MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ......, ... ve ...... Yönetimi vekilleri tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı, dava dilekçesinde sınırlarını bildirdiği ...... beldesi sınırları içinde bulunan ve genel kadastroda ...... olarak tapulama dışı bırakılan toplam 37 dekar yüzölçümlü 6 parça taşınmazı imar ihya ederek 20 yıldan fazla süreyle malik sıfatıyla zilyet ettiğini iddia ederek Medeni Kanunun 713. maddesi hükmüne göre adına tescilini istemiştir. Yargılama sırasında ise davalı ...... ve ...... Yönetimi vekilleri davanın reddi ile taşınmazın ...... adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, fen bilirkişisi ...... Akdoğan ve ...... Artar tarafından düzenlenen 06.07.2009 tarihli krokili raporda (A) ile işaretli 32091 m² yüzölçümlü taşınmaz yönünden tarıma elverişli olmaması nedeniyle davanın reddine, aynı raporda (B) ile işaretli 8474 m² yüzölçümlü taşınmazın ise dava konusu olmaması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hükmün davacılar vekili tarafından temyizi üzerine Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 08/11/2010 tarih, 2010/13811 E.K. sayılı kararı ile hükmün onanmasına karar verilmiştir.
Daire kararında “İncelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye ve eski tarihli memleket haritası ile amenajman planının uygulanmasına dayalı araştırma, inceleme ve keşif sonucu düzenlenen ...... bilirkişi ve ziraat ...... bilirkişi raporlarında, yüksek eğimli çalılık olarak göründüğü, 1956 yılı arazi kadastrosunda taşlık, pırnallık ve çalılık niteliği belirtilerek kadastro dışı bırakıldığı, üzerindeki taşlık ve çalılıkların temizlenerek tarım arazisi yapısı kazandırılmaya çalışıldığı, ancak mevcut haliyle imar ihya tamamlanmadığı gibi taşınmazın belirlenen niteliğine göre bu yolla kazanılacak yerlerden de olmadığı, yörede halen ...... kadastrosunun yapılmadığı, H.G.K.’nun 24/10/2001 gün ve 2001/8-964-751 sayılı ve 13/02/2002 gün ve 2002/8 - 183- 187 sayılı kararlarında değinildiği gibi, kadastro (tapulama) komisyonlarınca ...... sayılarak tesbit harici bırakılan bu tür yerlerin 6831 Sayılı Yasanın 1/1 ve 15.07.2004 tarihli ...... Gazetede yayınlanan ...... Kadastro Yönetmeliğinin 23/p ve 26/j maddesi gereğince ...... kadastro sınırları içine alınması zorunlu olduğundan, 4999 sayılı Kanun ile değişik 6831 sayılı Kanunun 7 ve devamı maddeleri gereğince ...... olarak sınırlandırılma olanağı bulunduğu gibi, ...... tarafından ...... olarak kullanılmak üzere ...... Yönetimine de tahsis edilebileceği ve davacı gerçek kişinin (B) ile işaretli bölüme ilişkin usulünce yapılmış ıslahı bulunmadığı, bu nedenle davasının reddine karar verilmesindebir isabetsizlik olmadığı, ayrıca ......nin MK"nın 716/6 maddesine göre tescil talebi var ise de, bu konuda bir hüküm kurulmamasına karşın ......nin temyizi bulunmadığından bu konunun bozma sebebi yapılmadığı" belirtilmiştir.
Bu karara karşı davacılar vekili tarafından karar düzeltme yoluna başvurulmuştur. Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 03.05.2011 tarihli 2011/5917-5476 E.K. sayılı kararı ile (B) kısmı yönünden karar düzeltme isteminin reddine, (A) kısmı yönünde ise onama kararının kaldırılarak bozulmasına karar verilmiştir.
Hükmüne uyulan kararda:""1- Bilirkişi krokisinde (B) harfi ile gösterilen taşınmazla ilgili olarak karar düzeltme dilekçesinde değinilen hususlar temyiz aşamasında da ileri sürülmüştür. Dairemiz kararı bu konulara cevap teşkil edecek nitelikte olduğu gibi, usul ve yasaya da uygundur. 2- (A) harfli bölüme gelince; Dosya içeriğinden taşınmazın bulunduğu yörede 1956 yılında yapılıp 1957 yılında kesinleşen arazi kadastrosu sırasında taşınmazın taşlık, çalılık ve dere olarak tapulama dışı bırakıldığı; ...... kadastrosunun ise 2000 yılında yapılıp 20/07/2001 tarihinde ilan edilerek kesinleşmiş olduğu anlaşılmaktadır. ...... bilirkişi taşınmazın kesinleşen ...... kadastro sınırları dışında olduğunu açıklamışsa da yapılan uygulamada taşınmaz ve geniş ......si görülemediği için rapor hüküm kurmaya elverişli değildir. Taşınmazın öncesinin belirlenmesi ve yakın tarihlerdeki görünümünün denetlenmesi açısından ise yöreye ait en eski ve yeni tarihli memleket haritası, amenajman planı ile hava fotoğrafları uygulanmamıştır. Tarım uzmanı ise raporunda taşınmazın eylemli durumuna ayrıntılı bir biçimde belirtip tarım alanı olduğunu bildirdikten sonra sonuç bölümünde tarımsal arazi vasfında olmadığından söz etmiştir. Bu rapor da kendi içinde çelişkilidir. Davacı vekilince bu rapora itiraz edilmesine karşın ek rapor dahi alınmamıştır.
Taşınmazın yörede yapılan tapulama çalışmaları sırasında taşlık, çalılık ve dere olarak tapulama dışı bırakıldığı bildirildiği halde jeolog bilirkişi dinlenerek bu yolda rapor alınmamıştır. Komşu parsel tutanak ve dayanakları getirtilerek varsa dayanakları uygulanıp çekişmeli yer yönünü ne olarak okudukları üzerinde durulmamıştır. Bu nedenle; mahkemece, önceki bilirkişiler dışında halen ...... ve ...... Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman yüksek ...... mühendisleri arasından seçilecek bir mühendis, tarım uzmanı ve jeolog bilirkişi ile bir harita ......nden veya olmadığı takdirde bir tapu fen memurundan oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla yeniden yapılacak keşifte 2 Eylül 1986 tarihli ...... Gazetede yayınlanan 6831 sayılı ...... Kanununa Göre ...... Kadastrosu ve Aynı Kanunun 2/B Maddesinin uygulanması Hakkındaki Yönetmeliğin 54. maddesi uyarınca hazırlanan ...... Kadastrosu Teknik İzahnamesinin 49. maddesinde yazılı “...... sınır noktası ve hatların uygulanmasında tutanaklardan, ...... kadastro haritasından, hava fotoğraflarından, varsa ölçü karnelerinden, nirengi, poligon, röper noktalarından yararlanılır. Sınırlama tutanakları ile ...... kadastro haritaları arasında çekişme olduğunda ölçü değerleri ve tutanaktaki ifadeler arazinin durumuna göre incelenir, hangisi daha çok uyum gösteriyorsa ve gerçek duruma uygun ise o esas alınır.” hükmü ile 15.07.2004 tarihli ...... Gazetede yayınlanan ...... Kadastrosunun Uygulanması Hakkında Yönetmeliğin “Teknik İşler” başlıklı Dokuzuncu Bölümde yazılı esaslar gözönünde bulundurularak uygulama yapılmalı, yerel bilirkişi beyanlarına başvurularak yerinde bulunmayan ...... sınır noktaları, bulunanlardan hareketle tutanak ve haritalarda yazılı mevkii, yer, kişi isimleri ile açı ve mesafelere göre, ...... kadastrosu, aplikasyon ve 2/B madde uygulama tutanak ve haritalarının düzenlenmesinde kullanılan hava fotoğrafları ve memleket haritalarından yararlanılarak, değişik açı ve uzaklıklardaki en az 6-7 adet ...... sınır noktası bulunup röperlenmeli, anlatılan yöntemle bulunan ilk ...... kadastrosu, aplikasyon ve 2/B madde uygulaması ile ilgili sınır noktaları ölçeği çevrilerek, çekişmeli taşınmazın ...... kadastrosu aplikasyon ve 2/B madde haritalarına göre konumu genel kadastro paftası üzerinde, ayrı renkli kalemlerle gösterilip keşfi izleme olanağı sağlanmalı, aynı ya da yakın ...... sınır hatlarında, dava konusu edilen parseller varsa, bunların tümü birleşik harita üzerinde gösterilerek bilirkişilerden müşterek imzalı rapor ve kroki alınmalı, ilk ...... kadastro harita ve tutanakları ile aplikasyon ve 2/B madde harita ve tutanaklarının uyumsuz olması halinde yukarıda yazılı Yönetmelikler ile Teknik İzahnamelerde yazılı tutanakların düzenlenmesine esas alınan hava fotoğrafı ve memleket haritası ile desteklenen ve gerçek duruma uygun düşen tutanaklara değer verileceği düşünülmeli, yine bunun yanında gerçeğin bir ...... olan en eski tarihli hava fotoğrafı ile gerçeğin modeli olan memleket haritaları ile dava tarihinden 15 - 20 yıl önce en az iki zamanda birbirini izleyen bindirmeli olarak çekilen çiftli hava fotoğrafları ve bu fotoğrafların yorumlanması ile üretilen memleket haritaları ve standart topo...... fotogrametri yöntemi ile düzenlenen kadastro haritalarının, özellikle ön bindirmeli çekilen ve birbirini izleyen streoskopik çift hava fotoğraflarının streoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak incelenip taşınmazın niteliğinin, konumunun ve kullanım durumunun anlatılan bilimsel yöntemle kesin olarak belirlenmesi, taşınmaz eğimi ile üzerinde bulunan ağaçların yaşlarının duraksama yaratmayacak biçimde saptanması ve oluşacak sonuca göre bir hüküm kurulması gereklidir. Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır"" gereğine değinilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduktan sonra yapılan yargılama neticesinde; fen bilirkişisinin 17.07.2013 havale tarihli raporunda (A) harfi ile gösterilen 23.062,84 m2, (C) harfi ile gösterilen 5.454,34 m2, (D) harfi ile gösterilen 1.039,76 m2"lik taşınmazların davacı kişiler adına tapuya tesciline, (B) harfi ile gösterilen 562,00 m2"lik taşınmazın ...... vasfıyla ...... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davalılar ......, ... ve ...... Yönetimi vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, Medeni Kanunun 713. maddesi hükmü uyarınca tapusuz olan taşınmazın tesciline ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde tesbit tarihinden önce 6831 sayılı Kanuna göre 2000 yılında yapılıp 20/01/2002 tarihinde kesinleşen ...... kadastrosu 2/B uygulaması bulunmaktadır. Genel arazi kadastrosu işlemi 08/03/1975 tarihinde kesinleşmiştir.
Mahkemece verilen karar usul ve kanuna aykırıdır şöyleki;
4721 sayılı Medeni Kanunun 713/3. maddesi uyarınca tescil davalarının, ......ye ve ilgili kamu tüzel kişilerine veya varsa tapuda malik gözüken kişinin mirasçılarına karşı açılması gerekir. Hüküm tarihinden sonra 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanunun 1/2. maddesi ile ...... Büyükşehir Belediyesinin sınırları il mülkî sınırları olarak genişletilmiş bu sınırlar içinde kalan köy ve beldelerin tüzel kişilikleri sona ererek bağlı bulundukları ilçe belediyelerine mahalle olarak katılmışlardır.
Bu durumda; 5216 sayılı Kanun hükümleri ve 6360 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrası gereğince, ...... Belediyesinin sınırları içinde yer aldığı ...... Büyükşehir Belediye Başkanlığının huzuruyla davanın görülmesinde yasal zorunluluk bulunduğu halde anılan kurum davaya dahil edilmeden, davanın esası hakkında hüküm kurulmuştur. Taraf sıfatı 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 114/1-d maddesi uyarınca dava şartı olup istek olmasızın re"sen gözetilmelidir. Bu usul eksikliğinin giderilmesi, ileri doğabilecek telafisi mümkün olmayan hukuki sonuçlar ve usuli kazanılmış haklar bakımından zorunludur. Bu sebeplerle; 4721 saylı Türk Medeni Kanununun 713. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince açılan tescil davalarında ...... yanında yasal hasım konumunda olan ...... Yönetimi ile ilgili belediye başkanlığının yanı sıra büyükşehir belediye başkanlığı da davaya dahil edilmeli, taraf teşkili sağlanmalı, husumet yaygınlaştırılmalı, açılan davaya karşı diyecekleri sorulmalı savunma hakkı verilerek ileri sürecekleri yazılı delilleri toplanmalı bundan sonra işin esası hakkında toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir.
Ayrıca dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede imar çalışması yapılıp yapılmadığı araştırılmamıştır. Yine mahkemece 1948-1954-1992 tarihli hava fotoğrafları ve 1975 tarihli memleket haritası incelenmiş isede dava tarihinden 15-20 yıl önceki hava fotoğrafları memleket haritası stereoskopik olarak incelenmediği gibi taşınmazın öncesinde ne olarak kullanıldığı imar ihyaya ne zaman başlandığı ve hangi kısımlarının hangi tarihte imar ihyasının tamamlandığı tam olarak açıklığa kavuşturulmamıştır.
O halde mahkemece öncelikli olarak ...... Büyükşehir Belediye Başkalığı davaya dahil edilmeli taraf teşkili sağlanmalı, husumet yaygınlaştırılmalı, açılan davaya karşı diyecekleri sorulmalı, savunma hakkı verilerek ileri sürecekleri yazılı delilleri toplanmalı bundan sonra imar çalışması yapılmış ise buna ilişkin bilgi ve belgeler dosya içine alınmalı, dava konusu taşınmaz ve etrafını gösterir ve ilk defa o yerde ...... ya da fotogrametri yöntemiyle düzenlenen 1/5000 ölçekli arazi kadastro paftasının orijinal fotokopi örneği ile taşınmaza bitişik ya da yakın komşu parsellerin, kadastro tespit tutanak örnekleri ve bu parsellere uygulanan tapu ve vergi kayıtları ilk oluşturulduğu günden itibaren tüm gittileri ile, tüm tahdit tutanakları ile yine en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ile dava tarihinden 15 - 20 yıl önce iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları ve bu fotoğraflara dayanılarak üretilmiş orijinal renkli memleket haritaları bulunduğu yerlerden istenerek, önceki bilirkişiler dışında halen ...... ve ...... Bakanlığı (...... ve Su İşleri Bakanlığı) ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman yüksek ...... mühendisleri arasından seçilecek bir ...... ......, bir fen elemanı ve bir ziraat ...... aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte ...... araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; taşınmazın tahdit içinde kalan ve kalmayan kısımları belirlendikten sonra 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ......dan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ......dan yer kazanılamayacağı, öncesi ...... olan bir yerin üzerindeki ...... bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt ...... toprağının ...... sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve ......si incelenmeli; keşifte, ...... gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman ...... bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine ablike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu ...... parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır.
Dava konusu taşınmazın ...... sayılmayan ve zilyetlikle kazanılabilecek yerlerden olduğunun belirlenmesi halinde, dava konusu taşınmaz ve etrafını gösterir ve ilk defa o yerde ...... ya da fotogrametri yöntemiyle düzenlenen 1/5000 ölçekli arazi kadastro paftasının orijinal fotokopi örneği ile taşınmaza bitişik ya da yakın komşu parsellerin, kadastro tespit tutanak örnekleri ve bu parsellere uygulanan tapu ve vergi kayıtları ile yine en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ile dava tarihinden 15 - 20 yıl önce iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları ve bu fotoğraflara dayanılarak üretilmiş orijinal renkli memleket haritaları bir ......, bir fen ve bir ziraat bilirkişi kurulu aracılığıyla incelenerek dava konusu taşınmaz ile ......sine uygulanıp bu belgelerde dava konusu yer belirlendikten sonra, hava fotoğrafları ve dayanağı haritalar stereoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak incelettirilip taşınmazın niteliğinin bu belgelerde ne şekilde görüldüğü, taşınmazların niteliği üzerindeki
ağaçların yaşı, cinsi, kapalılık oluşturup oluşturmadıkları ve tasarruf sınırlarının bulunup bulunmadığı imar-ihya ve zilyetliğin hangi tarihte başlanılıp tamamlandığı belirlenmeli, bu belgeler ile kadastro paftası, pafta düzenlenmemişse dava konusu taşınmazın 23/06/2005 gün ve 9070 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan BÖHHBÜY (Büyük Ölçekli Haritalar ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği) hükümlerine göre koordinatlı olarak düzenlenecek haritası hem 1/5000 ve hem de 1/25000 ölçeklerinde eşitlenerek kadastro paftası ile düzenlenen harita, komşu ve yakın komşu taşınmazları da içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazın konumu, hava fotoğrafları ile orijinal renkli memleket haritaları üzerinde gösterir biçimde bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve bilimsel verileri içerir, topo...... ve memleket haritalarından yararlanılarak taşınmazın gerçek eğim durumunu gösterir rapor alınmalı; yine imar ve ihya üzerinde durulup, bu konuda ve zilyetliğin tespiti yönünden tanık beyanlarına başvurulmalı; parselin öncesinin ne olduğu, imar ve ihyanın hangi tarihte tamamlanıp bittiği, zilyetliğin hangi tarihte başlayıp kimler tarafından ne biçimde sürdürüldüğü, kullanımın ekonomik amacına uygun olup olmadığı, tanıkların imar-ihya ve zilyetlik olgusunu hangi olaylarla nasıl hatırladıkları saptanmalı; çekişmeli taşınmaza ilişkin imar çalışması yapılıp yapılmadığı araştırılmalı, davacıların belgesiz zilyetlik yoluyla kazandığı toprak olup olmadığı, varsa cinsi ve miktarı tapu sicil ve kadastro müdürlüklerinden çekişmeli taşınmaz dışında, başka taşınmazlar için salt zilyetlik nedenine dayalı olarak açtıkları bir başka tescil davalarının bulunup bulunmadığı mahkemeler yazı işleri müdürlüğünden sorulup tespit edilmeli; tüm kanıtlar toplanıp birlikte değerlendirilmeli; oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir. Belirtilen hususlar gözetilmeksizin, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalılar ......, ... ve ...... Yönetimi vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 18/09/2018 günü oy birliği ile karar verildi.