Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2014/17764 Esas 2015/5989 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Dava dilekçesinde, derneğin ihyası istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı Kayseri Valiliği tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... Mahallesi 590 ada 11 parsel sayılı taşınmazın, kadastro çalışmaları sırasında daha önceden fesholunmuş "...Yaşatma ve Koruma Derneği" adına tapuya tescil edildiğini, ancak aynı taşınmazın Cumhuriyet mah. 118 ada 22 parselde de kayıtlı olduğunu, ... Mahallesi 590 ada 11 parsel sayılı taşınmazın mükerrer kayıt nedeniyle tapu müdürlüğünce iptal edilmesi gerektiğinden ve malik görünen derneğe tebliğ zorunlu olduğundan adı geçen derneğin ihyasına karar verilmesini istemiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-d maddesinde tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmalarının dava şartlarından olduğu, 115/1. maddesinde ise mahkemenin, dava şartlarını yargılamanın her aşamasında kendiliğinden araştırmakla yükümlü bulunduğu, tarafların da dava şartı eksikliğini her zaman ileri sürebileceği hükme bağlanmıştır.
Dava ehliyeti, kişinin bizzat veya vekili aracılığıyla bir davayı davacı veya davalı olarak takip etme ve usuli işlemleri yapabilme ehliyeti olup medeni hakları kullanma ehliyetinin usul hukukunda büründüğü şekildir, dolayısıyla, medeni hakları kullanma ehliyetine (fiil ehliyetine) sahip gerçek ve tüzel, kişiler dava ehliyetine de sahiptirler.
Mahkemenin taraflar arasında dava konusu hakkında bir karar verebilmesi için, bu kişilerin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatlarına sahip olmaları gerekir. Bir davada taraf olarak gösterilen kişiler, taraf ve dava ehliyetine ve davayı takip yetkisine sahip olsalar bile, taraflardan birinin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatı yoksa, davanın esası hakkında bir karar verilemeyeceğinden, dava sıfat yokluğundan (husumetten) reddedilir.
Somut olayda; derneğin ihyası istemine ilişkin dava ... tarafından açılmıştır. Tapu Müdürlüğünün tüzel kişiliği bulunmamaktadır. Yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler ve yapılan açıklamalar dikkate alındığında, ...nün dava ehliyeti(aktif husumet ehliyeti) bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken yargılamaya devam olunarak işin esası hakkında karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 14.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.