10. Hukuk Dairesi 2020/3211 E. , 2021/1279 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrasında ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının 01.03.1975 – 31.07.1979 tarihleri arasında davalı ... Müdürlüğüne bağlı ... Orman İşletme Müdürlüğünde kesintisiz ve sürekli çalışmasına rağmen kuruma bildirilmeyen çalışmaların tespitini talep etmiş, mahkemece uyulan son bozma ilamı sonrasında davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Davanın Yasal dayanağı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79/10. maddesi olup, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Hizmet cetveline göre davaya konu dönemde davacının;
1975/3. dönemde 9 gün dava dışı ... (34154)
08.03.1976 – 29.04.1976 arasında 13 gün dava dışı PTT Kütahya (35625)
15.05.1976 – 16.05.1976 tarihleri arasında 1 gün ve 10.10.1976 – 31.10.1976 arasında 12 gün olmak üzere 36335 kurum sicil numaralı unvanı bilinmeyen işyeri
06.11.1976 – 28.12.1976 arasında 18 gün dava dışı PTT Kütahya (35625)
21.02.1977 tarihinden itibaren 20 gün ve 25.04.1977 – 28.05.1977 tarihleri arasında 35 gün olmak üzere ... Ağaç Müh. (38534)
09.10.1977 – 13.10.1977 arasında 4 gün davalı ... Gn. Md.’ne bağlı ... Orman İşletme Müdürlüğü (35644)
20.01.1978 – 21.01.1978 tarihleri arasında 2 gün ... Ağaç Müh. (38534) unvanlı işyerlerinden bildirimleri bulunmaktadır.
1- Bu durumda davacı asil, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesi gereği isticvap edilip talebi açıklattırılarak, 1975/3. dönem ile 28.12.1976 arasındaki dönemlerde başka işyerlerinden yapılan bildirimler karşısında, bu işverenlere yönelik bir davasının bulunup bulunmadığı açıklığa kavuşturulmalı, varsa ilgili işverenliklere 6100 sayılı HMK.’nun 124. maddesi kapsamında husumet yöneltilerek davaya katılımları sağlanıp bu çerçevede sonucuna göre karar verilmeli, aksi halde kurum cevabi yazı içeriği de dikkate alınarak ve bu yönde hem Kurum hem de davalı ... nezdinde yazışmalar yapılarak, gerek kurum yazısı, gerekse bildirimlere ilişkin olarak, 15.05.1976 – 16.05.1976 ve 10.10.1976 – 31.10.1976 arası bildirime konu unvanı bilinmeyen işyeri, 21.02.1977 – 21.01.1978 ve 20.01.1978 – 21.01.1978 arası bildirime konu ... Ağaç Müh. (38534) unvanlı işyeri ile ilgili kayıtlar eklenmek suretiyle işverenliklerin varlığı, davalıyla ilişkisi ile unvan ve sıfatı belirlenmelidir.
2- Bu belirlemeler de dikkate alınarak ayrıca Orman işyerinde geçen çalışmaların sezonluk olup olmadığı, mevsimsel koşullar ve coğrafya dikkate alınarak belirlenmeli, sezonluk işlerden olduğu anlaşılırsa anılan dönemlerde hak düşürücü sürenin geçmeyeceği gözetilerek çalışma iddiası irdelenip bu kapsamda oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
3- Kabule göre de 6552 sayılı Kanunun 11.09.2014 günü yürürlüğe giren 64. maddesiyle 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7. maddesine eklenen 4. fıkrada, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, davanın Kuruma re"sen ihbar edileceği, ihbar üzerine davaya davalı yanında fer’i müdahil olarak katılan Kurumun, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi Kanun yoluna başvurabileceği belirtilmiştir. Eldeki davada, dava tarihinin 31.12.2012 olması nedeniyle, Kurumun davalı olarak belirlenmesi gerekirken, hükmün karar başlığında fer’i müdahil olarak gösterilmesi de isabetsizdir.
Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve sair hususlar incelenmeksizin hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı"ya iadesine, 08/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
S.G.
K.Şefi: T. CÖMERT