İskan Yoluyla Tahsis - Tapu Kaydının Mahalline Uygulanması - Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2007/1182 Esas 2007/1093 Karar Sayılı İlamı

7. Hukuk Dairesi 2007/1182 E., 2007/1093 K.

7. Hukuk Dairesi 2007/1182 E., 2007/1093 K.

• İSKAN YOLUYLA TAHSİS
• TAPU KAYDININ MAHALLİNE UYGULANMASI

• 2510 S. İSKAN KANUNU (MÜLGA) [ Madde 10 ]
• 3402 S. KADASTRO KANUNU [ Madde 13 ]
• 3402 S. KADASTRO KANUNU [ Madde 20 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasında kadastro tespitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi katılan Hazine ile Mustafa, Kadir mirasçıları Fettah, İsmail, Savran, Güllü, Mehmet mirasçıları Kazım, Güllü, Ali ve Hasan mirasçısı Ümmü oğlu Vezir tarafından istenilmekle, temyiz isteminin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, dosyadaki belgeler okundu, tetkik hakiminin açıklamaları dinlendi. Gereği görüşüldü:

Kadastro sırasında 172 parsel sayılı 203125 m2 yüzölçümündeki taşınmaz tapu ve vergi kaydına dayanılarak davalı Süleyman ve paydaşları adına tespit edilmiştir. Davacı Kadir tapu kaydına dayanarak dava açmış; Fettah, Hasan, Mustafa, Ali, Mehmet, A.Rahman, Mevlüt ve arkadaşları dava konusu taşınmaz içerisinde kendilerine ait tapulu yer bulunduğunu, Hazine ise çekişmeli taşınmazın tümünün Hazine adına tapuda kayıtlı olduğunu öne sürerek davaya katılmışlardır. Mahkemece yargılama sonunda Hazine"nin ve bir kısım katılanların davalarının reddine, katılan Mustafa, Ümmü, Kadir, Fettah, Ali S., Ali Ş., Ahmet, İsmail, Savran, Resul, Ali A., Mustafa Ş., Hacı Bülbül ve İsmail"in davalarının kabulüne, 172 parsel sayılı taşınmazın tespitinin iptaline teknik bilirkişi tarafından düzenlenen 18.02.1993 günlü rapor ve eki haritasında sırası ile (A, B, C, D, E, F, G, H, I, K, L, M, N ve O) harfleri ile işaretli sırası ile 28279 m2, 17248 m2, 23126 m2, 16815 m2, 38142 m2, 6188 m2, 4827 m2, 7685 m2, 21249 m2, 15937 m2, 25587 m2, 296 m2, 380 m2 ve 11930 m2 yüzölçümündeki bölümlerin sırası ile Mustafa, Ümmü, Kadir, Fettah, AH S., Ali Ş., Ahmet, İsmail, Savran, Resul, Mustafa Ş., Hacı Bülbül ve Ö... Köyü Tüzel Kişiliği adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davaya katılan Hazine ile Mustafa O., Kadir mirasçıları Fettah, İsmail, Savran, Güllü, Mehmet mirasçıları Kazım, Güllü, Ali ve Hasan mirasçısı Ümmü oğlu Vezir tarafından temyiz edilmiştir,

Taraflar ayrı ayrı tapu kayıtlarına dayanmışlardır. Hükmü temyiz etmediği saptanan davalı taraf, dava konusu 172 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitine dayanak yapılan tapu kaydına, katılan davacı Hazine, idari yoldan oluşan Şubat 1952 gün 61 sayılı tapu kaydına, Hazine dışındaki davaya katılanlar ise, Hazine"nin 2510 sayılı İskan Yasası uyarınca tahsis ve temlikiyle oluşan tapu kayıtlarına dayanmışlardır.

İddianın öne sürülüş biçimi, mahkemece toplanan, değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre uyuşmazlığın sağlıklı bir biçimde çözümlenebilmesi için tutunulan tapu kayıtlarının yöntemine uygun şekilde yerine uygulanarak kapsamlarının duraksamasız belirlenmesi gerekir.

Ne var ki, mahkemece yapılan araştırma ve uygulama ile mahkemenin hükme dayanak yaptığı uzman bilirkişi haritası ve eki rapor, keşfi izlemeye uygulamaya ilişkin yerel bilirkişi sözlerini denetlemeye imkan vermediği, bu nedenle yargı denetimine açık olmadığından yetersizdir.

Kural olarak, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 20. maddesi hükmü uyannca tapu kayıtlarının haritaya dayanmaları halinde kapsamlarının haritasına göre belirlenmesi zorunludur. Mahkemece, 2510 sayılı Yasa uyarınca iskan yoluyla Hazine"nin tahsis ve temlikinden oluşan tapu kayıtlarının dayanağı haritasının bulunup bulunmadığı sağlıklı biçimde belirlenmemiştir.

O halde, öncelikle Hazine dışındaki katılan davacıların tutundukları 2510 sayılı İskan Yasası uyannca oluşan tapu kayıtlarının dayanağı haritalar, varsa haritaların ölçeklerini gösterecek biçimde onaylı örnekleri Tapu Sicil Müdürlüğünden getirtilmeli, bundan sonra yöreyi iyi bilen elverdiğince yaşlı, yansız, yerel ve uzman bilirkişi, tarafların aynı yöntemle göstereceği tanıklar hazır olduğu halde dava konusu taşınmaz başında yeniden keşif yapılmalı, öncelikle geniş kapsamlı kadastro paftasının ölçeği ile Hazine"nin tutunduğu Şubat 1952 tarih 61 sayılı tapu kaydının dayanağı harita ile sözü edilen kayıttan Hazine"nin tahsis ve temlikinden 2510 sayılı Yasa uyarınca iskan yoluyla oluşan tapu kayıtlarının dayanağı haritaların ölçekleri eşitlenerek yerel bilirkişi yardımı uzman bilirkişi eliyle haritalar çakıştırılmak suretiyle yerine uygulanmalı, uygulamada haritalarda tarif edilen belli poligon ve röper noktalar iJe arz üzerindeki doğal ya da yapay sınır yerlerinden ve değişmez sınır kabul edilebilecek kişi taşınmazlarından yararlanılmalı, Hazine"nin tahsis ve temlikiyle oluşan Hazine dışında davaya katılanların tutunduğu tapu kayıtlarının dayanağı haritalarının bulunmadığı saptandığı takdirde, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 20. maddesi hükmü uyarınca sözü edilen tapu kayıtlarında tarif edilen sınır yerlerinden yararlanılarak kayıtlarda kapsam belirlenmeli, yerel bilirkişice bilinemeyen sınır yerleri bulunduğu takdirde taraflara bu konuda tanık dinletme olanağı sağlanmalı, kayıtlarda yerel bilirkişice tarif edilen sınır yerleri uzman bilirkişiye haritasında işaret ettirilmeli, öte yandan kadastro tespitine dayanak yapılan davalı tarafın tutunduğu tapu kaydının dava konusu taşınmaza ait olmadığı, mahkemece toplanıp değerlendirilen delillerle belirlenerek bu hukuksal olgu gözönüne alınarak hüküm oluşturulduğu, davalı tarafın aleyhindeki hükmü temyiz etmediği, saptanan bu hukuksal olgunun kesinleştiği keşif ve uygulamada dikkate alınmalı, ayrıca 2510 sayılı Yasa uyarınca oluşan tapu kayıtlarının kapsamının kök tapu kaydının dayanağı haritanın içinde açık bir anlatımla Hazine adına oluşan Şubat 1952 tarih 61 sayılı tapu kaydının dayanağı haritanın kapsamında aranmasının zorunlu olduğu dikkate alınmalı, dıştan komşu taşınmazların tespit tutanakları ve varsa dayanakları kayıtlar, davalı iseler dava dosyaları getirtilerek sözü edilen komşu taşınmazların tespitlerine bir kayıt ve belge esas alınmış ise, bu kayıt ve belgelerde nizalı parsel yönünün ne biçimde ve kimin yeri olarak sınır gösterildiği yönü üzerinde durulmalı, uzman bilirkişiden keşfi izlemeye uygulamaya İlişkin yerel bilirkişi sözlerini denetlemeye imkan verecek şekilde ayrıntılı gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra 3402 sayılı Kadastro Ka-nunu"nun 13, 20 ve özellikle tapu dışı satın almaya dayanan taraflar yönünde sözü edilen yasanın 13/B-b maddesi hükümleri eşliğinde sonucuna göre bir karar verilmelidir.

Mahkemece böylesine bir araştırma ve soruşturma yapılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kadastro hakiminin infazı mümkün doğru sicil oluşturmakla yükümlü olduğu gözardı edilerek kısa ve gerekçeli kararda taraflar adına tescile karar verilen bölümlerin hüküm yerinde duraksamaya meydan vermeyecek şekilde gösterilmeyerek infazda kuşkuya, duraksamaya meydan verecek biçimde hüküm oluşturulması dahi isabetsiz, katılan davacı Hazine ile davaya katılan davacı Mustafa, Kadir mirasçıları Fettah ve paydaşları ile Mehmet mirasçıları Kazım ve paydaşları ve Hasan mirasçısı Vezirin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde ilgililerine iadesine, 02.04.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.