9. Hukuk Dairesi 2015/21729 E. , 2016/2800 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, davalı tarafından iş aktinin haksız feshedildiğini, davalının.......................... ürünlerinin satış ve tanıtımını yapan firma olduğunu, davacının ilk işe başladığında ..............olarak ilk yıl 08:00-21:00, cumartesileri 11:00-20:00, ikinci yıl 09:00-20:00, üçüncü yıl 11:00-19:00, dördüncü yıl 12:00-20:00 saatleri arasında çalışmasının belirlenmesine karşın .............. olarak çalıştığı 8 ay boyunca 09:00-18:00 saatleri arasında çalıştığını, haftada 2 kere toplantılar nedeni ile 08:00-20:00 saatleri arasında çalıştığını, her yeni ürün çıkış döneminde yani her 3 ayda bir 04:00-19:00 saatleri arasında çalıştığını, yaz aylarında ..........de olan çalışmalarda 07:00-20:00 arasında çalıştığını, 2010 yılı Ramazan ayında yeni ürün tanıtımı nedeni ile 17:00-03:00 saatleri arasında çalıştığını, bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti alacaklarını istemiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, belirli süreli iş aktinin sona ermesi nedeni ile süre sonunda 30/06/2011 tarihinde feshedildiğini, iş aktinin süre sonunda yenilenmeyeceğinin davacıya bildirildiğini, 27/06/2011 tarihli fesih bildirimini davacının tebellüğden imtina ettiğini, davalının...................ürülerinin satış ve tanıtımını gerçekleştiren firma olduğu yolundaki iddianın yanlış olduğunu, davalının pazarlama sektöründe .................. denen satış alanları içinde satış ünitelerinin tanzimi, ünitelere ürünlerin yerleştirilmesi, talep halinde satış noktasının ve alıcıların bilgilendirilmesi, ürünlerin sergilenmesi, perakende satış noktalarında ürünleri tanıtıcı aktivitelerin yapılması hizmeti verdiğini, çok çeşitli firmalara, firmalar tarafından belirlenen dönemlerde yine firmalar tarafından gösterilen noktalarda bu hizmetleri verdiğini, bu hizmetlerde çalıştırılan elemanların davalının sürekli elemanları olmadığını, işçilerin bir firmadan aktivite talebi gelince bu firmanın belirlediği süre içinde bu süreyi kapsayan belirli süreli iş akti ile çalıştıklarını, davacının da belirli süreli iş akti ile çaıştığını, iş aktinin yenilenmediğini, bir defaya mahsus sözleşme yapıldığını, davacının işin niteliği gereği iddia ettiği şekilde fazla mesaisinin, bayram çalışmasının olmadığını, tüm çalışmalarının bordrosunda kayıt altına alındığını, hiç bir alacağı bulunmadığını, kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarının ödendiğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, .................. ile davalı şirket arasında organik bağ olduğu, davacının davalı iş yerinde 22/10/2008-27/06/2011 tarihleri arasında 2 yıl 8 ay 5 gün süre ile en son 1.000,00 TL. net + 59,74 TL. asgari geçim indirimi, 1.396,84 TL. brüt ücretle çalıştığı, aylık 250,00 TL. yemek ücreti dahil giydirilmiş ücretin 1.646,84 TL., belirli süreli iş sözleşmesi yapılması için gerekli objektif koşulların bulunmadığı, taraflar arasındaki iş sözleşmesinin belirsiz süreli olarak değerlendirilmesi gerektiği, iş akdinin davalı tarafından tazminat gerektirmeyecek şekilde haklı nedene dayanarak feshedildiğinin ispatlanamadığı, davacının daha öncesinde ödemesi yapılan kıdem tazminatı miktarının mahsubu ile bakiye kıdem tazminatına ve ihbar tazminatına hak kazandığı, işverenlik tarafından işyerine ait puantaj cetveli yada mesai çizelgesi gibi yazılı belgeler sunulmadığından zorunlu olarak tanık beyanlarına dayanmak gerekmiş, davacının haftada toplam 51 saat çalıştığı, haftalık yasal 45 saati aşan 6 saatlik fazla çalışmasının olduğu, taraflar arasındaki sözleşmenin incelenmesinde fazla mesai ücretinin asıl ücrete dahil olduğunun kararlaştırıldığı, ..................ın kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre yılda 270 saate kadar olan fazla çalışmaların ücretlerinin aylık sabit ücretin içinde olduğunun kabul edildiği gerekçesi ile yıllık izin ücreti haricindeki taleplerin kabulüne karar verilmiştir.
D)Temyiz:
Karar süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E)Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Fazla çalışma ücretlerinin hesabı ve ara dinlenme süresi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Ara dinlenme 4857 sayılı İş Kanununun 68 inci maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az onbeş dakika, dört saatten fazla ve yedibuçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedibuçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedibuçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanununun 63 üncü maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi onbir saati aşamayacağından, 68 inci maddenin belirlediği yedibuçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok onbir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde onbir saate kadar olan (on bir saat dahil) çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, onbir saatten fazla çalışmalarda ise en az birbuçuk saat olarak verilmelidir.
Yukardaki ilke kararı kapsamında 12 saatlik çalışmadan 1,5 saat ara dinlenmesi düşülmesi gerekirken 1 saat ara dinlenmesi düşülmesi hatalıdır.
Mahkeme tarafından yapılacak iş, davacının 12 saatlik günlük çalışmalarından 1,5 saat ara dinlenmesi düşüldüğünde ortaya çıkan haftalık fazla mesai süresinden, taraflar arasındaki iş aktine göre ücrete dahil olan haftalık 5,20, yıllık 270 saat fazla mesai süresi düşüldüğünde haftalık 5,20 saati aşan fazla mesai süresi olup olmadığını tespit ederek, haftalık 5,20 saati aşan fazla mesai çalışması var ise hüküm altına almaktır.
Ara dinlenme süresinin açıklanan şekilde 1,5 saat yerine 1 saat olarak kabulü hatalıdır.
3-Davacının ıslah dilekçesinde kıdem tazminatı açısından ıslah talebinin bulunmamasına rağmen, kıdem tazminatının HMK.nun 26 ve HUMK.nun 74. maddesindeki taleple bağlılık kuralına aykırı biçimde dava dilekçesindeki 100 TL.lik talebi aşar şekilde hüküm altına alınması hatalıdır.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16/02/2016 gününde oybirliği ile karar verildi.