BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/177 Esas 2022/6 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2021/177
Karar No: 2022/6
Karar Tarihi: 10.01.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/177 Esas 2022/6 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2021/177
KARAR NO:2022/6
DAVA:Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:09/03/2021
KARAR TARİHİ:10/01/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacının oto galerisi sahibi davalı ... ... araç satın almaya karar verdiğini, davalının satacağı araç için aracın ruhsat sahibi diğer davalı ...'ya bir çek vermesi gerektiğini, ancak çeki önden vermesi halinde aracı opsiyonlayabileceğini söylediğini ve ... Bankası ... şubesinin keşidecisi ... Grup Tur.ve ... Ltd.Şti.olan ... seri numaralı 10/12/2020 tarihli 100.000 TL miktarlı avans çekini davacıdan araç satış sözleşmesi ile aldığını, davalının, davacıya araç sahibi ...'ya çeki verdiğini, aracın satışını aldığını ve ödemesini noterde nakden defaten yaptığı halde ...'nın avans çeki olarak almış olduğu çeki kötü niyetli olarak iade etmediğini söylediğini, davalı ...'nın ... 13.İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyasından davacı firma aleyhine takip başlattığını, davalının kötü niyetli hareket eden davalılara hiçbir edim ve ifa borcu olmadığını, bu nedenlerle davanın kabulü ile davacının çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti ve çekin tüm sonuçları ile iptaline, takibin durdurulması için İİK.72.maddesi gereğince ihtiyati tedbir kararı verilerek tehiri icraya karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememiz 17/03/2021 tarihli ara kararı ile, davacının takibin tedbiren durdurulması talebinin reddine, İİK.72/3 maddesi uyarınca icra dosya borcunun tamamının icra veznesine depo edilmesi, işbu bedel üzerinden %20 oranında teminat yatırılması veya kati ve süresiz banka teminat mektubu verildiği taktirde icra dosyasına yatırılacak paranın tedbiren alacaklıya verilmemesine karar verilmiş, davacı tarafça teminat yatırılmadığından tedbir kararı uygulanmamıştır.
CEVAP: Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ...'ın ne dava konusu çekte ciranta, hamil ve keşideci ne de çeke dayalı açılan takip dosyasında borçlu olduğunu, sadece dava konusu çekin keşidecisi ... ...Tic.Ltd.Şti.'nin yetkilisi olduğunu, işbu davayı açmakta hukuki menfaatinin olmadığını, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, davaya konu çekte bedelsizlik, bir kişisel defi olduğundan keşideci tarafından kural olarak ancak senet lehtarına karşı ileri sürülebileceğini, davalı ...'ya bedelsizlik iddiası ileri sürülemeyeceğini, çünkü keşidecinin sadece lehtarla arasında bir temel borç ilişkisi olduğunu, fakat borçlu, senedi bilerek kendi zararına devraldığını kanıtlamak koşuluyla hamile karşı da bedelsizlik defini ileri sürebileceğini, davalının araç satışı sebebiyle işbu dava konusu çeki aldığını, çek ödenmediği için icra takibi yapıldığını, bir kambiyo senedine bağlı olan borcun soyut bir borç olduğunu, bu nedenle, asıl borç ilişkisinin gerçekleşmemesi, geçersiz olması ya da sonradan ortadan kalkmasının kambiyo senedindeki kambiyo borcunun geçerliliğini etkilemeyeceğini, kambiyo borcunun hukuki nedenden yoksun, fakat geçerli bir alacak olarak varlığını koruduğunu, bedelsizliğin sadece kişisel defi hakkı verdiği, senetteki soyut kambiyo alacağını etkilemediğine göre çekin hükümsüzlüğüne karar verilemeyeceğini, senedi elinde bulunduran hamilin davacı ile senet lehtarı arasındaki ilişkiyi bilmesi yeterli olmayıp, sırf borçluyu ızrar etmek maksadıyla hareket etmiş olması gerektiğini, davalının araç alım satımı için çeki aldığını, çekin ödenmediğini, aracın devredildiğini, davalının elindeki çekin avans çeki olmadığını, alacağına karşılık aldığını, çekin ödenmemesi nedeniyle mağdur olduğunu, bu nedenle hamilin bilerek borçlu zararına hareket ettiğini ispat yükünün davacı borçluya ait olduğunu, davacının dava şartı zorunlu arabuluculuk kurumuna başvurmadığından esasa girilmeksizin davanın reddi gerektiğini, bu nedenlerle davanın reddine, %20'den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına, davacının tedbir talebinin reddi ile takibin devamına karar verilmesini talep etmiştir.
Dava dilekçesi davalı ... Bingöl'e usulüne uygun olarak tebliğ olunmuş, davaya cevap vermemiş, duruşmalara katılmamıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE:
...İcra Müdürlüğünün .../... esas sayılı takip dosyası UYAP sistemi üzerinden getirtilmiş, incelendiğinde alacaklının ..., borçluların ... ve Eğitim Hiz.Tic.Ltd.Şti.ve ... ... oldukları, davaya konu çek yönünden 100.000 TL asıl alacak olmak üzere toplam 112.092,47 TL üzerinden takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
Davalı ... vekili 07/06/2021 tarihli celse ara kararı uyarınca sunduğu 14/06/2021 tarihli dilekçesi ile, aracın davalı tarafından diğer davalının çalışanı...'e ... 9.Noterliğinin 28/10/2020 tarih ... yevmiye sayılı satış sözleşmesi ile devredilmiş olup davalı 3.iyi niyetli kişi olduğundan davanın reddi gerektiğini, davacının öncelikle davanın konusunun ne olduğu hususunu aydınlatması gerektiğini, davalı gerçek kişi olduğundan ticari defter tutma zorunluluğunun da olmadığını, ödemelere ilişkin olarak diğer davalı tarafından davalıya davacının keşide ettiği 2 adet çek verilmiş olup birinci çekin ödendiğini, dava konusu çek ödenmediğinden icra takibi başlatıldığını beyanla satış sözleşmesini dilekçe ekinde ibraz etmiştir.
... Bankası ... ... Şubesinin 16/06/2021 tarihli cevabi yazısı ile, çekin vadesi olan 10/12/2020 tarihinde ... Bankası A.Ş.... şubesi aracılığıyla takas sistemine ibraz edildiğini ve karşılıksız işlemi yapıldığını, çek bedeli veya zorunlu karşılık bedeli ödenmediği bildirilmiştir.
Mahkememiz 07/06/2021 tarihli celse ara kararı ile tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde mahkememiz kaleminde 06/08/2021 tarihinde mali müşavir bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılmasına karar verilmiş, davacı tarafın mazeretsiz olarak incelemeye katılmadığı, yerinde inceleme talebinde bulunmadığı ve bilirkişi ücreti yatırılmadığından incelemenin yapılamadığına ilişkin tutanak düzenlenmiştir.
Mahkememiz 11/10/2021 tarihli celse ara kararı ile, 07/06/2021 tarihli celsede ticari defter ve kayıtların sunulması için kesin süre verilmediğinden yeniden mahkememiz kaleminde 19/11/2021 günü bilirkişi incelemesi yapılması için taraflara ticari defter ve kayıtları sunmaları hususunda kesin süre verilmiş, davacı tarafça incelemeye katılmadığı, yerinde inceleme talep etmediği anlaşılmakla incelemenin yapılamadığına ilişkin tutanak düzenlenmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; öncelikle 6102 Sayılı TTK.5/A maddesinin açık düzenlemesi ve Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 2020/85 esas, 2020/454 karar ve 13/02/2020 tarihli ilamı uyarınca ticari nitelikteki menfi tespit davalarında dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesinin zorunlu olmadığı ve arabuluculuğa gidilmiş olmasının bir dava şartı olmadığına hükmedilmiş olması dikkate alınarak davalı tarafın arabuluculuk yönünden itirazının reddine karar verilmiştir.
Davaya konu icra takip dosyasında davacı ...'ın taraf olmadığı, ...'ın çekin keşidecisi olan diğer davacı şirketin yetkilisi olup eldeki davada hukuki yararı, aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davacı ... yönünden davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı keşideci, bedelsizlik iddiasına dayanarak menfi isteminde bulunmuştur. TTK.nun 687.maddesine göre bedelsizlik defi kişisel defi olup, ancak hamilin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olması halinde ileri sürülebilir.
Dava tarihi itibarı ile yürürlükte bulunan 6100 Sayılı HMK.nun 201.maddesi gereğince yazılı bir belgeye (senede) bağlanmış olan iddiaya karşı defi olarak ileri sürülen hususların yazılı delille ispatlanması gerekmektedir. Bu suretle, davacı tarafından imzalanan çek nedeniyle borçlu olunmadığına yönelik bedelsizlik iddiasının yazılı delille ispatlanması gerekmekte olup, dosyaya davalı vekilince sunulan ... 9.Noterliğinin ... yevmiye sayılı 28/10/2020 tarihli araç satış sözleşmesinin satıcı ... ile davalı ...'ün çalışanı olduğu bildirilen... arasında düzenlendiği, davacının keşide etmiş olduğu iki adet çekin verildiği bu çeklerden birinin ödendiği, dava konusu çekin ödenmediğinden bahisle icra takibine konu edildiği anlaşılmış olup, davacı taraf davalı Hüseyin'in araç bedelini ...'ya nakden ve defaten ödendiğini, aracın satışının yapıldığını ve avans çeki olarak verilen çekin kötü niyetli iade etmediğini iddia etmiş ise de, bu iddiasını yazılı delille ispat edememiş olup, hamilin/davalının çeki iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket ettiğine dair herhangi bir ispatın bulunmadığı, davacının davalı hamilin kötü niyetini kanıtlamadıkça, davalıya karşı talepte bulunamayacağı, davacı tarafın bedelsizlik defi yönünden iddiasını ispatlayamadığı anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı ... yönünden davacının davasının AKTİF HUSUMET YOKLUĞU NEDENİYLE REDDİNE,
2-Davacı ... ve Eğt.Hiz.Tic.Ltd.Şti. Yönünden, davacının ispatlanamayan davasının REDDİNE,
3-İİK 72/4 mad uyarınca İhtiyati Tedbir kararının uygulanmamış olması nedeniyle davalı lehine kötüniyet tazminatı verilmesine yer olmadığına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar tarifesi gereği alınması gereken 80,70 TL harcın peşin alınan 1.707,75 TL'den mahsubu ile bakiye 1.607,05 TL'nin kararın kesinleşmesini müteakip istek halinde sahibi davacıya iadesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği hesap ve takdir olunan 5.100,00 TL ücreti vekaletin davacı ...'dan alınarak kendisi vekil ile temsil ettiren davalı ...'ya ödenmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği hesap ve takdir olunan 13.450,00 TL ücreti vekaletin davacı ... Grup Tur.ve Eğitim Hiz.Tic.Ltd.Şti.'den alınarak kendini vekile ile temsil ettiren davalı ...'ya ödenmesine,
7-Davacılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
8-Davalılar tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına,
9-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı ... vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, HMK 342.maddesine uygun olarak düzenlenmiş dilekçenin, HMK 343.maddesi gereğince Mahkememize ve Mahkememize gönderilmek üzere başka yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilmesi ve HMK 344.maddesinde belirtilen harç ve giderlerin yatırılması sureti ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar tefhim edildi, usulen anlatıldı. 10/01/2022
Katip ...
e-imza
Hakim ...
e-imza
