Danıştay 10. Daire 1991/2430 Esas 1992/728 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1992
Karar No : 728
Esas Yılı : 1991
Esas No : 2430
Karar Tarihi : 27/02/992

HAZİNENİN MÜLKİYETİNDE OLUP … ÜNİVERSİTESİNCE KULLANILAN TAŞINMAZ ÜZERİNDE İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI LEHİNE İRTİFAK HAKKI TESİS EDİLMESİNDE HUKUKA UYARLIK OLMADIĞI HK.

Hazinenin mülkiyetinde olan Maçka Kışlası Vasıflı taşınmaz üzerinde 49 yıl süreyle İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı lehine irtifak hakkı kurulmasına ilişkin Maliye ve Gümrük Bakanlığıncı onaylanan işlemin iptali istemiyle açılan davada, İdare Mahkemesince, dosyanın incelenmesinden; mülkiyeti hazineye ait Maçka kışlası namıyla marif taşınmazın 13.2.1952 tarihli Maliye Bakanı onayı ile Jandarma Er Okulu olarak kullanılmak üzere İçişleri Bakanlığına tahsisin yapıldığı, bilehare 1954 yılında bir teknik okul açılmak üzere tahliye edilerek İTÜ Rektörlüğüne teslim edildiği, 17.3.1977 onay tarihli 1/500s ölçekli imar planında İTÜ Maçka Kampüsü Sahasında Maden Fakültesi olarak belirlendiği, 14.5.1983 tarihli Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu Kararı ile eski eser olarak tescil olunduğku, Maden Fakültesinin Ayazağa kampüsüne taşındığı tarihe kadar Fakülte binası olarak kullanıldığı, Rektörlükçe Mimarlık Fakültesi olarak kullanılmasına karar verilmesinden sonra binada tadilat yapılmasına ilişkin sözleşmenin Maliye Bakanlığınca 27.12.1988, Sayıştayca 12.1.1989 tarihinde vize edilmesinden sonra müteahhid tarafından başlanan inşaatın 24.4.1989 tarihinde 3194 sayılı Kanuna aykırılık nedeniyle Şişli Belediyesince mühürlenerek durdurulduğu, tadilat projesinin 15.6.1989 tarih ve 1217 sayılı İstanbul 3 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu kararı ile onandığı, Şişli Belediyesinin 22.9.1989 tarihli yazısıyla mühürlenen kısım haricinde İmar Yönetmeliğinin 8.05 maddesine göre uygulama yapılacağının bildirildiği, müteahhidin işi bırakması üzerine 28.1.1990 tarihinde yeni müteahhide işin verildiği, 16.8.1990 tarihli Maliye Bakanı onayı ile İçişleri Bakanlığına yapılmış tahsisin kaldırılarak taşınmaz üzerinde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı lehine irtifak hakkı tesisi yolundaki dava konusu işlemin tesis edildiğinin anlaşıldığı, uyuşmazlık konusu olayda Maçka Kışlası namıyla maruf binanın, üniversite tarafından kullanılmaya başlandığı 1954 yılında katma bütçeli bir kurum olması dolayısıyla 1050 sayılı Kanunun 23.maddesi gereğince tahsis yapılmamış olmasının üniversitenin bina üzerinde o tarihten bu yana devam eden tasarrufunun niteliğinin belirlenmesini gerekli kıldığı, dosyada mevcut 14.8.1954 tarihli Maliye Bakanlığı yazısının, binanın Jandarma Genel Komutanlığına yapılan tahsisinin Kaldırılarak; … Üniversitesine bağlı bir teknik okul açılmak üzere Rektörlüğe Maliye Bakanlığı iradesiyle teslim edildiğini açıkça göstermesi, bu tarihtene itibaren Maden Fakültesi olarak kullanılan binanın, düzenleyici işlem niteliğinde olan ve Devlet, belediye ile tüm kişiler yönünden uyulması zorunlu bulunan 1977 onay tarihli imar planı ile İTÜ … kampüsü sahası içinde Maden Fakültesi olarak belirlenmesi; 1954 yılından dava konusu işlem tarihine kadar üniversitenin bina üzerindeki tasarrufuna ilişkin Maliye Bakanlığının herhangi bir müdahalesinin bulunmaması; binanan Mimarlık Fakültesi olarak kullanılmasına ilişkin tadilat sözleşmesinin de 27.12.1988 tarihinde Maliye Bakanlığınca vize edilmesi karşısında durumun bir haksız el atma, fuzuli işgal olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, bu itibarla… Üniversitesinin uhdesinde bulunan yüksek öğretim hizmetinin yürütülmesini sağlamak ve bu eğitim hizmetinin mekan olarak önemli unsurunu teşkil edecek şekilde çok uzun süre kullanıldığı tartışmasız olan binanın, 1050 sayılı Yasanın 23. maddesi gereğince katma bütçeli kurumlara tahsis yapılmasına engel düzenlemenin, 13.12.1989 tarihinde yürürlüğe giren 178 sayılı KHK'nin 13.maddesi hükmüyle berteraf edildiği de gözönüne alındığında, Maliye Bakanlığınca üniversiteye bağlı bir teknik okul olarak kullanılmak üzere amacı belirlenmiş, kamu düzeni yönünden istikrar kazanmış fiili tahsisle kamu malı niteliğini kazanmış bulunduğu, ancak, taşınmaza kamu malı niteliğini veren sebeplerin ortadan kalkması, tahsis amacı dışında kullanımı halinde tahsisin kaldırılması suretiyle devletin özel mülkiyetinde olan mal niteliğini tekrar kazanması mümkün bulunmakta ise de; Mahkemece mahallinde yapılan keşifte saptandığı üzere, binanan birinci bodrum katında yer alan (G) anfisi ile buna bağlı kısımların dışında kalan diğer yerlerin kullanılmasının, Maden Fakültesinin Ayazağa Kampüsüne taşınması sonucu Mimarlık Fakültesi olarak kullanılmak üzere başlanan tadilat faaliyetlerinin davacı idanenin iradesi dışında doğan sebeplerden ötürü duraksamasından kaynaklandığı anlaşılmakta olup, bu durumun da üniversiteye bağlı bir teknik okul olarak kullanılmaya münhasır tahsis amacına aykırılık teşkil etmemesi nedeniyle binanın kamu malı niteliğinin ortadan kalkmadığı sonucuna ulaştığı gerekçeleriyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare ve davalı yanında müdahil tarafından, anılan idare mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; dava konusu taşınmazın hiçbir zaman idari bir tasarrufla Üniversiteye tahsis edilmediği, taşınılması nedeniyle binanın fiilen kullanılmaz ve boş durumda olduğu, 178 sayılı KHK uyarınca Bakanlığın kuruluşlar lehine gayri ayni hak kurmak yetkisi bulunduğu, binayı aslına ve özelliğine uygun olarak onarabilecek bir kurum olan borsaya ihtiyacı bulunması nedeniyle yapılan tahsiste mevzuata aykırılık bulunmadığı öne sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
İdare ve Vergi Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 3622 sayılı Kanun ile değişik 49.maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bozulması istenen karar, usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz sebepleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden temyiz isteminin reddi ile bozulması istenen kararın onanmasına karar verildi.