MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R -
Davacılar vekili, davalıların sürücüsü, zorunlu trafik sigortacısı olduğu aracın kusurlu olarak müvekkili ...’nın kullandığı traktöre çarpması sonucu traktörde yolcu olan murisin vefat ettiğini, kazanın meydana geldiği yolun yapım işini, davalı ...’nün ihale yoluyla diğer davalı şirketlere devrettiğini, davalı şirketlerin ... denetim ve kontrolünde ortak girişimi ile yol yapım işini yürüttüğünü, yol çalışmalarında gerekli önlemlerin alınmadığını, murisin emekli olup 1.122,91 TL emekli maaşı aldığını, murisin müvekkillerinin eşi ve evlatları olup davacı eş ...’nın destekten yoksun kaldığını, tüm müvekkillerinin elem çektiğini beyanla, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davacı eş ... için 20.000,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi, davacı evlatların her biri için ayrı ayrı 20.000,00’er TL manevi tazminatın olay tarihinden işleyecek
yasal faizi ile davalılardan (davalı ... maddi tazminattan ve poliçe limiti ile sınırlı sorumlu olmak üzere) müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, 30/01/2012 tarihli dilekçesi ile davalılar ... İnş.Tic.Ltd.Şti., ... ve ... bakımından davayı takip etmediklerini, atiye bıraktıklarını beyan etmiştir.Davalılar ayrı ayrı davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davalılar ..., ... İnş. Ltd. Şti. ve ... İnş. Tic. Ltd. yönünden davanın açılmamış sayılmasına, davalılar ... ve ... Anonim Türk Sigorta yönünden açılan maddi tazminat davanın kısmen kabulüne, 18.504,75 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."a verilmesine, davalı ... aleyhine davacılar tarafından açılan manevi tazminat taleplerinin reddine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiş; hüküm davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkında hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de göz önünde tutularak, B.K.’nun 47. maddesindeki özel haller dikkate alınarak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K"nun 4. maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nesafete göre hükmedeceği öngörülmüştür. Somut olayda mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda karşı araç sürücüsü olan davalı ... %25 oranında, yolcu muris traktör üzerinde gayri nizami yolculuk etmekten %10 oranında, davacı sürücü eş ... %65 oranında kusurlu bulunduğundan ve davacı evlatlar ..., ... ve ...’ın kazayla ilgisi olmadığından, murisin eşi ve evlatları olan tüm davacılar lehine kusur durumu da gözetilerek hakkaniyete uygun miktarda manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, mahkemece davacı tarafın ve müteveffanın toplam %75 oranında kusurlu olmaları göz önüne alınarak davacılar lehine manevi tazminata hükmedilmesini gerektirir özel bir durum bulunmadığından bahisle yerinde olmayan gerekçeyle manevi tazminat talebinin tamamen reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Çalışma hayatının aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş (asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresini, bakiye yaşam süresi varsa bu sürenin de pasif çalışma dönemini oluşturduğu, tazminatın hesabında pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulünün gerektiği Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır.
Pasif devre zararının hesaplanması sırasında esas alınan ücret, bir çalışmanın karşılığı değil, ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığıdır. Hal böyle olunca da ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı pasif dönem (devre) zararının hesaplanmasında dikkate alınamayacağı açıktır. Zira asgari geçim indirimi ücretin eki olmadığından, tazminat alacaklarının hesaplanmasında esas ücrete dahil edilemez.Somut olayda mahkemece hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda davacı eş ... bakımından hesaplamada asgari geçim indirimi dahil edilmiş asgari ücret esas alınmış, aktif-pasif dönem ayrımı yapılmamıştır. Bu durumda yukarıdaki açıklamalar ışığında davacı eş ... için aktif-pasif dönem ayrımı yapılarak, pasif dönem zararının, asgari geçim indirimi olmaksızın asgari ücret üzerinden hesaplanması gerektiğinden, mahkemece aynı bilirkişiden bu yönde ek rapor alındıktan sonra davacı ... bakımından sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
4-Kabule göre de; mahkemece maddi tazminat talebi kısmen kabul edildiği halde, davacılar tarafından yapılan yargılama gideri ve harcın tamamının davalılara yükletilmesi doğru değildir.SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının, (3) ve (4) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile maddi ve manevi tazminata ilişkin hükümlerin BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalı ..."a geri verilmesine 27.2.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.