14. Hukuk Dairesi 2017/6075 E. , 2018/4450 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 15.02.2012 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; Dairemizin bozma ilamına uyularak davanın kabulüne dair verilen 18.04.2017 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... ve ... Bankası A.Ş. Vekili davalı ... Bank A.Ş. tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, 28.04.2011 tarihinde vefat eden muris ..."nın geriye mirasçı olarak eşi ..., çocukları ...ve ..."nun kaldığını, mirasçılardan... ve..."nun .... 4. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2011/1228-2388 E.K. sayılı karaıyla mirası gerçek redde bulunduklarını, davacı ..."ın ..."nun çocuğu olması sebebiyle TMK 611. maddesi gereğince murise mirasçı olduğunu, murisin terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... ve ... Bankası A.Ş. vekili cevap dilekçesinde, ..."nun kendi adına dava açtıktan üç yıl sonra çocuğu için dava açmasının kötüniyetli olduğunu gösterdiğini, aleyhe yargılama gideri ve vekalet ücreti hükmedilmemesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde,davalı bankanın ... Şubesiyle muris ve 3 ... Güvenlik Sis. Tek. Bil. Mak. San. Tic. Ltd. Şti arasındaki kredi sözleşmesinin bulunduğunu, kredi ödemesi yapılmaması sebebiyle icra takibi yapıldığını, ..."nun kendi adına dava açtıktan üç yıl sonra çocuğu için dava açmasının kötüniyetli olduğunu gösterdiğini, aleyhe yargılama gideri ve vekalet ücreti hükmedilmemesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Cevap dilekçesinin deliller kısmında ... 7. İcra Dairesi"nin 2012/5285 sayılı dosyası gösterilmiştir.
Mahkemece ilk olarak davanın kabulüne karar verilmiş, davalı vekillerinin temyiz talebi üzerine, Dairemizin 11.05.2015 tarih, 2015/1754-5265 E. K. sayılı kararıyla hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece ikinci defa, Dairemiz bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... ve ... Bankası A.Ş. vekili, davalı ... Bank A. Ş vekili temyiz etmiştir.
Dava, TMK"nun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanunu"nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu"nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
Davanın kabulüne karar verilmiş ise de mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, ... müdürlüğü v.b. Kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi, mirasçının mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir.
Somut olayda, mahkemece murisin ölüm tarihi itibariyle gayrımenkul, araç ve banka kaydının bulunup bulunmadığına dair araştırma yapılmadığı, dosya arasındaki ... 7. İcra Dairesi 2012/5285 sayılı dosyasında alacaklının Türkiye ... Bankası A.Ş. olarak gözükmesi ve davalı ...Ş."ye alacağın temlikine dair bir belgenin de bulunmamasına rağmen, adı geçen davalının muristen gerçekten alacaklı olup olmadığının tespit edilmeden karar verildiği anlaşılmaktadır. O halde mahkemece yapılması gereken iş, 28.04.2011 tarihi itibariyle murisin üzerine kayıtlı gayrımenkul, araç ve banka kaydının bulunup bulunmadığının tespiti için ilgili ..., emniyet müdürlüğü ve banka şubelerine yazı yazılmalı, davalı ...Ş."nin muristen alacaklı olup olmadığı incelenmeli, ... 7. İcra Dairesi"nin 2012/5285 sayılı dosyası haricinde bir dosyadan alacaklı ise dosya arasına alınmalı, ölüm tarihi itibariyle terekenin pasifleri de belirlenmelidir. Tüm bu incelemeler sonunda terekenin pasifinin aktifinden fazla olduğunun anlaşılması halinde davanın kabulüne karar verilmelidir. Ancak, davalı ...Ş."nin muristen alacaklı olmadığının anlaşılması halinde adı geçen davalı hakkında davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmelidir.
Ayrıca, davacı ... kayyımı ..."ın Av. ..."a verdiği vekaletnamede mirasın reddini içeren özel yetki bulunmadığından davacı vekiline özel yetkiyi içeren vekaletname sunması için süre verilmesi ve bu eksikliğin tamamlattırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Kabule göre, davanın niteliği gereği davalı-alacaklıların, murisin terekesinin borca batık olduğunu bilmediği, bilmesinin mümkün olmadığı, yapılan yargılama sonrasında terekenin borca batık olup olmadığına karar verildiği göz önünde bulundurularak yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılması, maktu harçtan davalıların değil davacıların sorumlu tutulması ve davacılar lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.06.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.