının da bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davacının iş akdinin işverence haklı nedenle feshedildiği gerekçesi ile kıdem ve ihbar tazminatı yönünden davanın reddine, diğer alacaklar yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında gazetecinin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı ve iş akdinin haklı nedenle feshedilip edilmediği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Mahkemece davacının iş akdinin devamsızlık yapması nedeniyle işverence haklı nedenle feshedildiği ve davacının davalı işyerindeki kıdem süresinin 4 yıl 2 ay 6 gün olduğu bu sebeple kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağı kabul edilmiştir.
5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştırılanlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinde, gazetecinin kıdem hakkı özel biçimde düzenlenmiştir. Madde hükmüne göre, meslekte geçecek olan beş yılın büyük önemi vardır. Beş yıl çalışma süresinin dolması ile kıdem tazminatı talep hakkı doğabilmekte ve işveren feshinde uygulanabilecek olan ihbar öneli beş yıllık kıdemin ardından üç aya çıkmaktadır. Yine, dört haftalık yıllık ücretli izne hak kazanabilmek bakımından, gazetecinin bir yıllık hizmeti aranmakta, on yılı aşan kıdem halinde ise bu süre altı haftaya çıkmaktadır.
Gazetecinin meslek kıdemi, gazetecinin meslekte geçirdiği toplam süreyi ifade eder. Kıdem tazminatı ve yıllık izin bakımından meslek kıdemi, gazetecinin gazetecilik mesleğine ilk girişinden itibaren geçerli olmaktadır. İşçinin başka işverenlere ait işyerlerinde edindiği kıdemi sonraki işverenler açısından belli yükümlülükler getirmektedir. Bunun nedeni, kıdemli gazeteciyi çalıştırmanın işveren için önemli bir fayda sağlaması ve yararlanan işverenin de bunun sonucuna katlanması gerekliliğindendir. Yasada kıdem hakkının özel olarak düzenlenmesi, gazetecilik mesleğinin belli bir birikimin sonucu edinilebildiğine işarettir. 5953 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükmüne göre, gazetecinin sicillerinin mülki amir ve Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğünce tutulması da meslek kıdeminin kayıt altına alınarak korunması çerçevesinde öngörülen bir düzenlemedir.
Gazetecinin meslek kıdeminin belirlenmesinde, Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğünün kayıtları ile Yasanın 9 uncu maddesi uyarınca işverenin verdiği beyannamedeki bilgilerin işlendiği sicil kayıtları esas alınır. Ancak, gazetecinin meslek kıdeminin daha önce başladığını her türlü yazılı belge ile kanıtlaması mümkündür. Gazeteci ile işveren arasında yazılı bir sözleşme yapılmamış olması ya da işe başladığının ilgili kurumlara bildirilmemesi hallerinde dahi, meslek kıdeminin her türlü delille ispatı mümkündür.
Gazetecinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için meslek kıdeminin en az beş yıl olması şarttır. Ancak, bir defa beş yıllık kıdemin kazanılması durumunda her bir işveren yanında yeni bir beş yıl kıdem şartı aranmaz.
5953 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin sekizinci fıkrasında, bir defa kıdem tazminatı alan gazetecinin kıdeminin yeni işe giriş tarihinden itibaren hesaplanacağı kuralı mevcuttur. Anılan hüküm, uygulamada gazetecinin kıdemini sıfırlanması olarak bilinse de, en az beş yıllık meslek kıdeminin sıfırlanması söz konusu olmaz. Bahsi geçen düzenleme, gazetecinin aynı dönem için birden fazla kıdem tazminatı almamasını öngörmektedir. Başka bir anlatımla, gazetecinin önceki işverenden kıdem tazminatını alması durumunda, son işverenin önceki döneme ait meslek kıdeminden sorumlu tutulamayacağı kabul edilmelidir.
Basın çalışanlarıyla ilgili 5953 sayılı Yasada kıdem tazminatı hesabında giydirilmiş ücret üzerinden hesaplama yapılacağı öngörülmemiştir. Bu nedenle kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplanmalı ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 25/7 maddesine göre kıdem tazminatının yirmidört aylığı aşmayan tutarı için gelir vergisi uygulanmamalıdır. 5953 sayılı Kanunda kıdem tazminatı tavanı öngörülmemiş olmakla, hesap yönünden bir üst sınırlama da bulunmamaktadır. Yine anılan Yasada fesih tarihinden itibaren faiz ödeneceği ve bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faize hükmedileceği yönünde bir düzenleme de yer almamıştır. Bu itibarla gazetecinin kıdem tazminatı için fesih tarihinden itibaren bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faize karar verilmesi doğru olmaz. İşverenin temerrüde düşürüldüğü tarih ya da dava tarihinden itibaren yasal faize karar verilmelidir.
Somut olayda mahkemece davacının iş akdinin devamsızlık yapılmasından dolayı işverence haklı nedenle feshedildiği ve davacının davalı işyerindeki kıdem süresinin 4 yıl 2 ay 6 gün olduğu bu sebeple kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağı kabul edilmiştir. 5953 sayılı Kanunun 11. maddesinde hangi nedenlerle işçinin ve işverenin ihbar müddetini beklemeksizin iş akdini feshedebilecekleri bildirilmiştir. İşçinin devamsızlık yapması bu nedenler arasında sayılmamıştır. 5953 sayılı Kanun özel bir yasa olup, bu yasaya göre genel kanun Türk Borçlar Kanunudur. 5953 sayılı Kanunda boşluk bulunan hallerde 4857 sayılı Kanunun uygulanacağına dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle işverence iş akdinin devamsızlık nedeni ile feshedilmesi 5953 sayılı Kanun kapsamında haklı nedenle fesih değilidir. Yapılacak iş, davacının gazetecilik mesleğinde geçen 5 yıllık meslek süresi bulunup bulunmadığını araştırmak, var ise kıdem ve ihbar tazminatının bilirkişiye hesaplatılarak çıkacak sonuca göre karar verilmelidir.
2-Davacı gazetecinin ücret, genel tatil ve fazla mesai alacaklarının 5953 sayılı Kanun kapsamında %5 zamlı hesaplanması konusunda taraflar arasında uyuşmazlık mevcuttur.
5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 14 üncü maddesinde bahsedilen ücret ile Ek 1 inci maddesinde sözü edilen hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerle yapılan çalışma ücretlerinin gününde ödenmemesi halinde günlük yüzde beş fazlasıyla ödeneceği hükme bağlanmıştır. Anılan düzenlemelerde sözü edilen alacaklar için ödeme tarihi de belirlenmiş olmakla, yüzde beş fazla ödemeye hak kazanmak için işverenin ayrıca temerrüde düşürülmesi de gerekmez.
Somut olayda davacı dava dilekçesinde ödenmeyen ücret alacağının aylık %5 zamlı şekilde tahsilini talep etmiş, fakat miktarını açıklayıp harcını yatırmamıştır. Genel tatil ve fazla mesai alacakları yönünden ise ne dava dilekçesinde ne de ıslah dilekçesinde böyle bir talebi olmamıştır. Bu durumda yapılacak iş ücret alacağı yönünden %5 gecikme zammı olarak ne miktar talep ettiğini açıklattırıp, açıklanan bu miktar üzerinden harç yatırtılıp, bilirkişiye davacının hak ettiği ücret %5 zamlı ödeme alacağı miktarını hesaplatılıp, çıkacak sonuca göre karar vermektir.
3-Mahkemece 05.07.2011 tarihli duruşmada taraflara tanıklarını bildirmesi, tanık ücreti ve tebligat masrafı yatırılması için önel verilmiştir. Davacı taraf tanıklarını bildirmiş, ancak davalı vekilince 13.03.2012 tarihli dilekçe ile verilen süre geçtikten sonra tanık isimleri bildirilmiştir. Mahkemece tanık listesi ve giderleri için önel verilen 05.07.2011 tarihinden sonra davalı taraf tanık dinletmek için talepte bulunduğunda, davalı tarafa bu konuda kesin önel verilip sonuçları hatırlatılmadığı anlaşılmaktadır. Yapılacak iş davalıya gerekli giderleri yatırması için kesin önel verilerek sonuçları hatırlatılmalı, davalı tarafından verilen önel içerisinde gerekli giderlerin yatırılması durumunda tanıklar dinlenilmeli ve çıkacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
O halde taraf vekillerinin bu yönlerle ilişkin temyiz itirazı kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenlerine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, 02/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.