16. Hukuk Dairesi 2019/5411 E. , 2019/8325 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., .... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakıldıktan sonra, 18.05.2013 tarihinde 234 parsel numarasıyla 189.748,89 metrekare yüzölçümlü olarak, ham toprak vasfı ile Hazine adına tescil edilen taşınmazın bir bölümü hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescili istemiyle 22.04.2013 tarihinde dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, bilirkişi raporunda gösterilen bölümün tapusunun iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm davalı ..., ... ve Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmaz bölümünün 28 yılı aşkın süreden beri imar ve ihya çalışmalarının tamamlanarak tarım arazisi haline getirildiği ve taşınmaz bölümünde davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile mülk edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçeleri ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, hükme esas olunan ziraatçı bilirkişi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişilerin raporları soyut nitelikte ve yetesiz olup raporları çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresini ve niteliğini kesin olarak belirlemeye elverişli olmadığından yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için mahkemece öncelikle, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesi en az üç ayrı zaman dilimine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalı, bu şekilde dosya tamamlandıktan sonra; mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi ve 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan oluşacak bilirkişi heyetinin katılımıyla yapılacak keşifte; usulünce zilyetlik araştırması yapılmalı, bu kapsamda, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının ve zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi ve süresi, öncesinde nasıl kullanıldığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraat bilirkişi kurulundan, taşınmazın öncesi ve zirai faaliyete konu olup olmadığı, zilyetliğin hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü ve süresi, toprak yapısı, niteliği, bitki örtüsü, kullanım durumu ile ilgili, komşu taşınmazlarla mukayeseli olarak değerlendirmeyi içeren, ayrıntılı ve fotoğraflarla desteklenmiş gerekçeli rapor alınmalı; teknik bilirkişiye, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli, taşınmaz yargılama sırasında Hazine adına tapuya tescil edildiğine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında husumet yokluğu hususu da düşünülmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece açıklanan hususlar göz önüne alınmaksızın eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı belediyelere ayrı ayrı iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.