Davacı ... vd ile davalı... ve ... aralarındaki Kamulaştırma Kanunu’nun 22.maddesi gereğince geri alım hakkının kullandırılmaması nedeni ile tazminat davasına dair...Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 13/06/2013 günlü ve 2013/63-2013/403 sayılı hükmün bozulması hakkında Dairece verilen 17/03/2014 günlü ve 2013/16251-2014/4749 sayılı ilama karşı davalı ... vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Bu isteğin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davalı vekilinin karar düzeltme istemi üzerine tüm dosyanın yeniden incelenmesi ve Dairemiz bozma ilamından sonra yapılan yasal değişiklikler dikkate alındığında; 6552 sayılı Yasa ile getirilen yeni düzenlemeler de göz önünde tutularak bozma kararı verilmesi gerektiği anlaşılmakla davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 17.03.2014 günlü ve 2013/16251 - 2014/4749 sayılı bozma ilamının kaldırılmasına karar verildikten sonra dosyadaki tüm bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
Dava, 2942 sayılı Yasanın 22. maddesine göre, idarenin davacıya geri alım hakkını kullandırmaması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Davacı, davalı idarece kamulaştırılan dava konusu taşınmazın bir süre kullanılmasından sonra ihtiyaç fazlası nedeniyle kendilerine tebligat yapılmadan üçüncü kişiye ihale ile satılması sonucu uğranılan zararın tazminini istemiş, mahkemece dava konusu taşınmazların hissedarı olan davacının murisi ..."nın hisselerinin 1946 yılında satış yoluyla ... adına geçtiği ve ondan da ... (davalı idareye) devredildiği, dolayısıyla kamulaştırma yoluyla mülkiyetin intikalinin sağlanmadığı, bu nedenle Kamulaştırma Kanununun 22. maddesinin uygulama imkanı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davaya konu taşınmazların ... kullanımına tahsis edilmek amacıyla 1946 yılında ... adına kamulaştırıldığı ve 1950 yılında ... tapuda tahsis edildiği, kıymet takdir komisyonunun düzenlediği istimlak listesinde davacının murisi ..."nın hissedarı olduğu kamulaştırılan parsel yüzölçümleri ile bu parsellere takdir edilen bedellerin tapu senetlerindeki yüzölçümü ve bedellerle aynı olduğu ve yapılan işlemin satın alma yoluyla kamulaştırma olduğu anlaşılmaktadır. Kaldı ki, 221 sayılı Amme Hükmi Şahısları veya Müesseseleri Tarafından Fiilen Amme Hizmetlerine Tahsis Edilmiş Gayrimenkuller Hakkında Kanunun 1. maddesinde "6830 sayılı İstimlak Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kamulaştırma işlerine dayanmaksızın, kamulaştırma kanunlarının göz önünde tuttuğu maksatlara fiilen tahsis edilmiş olan gayrimenkuller ilgili amme hükmi şahsı veya müessesesi adına tahsis tarihinde kamulaştırılmış sayılır" hükmü ve davalı idarece dava konusu taşınmazlarda kamu hizmetinin mahiyet ve gayesine uygun şekilde tesis yaparak fiilen tahsis işleminin de gerçekleştirildiği gözetildiğinde davaya konu taşınmazlarda kamulaştırma işleminin varlığı ortadadır.
Bu durumda mahkemece davaya konu taşınmaza ait tüm tedavülleri ile birlikte tapu kaydı ve taşınmazın kamulaştırılmasına dair tüm evrak getirtilerek uyuşmazlığın çözümünde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 22. maddesinin uygulanması gerekmektedir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu"nun 6552 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikler ile birlikte 22. maddesinde;
“Kamulaştırmanın kesinleşmesinden sonra taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. (Değişik ikinci ve üçüncü cümleler: 10/9/2014-6552/100 md.) Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi hâlinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/100 md.) Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23 üncü maddeye göre geri alma hakları da düşer.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/100 md.) Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması hâlinde uygulanmaz.
Ancak, kamulaştırılan taşınmaz mala kamulaştırmayı yapan idare dışında başka bir idare, kamulaştırma yoluyla gerçekleştirebileceği bir kamu hizmeti amacıyla istekli olduğu takdirde, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmayarak bu Kanunun 30 uncu veya 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 23 üncü maddesine göre işlem yapılır. 23.maddesinde ise “Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde, kamulaştırmayı yapan idarece veya 22 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca devir veya tahsis yapılan idarece; kamulaştırma ve devir amacına uygun hiç bir işlem veya tesisat yapılmaz veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz mal olduğu gibi bırakılırsa, mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödeyerek, taşınmaz malını geri alabilir.
Doğmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmayan geri alma hakkı düşer.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/100 md.) Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen süreler geçtikten sonra kamulaştırılan taşınmaz malda hakları bulunduğu iddiasıyla eski malikleri veya mirasçıları tarafından idareden herhangi bir sebeple hak, bedel veya tazminat talebinde bulunulamaz ve dava açılamaz.
Aynı amacın gerçekleşmesi için birden fazla taşınmaz mal birlikte kamulaştırıldığı takdirde bu taşınmaz malların durumunun bir bütün oluşturduğu kabul edilerek yukarıdaki fıkralar buna göre uygulanır.
Özel kanunlarda bu maddenin uygulanmayacağına ilişkin hükümler saklıdır. 1164 sayılı Arsa Ofisi Kanununa dayanılarak yapılan kamulaştırmalarda ve bu Kanunun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen hallerde yapılacak kamulaştırmalarda bu madde hükmü uygulanmaz.” hükümleri yer almaktadır.
Yine 11.09.2014 tarihinde yürürlüğü giren 6552 sayılı Kanunun 101.maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa eklenen geçici 9.maddesinde “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilen veya eklenen bu Kanunun 22 nci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri ile 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmü; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce gerçekleştirilen kamulaştırma işlemleri nedeniyle, kamulaştırılan taşınmaz malların eski malikleri veya mirasçıları tarafından bu taşınmaz malların geri alınması, bedel veya tazminat talebiyle açılan ve henüz kesinleşmeyen davalarda da uygulanır. Bu maddenin uygulanması nedeniyle reddedilen davaların yargılama giderleri davalı idare tarafından ödenir.” hükmü düzenlenmiştir.
Yukarıda belirtilen düzenlemeler karşısında mahkemece davaya konu taşınmaza ait tüm tedavülleri ile birlikte tapu kaydı ve taşınmazın kamulaştırılmasına dair tüm evrak getirtilerek uyuşmazlığın çözümünde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 22. maddesinin uygulanması ve 6552 sayılı Yasa ile getirilen değişikliklerin gözetilmesi gerektiğinden yazılı gerekçe ile davanın reddi doğru görülmemiş, mahkeme kararının bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 13.04.2015 gününde oybirliyle karar verildi.