7. Hukuk Dairesi 2014/2754 E. , 2014/7143 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Düzce İş Mahkemesi
Tarihi : 21/11/2013
Numarası : 2012/405-2013/805
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalı vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının tüm davacının ise aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı vekili, davacının iş sözleşmesinin haklı ve geçerli neden olmaksızın sendikal nedenlerle feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğinin tespitine, işe iadesine, işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücreti ve diğer haklara karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, üretimin mevcut duruma göre planlanması ve kadro fazlası işçilerin ihtiyaç bulunan bölümlere gönderilmesine ilişkin 14.02.2012 tarihli Yönetim Kurulu kararını aynı tarihte işyerinde ilan ettiğini, bir kısım işçilerin görev değişikliklerinin gerçekleştirilmiş olup davacının da mevcut görevinden Z Rot Ürün Müdürlüğü ve Montaj Paketleme Bölümü değişmemek üzere aynı bölüm ve müdürlük içerisinde Üretim Yardım İşçiliğine geçmesi istendiğini, davacının bu teklifi kabul etmediğini, davacının çalıştığı meslek grubunda işgücü fazlalığının oluşması ve aynı bölüm ve müdürlük içerisinde üretim yardım işçiliği görevine ihtiyaç duyulması sebebiyle davacının mesleki bilgi ve tecrübesi, eğitim durumu, kıdem ve yeterliliği dikkate alınarak görev değişikliğinin teklif edilmiş olduğunu, kaldı ki teklif edilen görevin, mevcut görevinden daha kolay ve basit olduğunu, esaslı bir değişiklik söz konusu olmadığını, davacının esasen yeni görevlendirmeyi sürekli 08.00-16.00 vardiyasında çalışmak suretiyle yerine getirdiği için kabul etmediğini, zira yeni görevi kabul etmesi halinde 3 haftada bir kez gece vardiyasında çalışacağını, davacının hiçbir surette gece vardiyasında çalışmayacağını işyerinde deklare ettiğini, diğer yandan davacının sürekli geçerli ve haklı bir mazereti olmaksızın haklı feshi gerektirmeyecek düzeyde sık sık rapor almakta olup bu durumun işyeri kayıtları ile ve işyeri hekiminin tespitleri ile görüldüğünü ve davacının davranışları sebebiyle işyerinde başkaca olumsuzluklarda meydana geldiğini, davacının kanun ve sözleşme ile belirlenen yükümlülüklerine uymaması, olumsuzluk yaratan davranışlarındaki kast ve kusurunun ağırlığı sebebiyle haklı nedenle işten çıkarıldığını, feshin sendikal nedenlerle yapılmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacıya verilecek olan işin, davalının iddia ettiği üzere Üretime Yardım İşçiliği değil fiili olarak lazer operatörlüğü olduğu, bu halde çalışma koşulları ağırlaşacak olan davacının İş Kanunun 22.maddesi hükmünce esaslı değişiklik içeren görevi kabul etme zorunluluğunun bulunmayacağı göz önüne alındığında görev değişikliğini kabul etmeyen davacının iş sözlemesinin haklı ya da geçerli feshinden söz edilemeyeceğini, yapılan fesih işlemi geçersiz ise de feshin sendikal nedenle yapıldığının da ispatlanamadığı belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18.maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Fesih tarihinde yürürlükte olan 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun “sendikaya üye olup olmama hürriyetinin teminatı” başlıklı 31.maddesini üçüncü fıkrasına göre; işveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında işin sevk ve dağıtımında, işçinin meslek ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamaz; beşinci fıkrasına göre ; işçiler, sendikaya üye olmaları ve olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin rızası ile iş saatleri içinde, işçi sendika veya konfederasyonlarının faaliyetlerine katılmalarından dolayı işten çıkarılamaz. Aynı maddenin altıncı fıkrasına göre ise; sendika üyeliği veya sendikal faaliyetlerden dolayıiş sözleşmesinin feshi halinde ise, İş Kanununun 18,19,20 ve 21"nci madde hükümleri uygulanır. Ancak İş Kanununun 21"nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ödenecek tazminat işçinin bir yıllık ücret tutarından az olamaz.(6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 25/2-3 ve 5.fıkraları)
Dosya içeriğine göre fesih için geçerli bir nedenin varlığı davalı işverence kanıtlanmadığından mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmiş olması isabetlidir.
Dosya içeriğine göre; mahkemece, sendikaya iki kez yazı yazılmasına rağmen söz konusu yazıların akıbeti araştırılmaksızın karar verilmiştir. Yine bilirkişi raporunda davalı işyerinde TİS bulunmadığı, TİS prosesinin yetki safahatında olduğu ve davalı işyeri yetkilileri hakkında devam eden ceza davalarının bulunduğu anlaşıldığı belirtilmiştir.
Dolayısıyla mahkemece sendikaya yeniden yazı yazılarak ve söz konusu müzekkereye, cevap verilmemesi halinde Savcılığa suç duyurusunda bulunulacağı şerhi de eklenerek, sendikanın yetki tespiti başvurusunda bulunup bulunmadığı ve yetki alıp almadığı ile işyerinde fesih tarihi itibari ile çalışan, sendikaya üye olan, üyelikten çekilen, üyelikten çekilenlerden çalıştırılan, işsözleşmesi feshedilen, işten çıkarılanlardan sendikalı olan ve sendikalı olup da işyerinde çalışması devam eden işçiler olup olmadığı, ayrıca davacıya ait sendika üyelik fişi getirtilip işveren vekili/vekilleri hakkında yapılan soruşturma evrakının akıbeti araştırılarak söz konusu eylemleri neticesinde cezalandırılıp cezalandırılmadıkları da belirlenerek feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunun kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması için belirtilen yönlerden gerekli araştırmaya gidilmeli, davalı işveren aleyhine davacının iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte iş sözleşmeleri feshedilen ve işe iade davası açıp feshin sendikal nedenlere dayandığı iddia edilen varsa işe iade dosyaları da dikkate alınarak ve toplanacak deliller dosya içeriği ile yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak feshin sendikal nedenlerden yapıldığının kabulü halinde sendikal tazminat miktarı, aksi halde ise davalının yaptığı feshin kötüniyetli olduğundan alt sınırdan uzaklaşılarak karar verilmesi gerekmektedir.
Mahkemece eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ :Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalıya yükletilmesine, 01.04.2014 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.