10. Hukuk Dairesi 2019/6729 E. , 2021/1293 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 22. İş Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılar ... İş ve İnş. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve ... GYO A.Ş. vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... İş ve İnş. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı Kurum, 06.09.2014 tarihli iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan peşin değerli gelir nedeniyle oluşan kurum zararının rücuan tahsilini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın Kabulüne, 235.250,50 TL kurum alacağının 11/09/2014 gelir onay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Şirketinin kiralayan ... GYO A.Ş"nin ise kiracı konumunda olduğu, kiralayan şirketin asansörlerin bakımını ve onarımını üstlendiği ayrıca asansör arızalarına müdahale etmesi için 2 işçisini görevlendirdiği, bilirkişi raporuna göre her iki şirketin toplam %95 oranında kusurlarının bulunduğu, ... GYO A.Ş nin alt işvereni, sigortalının işvereni ... Yapı Şirketinin de %5 oranında kusurlu bulunması nedeniyle davalıların kurumun uğradığı zararın tamamından müşterek ve müteselsilen sorumlu olduklarına dair ilk derece mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçesiyle;
“Davalı ... Ltd. Şti. ile ... Gyo A.Ş vekillerinin istinaf başvurularının esastan ayrı ayrı reddine” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı ... Major İş ve İnş. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili; müvekkili şirketin kiralayan konumunda olup asansörlerin işletilmesinden kiracının sorumlu olduğu, bu nedenle herhangi bir kusurlarının bulunmadığı, meydana gelen kazanın, yükümlülükleri olan bakım onarım faaliyetiyle bir ilgisinin bulunmadığı, müvekkili şirketin sözleşme gereği üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirmesine, bakım onarımları yapmasına rağmen kazanın meydana geldiği, bu nedenle kazayla aralarında illiyet bağının kesildiği, mahkemece olayda işveren olmadıkları kabul edilmesine rağmen hükümde işveren gibi zarardan sorumlu tutuldukları, kaza nedeniyle Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davanın bekletici mesele yapılması gerektiği, verilen kusur oranı kabul edilse dahi sorumluluk miktarlarının kusura göre fazla belirlendiği gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
1- Dava; 06.09.2014 tarihli iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan ilk peşin sermaye değerli gelirler nedeniyle oluşan kurum zararının rücuan tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı 5510 sayılı yasanın 21. maddesidir.
Rücu davaları kusur sorumluluğuna dayanmakta olup, iş kazasında kusuru olanlar davacı Kurumun rücu alacağından kusurları karşılığında sorumludur. Kusurun belirlenmesinde ise; zararlandırıcı sigorta olayının ne şekilde oluştuğu, dosya içeriğindeki tüm deliller takdir olunarak belirlenmeli ve kabul edilen maddi olgular doğrultusunda, konusunda uzman bilirkişi heyetinden, aynı olay nedeni ile daha önce açılmış ve kesinleşmiş rücu, tazminat ve ceza davaları varsa, bu davalardaki kusur raporları ile çelişki oluşturmayacak şekilde kusur oran ve aidiyeti konusunda rapor alınması gereklidir. Kusur durumu saptanırken, iş güvenliği mevzuatına göre hangi önlemlerin alınması gerektiğinin, bu önlemlerin işverence alınıp alınmadığının ve alınmış önlemlere sigortalı işçinin uyup uymadığının, güncel mevzuat çerçevesinde değerlendirilerek belirlenmesi gerekir.
Eldeki davada, ... GYO A.Ş.’ne %50, ... İş ve İnş. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne %45, ... Yapı Dek. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’ne ise %5 kusur vermiş olan bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın kabulüne, kurumun ilk peşin değerli gelirden kaynaklı zararının tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
Ancak işbu davaya konu iş kazasında toplam 10 sigortalı vefat etmiş olup, diğer sigortalıların ölümü sebebiyle kurum tarafından açılan rücu davalarıyla ölenlerin hak sahipleri tarafından açılan tazminat dosyaları araştırılmaksızın ve incelenmeksizin karar verilmiştir.
Mahkemece; müfettiş raporu, ceza ve varsa rücu ve tazminat dosyalarındaki raporlar getirtilerek, bu dosyaların içerikleri de gözetilerek, uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden, işveren ve ilgililerin kusurunun birlikte irdelenerek belirlendiği, olması halinde eldeki davada alınan kusur raporuyla çelişkilerin de giderildiği, oluşa uygun, hüküm kurmaya elverişli yeni bir kusur raporu alınmalı, sorumluluk, oransal ve miktar olarak yeniden belirlenmeli, bu anlamda hükmü temyiz etmeyen taraflar yönünden diğerleri lehine miktar itibariyle oluşan usuli kazanılmış haklar da gözetilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
2- Kabule göre de; kararı temyiz eden ... İş ve İnş. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin mahkemece de üçüncü kişi sayılmasına rağmen, teselsül sorumluluğunun 5510 sayılı yasanın 21/1 ve 21/4 fıkralarında düzenlenen hükümler çerçevesinde irdelenmemiş olması isabetsizdir.
O halde, davalı ... İş ve İnş. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf istemlerinin esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ... İş ve İnş. Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. "ne iadesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, 08.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.