MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVALILAR : HAZİNE, SÖĞÜTLÜKAYA KÖYÜ TÜZEL KİŞİLİĞİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "eksik inceleme sonucu verilen hükmün isabetsiz olduğu belirtilerek; kadastro tutanağının edinme sebebinde “kadim mera” olduğunun belirtildiğine göre taşınmazın, tahsisli veya kadim mera olup olmadığının usulüne uygun şekilde araştırılması, mera tahsisi varsa tahsisin kaynağının kadim mera mı, yoksa devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden mi olduğunun araştırılması, kadim meraların zilyetlikle iktisabının hiçbir şekilde mümkün olamayacağı, ancak öncesi kadim mera olmayan yerlerin mera olarak tahsis edilmesi halinde tahsis tarihine kadar zilyedi yararına iktisap koşullarının gerçekleşmiş olup olmadığının araştırılması gerektiğinin düşünülmesi, bu amaçla, öncelikle çekişmeli taşınmaza ilişkin mera tahsis kararı bulunup bulunmadığının ilgili mercilerden sorulması, tespit tarihinden 20 ve 30 yıl öncesine ait iki ayrı tarihli hava fotoğrafları getirtilerek uzmanından rapor alınması ve bunların yanında usulüne uygun mera araştırması yapılması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, özetlenen bu bozma ilamına uyularak verilen kararın da "taraf teşkilinin sağlanması ve fen bilirkişisinden infaza elverişli rapor alınması" gereğine değinilerek bozulması üzerine, mahkemece, bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 104 ada 6 parsel sayılı taşınmazın ifrazı sonucunda oluşan 323 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi tarafından hazırlanan 21.01.2016 tarihli rapor ve eki haritada (A) harfi ile ve kırmızı renkte gösterilen 5.201,89 metrekare yüzölçümündeki bölümünün orta malı olarak kayıtlı olan tapu kaydının iptali ile, muris Taştan Kaya’ya ait Posof Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2016/37 Esas, 2016/22 Karar sayılı veraset ilamındaki payları oranında davacı ... ve arkadaşları adlarına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli 104 ada 6 parsel sayılı taşınmazın ifrazı sonucunda oluşan 323 parsel sayılı taşınmazın, fen bilirkişi tarafından hazırlanan 21.01.2016 tarihli rapor ve eki haritada (A) harfi ile ve kırmızı renkte gösterilen bölümünün mera niteliğinde olmadığı, ham toprak vasfında olduğu ve bu bölümde davacının murislerinden intikal eden zilyetliğinin bulunduğu kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamı lehine olan taraf yararına oluşan usuli kazanılmış hakkın zedelenmemesi için, bozma ilamının gereklerinin eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamında; “taşınmazın tahsisli mera niteliğinde olup olmadığının belirlenmesi, tahsisli mera niteliğinde olmadığının belirlenmesi halinde yöntemince kadim mera ve zilyetlik araştırması ile hava fotoğrafları üzerinde inceleme yapılması” hususlarına işaret edilmesine rağmen, tek ziraatçi bilirkişi tarafından düzenlenen soyut içerikli raporla yetinilmiş; hangi yıla ait olduğu belirtilmeyen hava fotoğrafı üzerinde bu konuda uzmanlıkları bulunmayan orman ve kadastro teknisyeni bilirkişileri tarafından inceleme yaptırılmak suretiyle taşınmazın niteliği ve üzerinde, sürdürülen zilyetlik durumu net olarak belirlenmeden karar verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazın tespit tarihi olan 2008 yılından 15-20-25 yıl öncesine ait üç farklı tarihli hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilmeli, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları, komşu parsel tutanakları ile varsa tespitlerine esas dayanakları getirtilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı 3’er kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile ziraat fakültesi toprak bölümü öğretim üyelerinden oluşacak 3 kişilik ziraat mühendisleri bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ve teknik fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif icra edilmelidir. Keşif sırasında dinlenecek mahalli bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, temyize konu taşınmaz bölümü ile mera parseli arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı, taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, zaman içinde taşınmazın sınırlarında mera yönünde genişleme olup olmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, yargılama boyunca dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; taşınmazın görüntüsü ve mera ile ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarındaki hakim gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazı komşu parsellerle birlikte ele alan, mera ile ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını, çekişmeli bölümün meradan açma olup olmadığını ve taşınmazın öncesini ve mevcut niteliğini açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, çekişmeli bölümün dört hududunu gösterir şekilde ve taşınmazın hangi bölümüne ait olduğunu açıklayan fotoğraflar rapora eklenmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir kroki ve rapor düzenlemesi istenmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanından hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik olarak, temin edilebilecek en eski tarihli uydu fotoğrafları üzerinde de inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, sınırları ve mera ile ayırıcı unsurlar bulunup bulunmadığı hususlarında rapor alınmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen bu hususlar gözetilmeksizin yetersiz araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.