5. Hukuk Dairesi 2019/9991 E. , 2020/11094 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi üzerine taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı terkini karşılığında idarece takdir edilen ve davacı tarafından ödenen bedelin fazla olduğundan bahisle iadesine ilişkin icra takibine yönelik itirazın iptali, takibin devamı ve icra inkar tazminatına hükmedilmesi istemine ilişkin davadan dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulü ile itirazın iptaline ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun davalı idare yönünden esastan reddine, davacı yönünden kabulü ile yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen hüküm davalı idare vekilince temyiz edilmiş ise de; ek karar ile HMK"nun 362/1-a maddesi uyarınca davalı idare vekilinin temyiz talebinin reddine karar verilmiş, bu ek kararın Yargıtay"ca incelenmesi davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi üzerine taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı terkini karşılığında idarece takdir edilen ve davacı tarafından ödenen bedelin fazla olduğundan bahisle iadesine ilişkin icra takibine yönelik itirazın iptali, takibin devamı ve icra inkar tazminatına hükmedilmesi istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulü ile itirazın iptaline ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun davalı idare yönünden esastan reddine, davacı yönünden kabulü ile yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen hüküm davalı idare vekilince temyiz edilmiş ise de; ek karar ile HMK"nun 362/1-a maddesi uyarınca davalı idare vekilinin temyiz talebinin reddine karar verilmiş, bu ek karar, yine davalı idare vekilince süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun, genel hükümlere göre açılmış alacak veya itirazın iptali davalarında verilen hükümlerin miktar yönünden temyizlerinin mümkün olup olmadığının belirlenmesinde, yalnız asıl alacak tutarı değil, onunla birlikte harcı ödenmek sureti ile müddeabihe dahil edilen işlemiş faiz miktarının da gözetilmesi ve her ikisinin toplamının esas alınması yönündeki 2008/15-312 Esas, 2008/306 Karar ve 2005/13-265 Esas, 2005/300 sayılı kararları dikkate alındığında, 54.662,99 TL asıl alacak ve 5.634,03 TL işlemiş faiz alacağı olmak üzere toplam 60.297,02 TL bedele hükmedildiği ve bu miktarın kesinlik sınırının üstünde bulunduğu anlaşılmakla, davalı idarenin temyiz isteminin reddine karar verilmesi doğru olmadığından, ek kararın kaldırılmasına karar verildikten sonra yapılan incelemede;
1- Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre; dava konusu taşınmazın geldisi olan ve tamamı 5.000 m² yüzölçümlü ... parselin 1.276 m²"lik kısmı için TEK lehine ...-... 154 kV enerji nakil hattı sebebiyle kamulaştırma kararı alındığı ve tapuya irtifak hakkının tescil edildiği, ifrazlar ve yola terk sonucu dava konusu taşınmazın ... ada ... parsel olarak 229,98 m² yüzölçümü ile tapuya tescil edildiği, söz konusu irtifakın 153 m²"lik bölümünün dava konusu taşınmazda kaldığı, 13.03.2008 tarihli TEİAŞ Yönetim Kurulu kararı gereği enerji nakil hattının iptal (demonte) edildiği, davacının taşınmazı 27/02/2014 tarihinde satın aldığı, TEİAŞ"ın 14/05/2014 tarihli yazısı ile demonte edilen enerji nakil hattının 13/05/2014 tarihinde güncel değerinin 54.663,00 TL belirlendiği, bu bedelin ödenmesi halinde enerji nakil hattının terkininin sağlanacağının davacıya bildirildiği, bunun üzerine bildirilen bedelin 21/05/2014 tarihinde davacı tarafça idarenin hesabına ödenerek tapu kaydında TEİAŞ lehine olan irtifak hakkının terkin edildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu uyuşmazlık Kamulaştırma Kanununun 22.maddesi uyarınca tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir değil, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmakta olup, irtifak hakkı bedelinin; Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin 11.maddesinin hükümleri kıyasen uygulanarak belirlenmesi gerektiği tartışmasızdır.
Bu durumda; değerlendirme tarihinin davacı tarafça bedelin idareye ödendiği 21/05/2014 tarihi olduğunun kabulü ile öncelikle arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın emsal incelemesi yapılarak değeri belirlendikten sonra dava konusu taşınmazın tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattının taşınmazdan geçiş güzergahı dikkate alınıp, söz konusu enerji nakil hakkı nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek olan değer düşüklüğü oranı belirlenip taşınmazın tamamının değeri ile bu oranın çarpılması sonucu irtifak tesisi nedeniyle taşınmazda meydana gelen değer kaybı hesaplanarak davalı idarece belirlenen ve davacı tarafından ödenen 54.663,00 TL bedel ile belirtilen esaslar doğrultusunda belirlenecek bedel arasında bir farkın belirlenmesi gerekirken, bu yönteme uyulmadan hesap yapan rapor doğrultusunda karar verilmesi,
2-Takibe konulan alacak, yargılamayı gerektirir nitelikte olup likit olmadığından, icra inkar tazminatı isteminin reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne dair hüküm kurulması,
3-Davanın kısmen kabulüne karar verildiği halde, yargılama giderinin kabul-ret oranına göre belirlenmeyerek, kendisini vekil ile temsil ettiren davalı idare lehine reddedilen kısım yönünden vekalet ücretine hükmedilmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin hükmünün açıklanan nedenlerle HMK"nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 10/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.