Çekişmeli Taşınmaz - Kadastro Tespitinden Doğan Dava - Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2007/1423 Esas 2007/1503 Karar Sayılı İlamı

7. Hukuk Dairesi 2007/1423 E., 2007/1503 K.

7. Hukuk Dairesi 2007/1423 E., 2007/1503 K.

• ÇEKİŞMELİ TAŞINMAZ
• KADASTRO TESPİTİNDEN DOĞAN DAVA

• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 576 ]
• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 679 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasında kadastro tesbitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmiş ve isteğin süresinde olduğu anlaşılmış isede duruşma masraflarını yatırmadığından duruşma isteminin reddine, dosyanın duruşmasız olarak incelenmesine karar verildi. Dosyadaki belgeler okundu. Tetkik hakiminin raporu ve açıklamaları dinlendi. Gereği görüşüldü:

Kadastro sırasında dava ve temyize konu 102 ada 6 parsel sayılı 651.05 m2 yüzölçümündeki taşınmaz sulama havuzu niteliği ile davalı Gevrek Köyü Tüzel Kişiliği adına tesbit edilmiştir. Davacı Bakımlı Köyü Tüzel Kişiliği sulama havuzu ile arsasının kendilerine ait olduğunu ileri sürerek dava açmıştır. Mahkemece davanın reddine, dava ve temyize konu 102 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tesbit gibi tapuya tesciline karar verilmiş,hüküm davacı Bakımlı Köyü Tüzel Kişiliğince temyiz edilmiştir.

Dava ve temyize konu 102 ada 6 parsel sayılı taşınmaz tutanağında belirtilen hukuksal nedenlere dayanılarak davalı Gevrek Köyü Tüzel Kişiliği adına tespit edilmiştir. Davacı Bakımlı Köyü Tüzel Kişiliği sulama havuzu ile arsasının bir başka deyişle zemininin ve sulama havuzunun kendi köy tüzel kişiliklerine ait olduğunu öne sürerek dava açmıştır.

İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere, duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgeler aracılığıyla davanın saptanan niteliği dikkate alındığında mahkemece yapılan araştırma ve soruşturma hüküm vermeye yeterli değildir.

Sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için

öncelikle dava konusu su ile ilgili olarak davacı ve davalı köy tüzel kişiliklerinin karar defterlerinde yöntemine uygun biçimde alınmış bir karar bulunup bulunmadığı Köy Tüzel Kişiliklerinden ayrı ayrı sorulup saptanmalı, varsa köy karar defterleri getirtilerek incelenmeli, mülki amirliğin dava konusu hakkında kadim yararlanma konusunda bir kararının bulunup bulunmadığı, taşınmazın bağlı olduğu mülki amirlikten sorulup saptanmalı, 102 ada 6 parsel sayılı taşınmazdaki sudan davacı ve davalı köy tüzel kişiliğinin kadim yararlanma hakkının bulunup bulunmadığının yöntemine uygun biçimde

belirlenmesi zorunludur. Ne varki, mahkemece bu doğrultuda yöntemine uygun bir araştırma ve soruşturma yapılmamıştır.

Kural olarak, gerçek yada tüzel kişilerin sudan yararlanma yolunda kadim haklarının varlığının kabul edilebilmesi için öncesi bilinmeyen bir zamandan beri bu doğrultuda kadim yararlanma hakkı bulunduğunu öne süren gerçek yada tüzel kişi tarafından kanıtlanması gerekir.

O halde saptanan bu olgular dikkate alınarak öncelikle, az yukarıda sözü edilen biçimde araştırma soruşturma yapılmalı, sözü edilen belgeler ve köy karar defterleri getirtilmeli, bundan sonra yöreyi iyi bilen dava sonucunda yararı olmayan Bakımlı ve Gevrek Köyü Tüzel Kişiliklerine komşu belde yada köyler halkından seçilecek elverdiğince yaşlı, yansız yerel ve uzman bilirkişi, fen memuru ve uzman jeolog yada jeomorfolog bilirkişi tarafların aynı yöntemle gösterecekleri tanıklar tespit tutanağı bilirkişilerinin tümü hazır olduğu halde taşınmaz başında keşif yapılmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan davacı köy tüzel kişiliğinin öne sürdüğü gibi taşınmazdaki sudan kadim yararlanma haklarının bulunup bulunmadığı yolunda ayrıntılı gerekçeli olaylara dayalı bilgiler alınmalı, tespit tutanağında saptanan olgular ile keşifte saptanan hukuksal olgular birbiri ile çeliştiği takdirde tutanak bilirkişileri de taşınmaz başında ayrı ayrı dinlenerek çelişki giderilmeli, bundan sonra uzman jeolog yada jeomorfolog bilirkişi aracılığıyla dava konusu suyun DEBİSİ ölçülmeli, bu işlemin en az iki kez yapılacağı göz önünde tutulmalı, birinci debi ölçümünün dava konusu suyun mevsimine göre en fazla olduğu ay yada aylar ile ikinci kez yapılacak debi ölçümünün ise suyun en aza, açık bir anlatımla, dava konusu suyun mevsimine göre en aza düştüğü ay yada aylarda ölçüm yapılacağı düşünülmeli, uzman bilirkişiden bu konuda ayrıntılı gerekçeli uyuşmazlığın niteliğine göre rapor alınmalı, dava konusu sudan davacı Köy Tüzel Kişiliğinin veya her iki davacı köy ile davalı köyün kadim yararlanma haklarının bulunduğu saptandığı takdirde köylerin konumu ve yüzölçümleri belirlenmeli, bu konuda uzman bilirkişiye su kullanımında uygulanabilir nöbet cetveli düzenlettirilmeli, bu cetvel düzenlenirken yörede varsa bu konudaki örf, adet ve teamüllerinde gözönüne alınabileceği düşünülmeli, bundan sonra eski Medeni Kanununun 679. yeni Medeni Kanununun 756. maddesi hükümleri eşliğinde toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece böylesine bir araştırma ve soruşturma yapılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz davacı köy tüzel kişiliğinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde ilgilisine iadesine, 30.4.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.