1. Hukuk Dairesi 2015/14887 E. , 2018/12480 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin verilen karar, davalılar tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla Tetkik Hakimi ..."un raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil olmazsa tenkis isteklerine ilişkindir.
Davacılar, mirasbırakanları anneleri ......... Yenisoğancı’nın maliki olduğu 78 parsel sayılı taşınmazdaki 480/2880 payını kız çocuklarından mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak bağış suretiyle oğlu ...’e devrettiğini, taşınmazın daha sonra 5767 ada 1 parsel numarasını aldığını, ...’in taşınmazın ½ payını davalı ... ......’ye satış suretiyle devrettiğini, ...’in ölümü ile taşınmazdaki payın mirasçı olan diğer davalılara intikal ettiğini ileri sürerek, davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile veraset ilamındaki payları oranında adlarına tesciline, olmadığı takdirde tenkise veya bedele karar verilmesini istemişlerdir.
Davalılar, taşınmazın öncesinde üçüncü kişiye ait iken bedelini ödediklerini ancak mirasbırakan adına tescil edildiğini, davacılar ile miras taksimi yaptıklarını, davacıların taşınmazda herhangi bir hakları kalmadığını, taşınmazın sonradan değerlendiği için eldeki davanın açıldığını, temliklerin muvazaalı olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, temlikin mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; miras bırakan ......... Yenisoğancı’nın 23/10/2001 tarihinde ölümü ile geriye mirasçı olarak davacı kızları ile kendisinden evvel ölen Makbule’nin dava dışı mirasçıları ile davalılar Hacı ......, Semiha ve mirasbırakanın
kendisinden sonra ölen oğlu ...’in mirasçılarının kaldığı, miras bırakanın 1240 ada 78 parsel sayılı taşınmazdaki 480/2880 payını 05/06/2000 tarihinde oğlu ...’e bağış suretiyle temlik ettiği, taşınmazın daha sonra 5767 ada 1 parsel sayısını aldığı ve ... tarafından davalı 23/05/2006 tarihinde satış suretiyle davalı ... ......’ye satış suretiyle temlik edildiği, halen de ½ pay ile Hacı ...... adına kayıtlı olduğu sabittir.
Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay İçtihatlarında ve 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı İnançları Birleştirme Kararında vurgulandığı gibi, görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu"nun 706, Türk Borçlar Kanunu"nun 237. (Borçlar Kanunu"nun 213.) ve Tapu Kanunu"nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Somut olayda, mirasbırakan tarafından yapılan temlikin bağış şeklinde olduğu gözetildiğinde 1.4.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İBK"nın uygulama yerinin olmadığı ve muris muvazaası iddiasının dinlenemeyeceği açıktır.
Ne var ki, davacıların tapu iptali ve tescil isteğinin yanında terditli olarak tenkis isteğinde de bulundukları anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca "hibe" yoluyla temlik edilen dava konusu taşınmaz bakımından tenkis incelemesi yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
Davalıların yerinde bulunan temyiz itirazının kabulü ile, hükmün açıklanan nedenden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,19/09/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.