MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, Kurum tarafından yaşlılık aylığından yapılan kesintilerin faiziyle birlikte iadesine, almış olduğu aylıklardan dolayı Kuruma borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R

Dava, davacının 01.05.1996-31.03.2005 tarihleri arasındaki yaşlılık aylıklarının yasal faizi ile iadesinin istenmesi ve aylıklarından 1/4 oranında kesinti yapılmasına dair davalı Kurum işleminin iptali ile yapılan kesintilerin davacıya iadesi ve davacının davalı Kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının yurt dışında geçen çalışmalarını 3201 sayılı Yasa uyarınca borçlanması sureti ile 01.05.1996 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı aldığı, yurt dışında geçen çalışmalarını gösteren 21.11.2012 tarihli hizmet belgesinden davacının 31.03.2005 tarihine kadar yurt dışındaki çalışmasının devam ettiğinin anlaşıldığı, bunun üzerine davalı Kurumun "21.11.2002-31.03.2005" tarihleri arasındaki yaşlılık aylıklarının yersiz ödendiğini kabul ederek 2014 yılı Ocak aylığından başlamak üzere yersiz ödemenin tahsili için kesinti yapmaya başladığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 3201 sayılı Kanun’un 6/A-(a) bendine göre, bu Kanuna göre değerlendirilen sürelere istinaden aylık tahsisi yapılabilmesi için yurda kesin dönülmüş olması şarttır. Kanun’un 6/B fıkrasının 1.cümlesine göre bu Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir. ..."de sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışılmasına ilişkin hükümleri uygulanır.
Bunun yanı sıra 6111 sayılı Yasanın 44.maddesi ile değişik 5510 sayılı Yasa’nın “Yersiz Ödemelerin Geri Alınması” başlıklı 96. maddesinden de söz etmek gerekir. Bu maddeye göre;
"Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır.
Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır. Bu hüküm ilgili hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla, aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelere mahsubunda da uygulanır.
Yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan % 25 oranında kesilmek suretiyle uygulanır.
Yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir” hükmü yer almaktadır.
Somut olayda, mahkemece davalı Kurumun davacı hakkında herhangi bir icra takibine girişmeksizin doğrudan yaşlılık aylığından kesinti yaparak yersiz ödenen Kurum alacağını tahsil edemeyeceğinden bahisle davanın kabulüne karar verilmiş ise de yukarıda sözü edilen 5510 sayılı Yasa"nın 96.maddesinde belirtildiği üzere davalı Kurumun yersiz ödemeyi sigortalının Kurumdan olan alacağından tahsil etmesi için icra takibi başlatılmasına ihtiyaç bulunmamaktadır.
Yapılacak iş, işin esasına girilerek inceleme yapmak 3201 sayılı Yasa uyarınca yurt dışı borçlanması yaparak yaşlılık aylığı tahsis edilen davacının kesin dönüş koşuluna aykırı davranıp davranmadığını değerlendirmek, 5510 sayılı Yasa"nın 96.maddesini de göz önünde bulundurarak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün, yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 11.09.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.