5. Hukuk Dairesi 2020/4596 E. , 2021/3221 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, davacı idare ile davalı ... vd. vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescili istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davanın kabulüne karar verilmiş; karar, davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince temyiz edilmiştir.
Arsa niteliğindeki Kocaeli İli, İzmit İlçesi, ... Mahallesi 1880 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1-Mahkemece verilen ilk kararda dava konusu taşınmazın metrekare bedelinin 82 TL/m2 belirlenerek bu bedel üzerinden kamulaştırma bedelinin tespit edildiği, kararın sadece davacı idare ve davalılardan ... ve ... taradından temyiz edilerek bozulduğu gözönünde bulundurulduğunda kararı temyiz etmeyen davalılar yönünden metrekare birim bedelinin 82 TL/m2 olduğu gözetilmeksizin bozma sonrası davacı idare yararına oluşan usuli kazanılmış hak ilkesi ihlal edilerek fazla kamulaştırma bedeline hükmedilmesi,
2- Dava konusu taşınmazın kamulaştırmasından arta kalan 1065,99 metrekarelik alanında bozma öncesi hükme esas alınan bilirkişi raporunda herhangi bir değer azalışı hesaplanmamış ve bu husus Dairemiz bozma ilamına konu edilmemiştir. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde davacı idare lehine oluşan usuli kazanılmış hak ihlal edilmek suretiyle, bozma sonrasında kalan kısma %20 değer azalışı hesaplayan rapora göre hüküm kurularak fazla bedele hükmedilmesi,
3-Bozma öncesi hükme esas alınan bilirkişi raporunda; dava konusu taşınmazdan daha önce geçirilen irtifakın taşınmazda meydana getireceği değer düşüklüğü oranı % 4 olarak tespit edilip bedele yansıtılarak hesaplama yapıldığı ve bu husus bozma kapsamı dışında kaldığından taraflar yönünden kesinleştiği gözetilmeksizin, bozma sonrası eski irtifak sebebiyle oluşan değer düşüklüğü oranının (hesaplama yöntemi de değiştirilmek suretiyle) % 5 olarak belirlenmek suretiyle fazla bedele hükmedilmesi,
4-Dava konusu taşınmazda dava dışı Kocaeli Belediyesi de paydaş olduğu halde, davacıları taşınmazın tamamına malik kabul edilerek bedel hesaplayan rapora göre hüküm kurulması,
Doğru olmadığı gibi,
5-Anayasa Mahkemesinin 27/11/2020 gün 31317 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16/07/2020 tarih 2018/104 Esas 2020/39 Karar sayılı kararı ile 7139 sayılı Kanunla Değişik Kamulaştırma Kanunun 10/8. Fıkrasının dördüncü cümlesi; “idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit edilen bedelden az olması durumunda hâkim tarafından tespit edilen bedel, fazla olması durumunda idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği bedel, peşin ve nakit olarak hak sahibi adına, kalanı ise bedele ilişkin kararın kesinleşmesine kadar üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılmak ve kesinleşen karara göre hak sahibine verilmek üzere” bölümü ile yedinci cümlesinde yer alan “idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği bedelden fazla olması halinde fazla olan tutarın bloke edildiğine” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğu ve iptal edildiği nazara alınarak hüküm kurulması gerektiğinden,
Hükmün yukarıda açıklanan gerekçelerle davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin temyiz isteminin kabulü ile BOZULMASINA, temyiz edenlerden peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 11/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.