MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar ve davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilleri adına tapunun ..., ..., ... ilçesi, ... mevkii, 953 ada, 43 sayılı parselde kayıtlı taşınmazın bir kısmının ... tarafından açılan dava sonucu bahse konu taşınmazın kıyı kenar çizgisinde kalması nedeniyle ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2002/464 E. sayılı dosyası ile tapu iptali ve tescil davası açtığı, mahkemece tapu kaydının iptali ile tespit dışı bırakılmasına karar verildiği, bu nedenle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla tapu kütüğünün yanlış tutulması sonucu Devletin kusursuz sorumluluk ilkesine dayalı olarak oluşan maddi tazminatlar yönünden şimdilik 75.000,00.-TL arsa bedeli, 125.000,00.-TL bina bedeli maddi tazminatın ve 35.000.-TL manevi tazminatın zararın doğduğu tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı müvekkillerine verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleştirilen dosya davacısı ..., .../09/2015 tarihli dava dilekçesi ile müvekkilinin murisinin ... mahallesi 953 ada 43 parsel sayılı taşınmazın maliklerinden olup arazide kooperatif eliyle müstakil villalar yapıldığını, ancak Hazinece açılan dava sonucu taşınmazın bir kısmının kıyı kenar çizgisi içinde kalması nedeni ile tapusunun iptaline karar verildiğini, davacının bu taşınmazda intifa hakkı sahibi olup intifa hakkının bedeli olarak ....000,00.-TL manevi tazminatın zararın doğduğu tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; birleştirilen dosyalar üzerinden yapılan yargılama sonucu asıl dosya yönünden davanın kabulüne 183.841,06.-TL maddi tazminatın .../.../2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, birleştirilen dosya yönünden davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından dava tarihinin değerlendirme tarihi olarak alınması gerektiği, manevi tazminatının reddi kararının yerinde olmadığı gerekçesi ile davalı vekili tarafından ise davacılar lehine hükmedilen tazminata yönelik olarak temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 1007. maddesi gereğince tazminat istemine ilişkindir.
...) Davacılar vekilinin temyiz itirazları bakımından;
İncelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye, davacıların zararının taşınmaz hakkında verilen tapu iptal kararının kesinleştiği tarih itibari doğması nedeni ile dava tarihinin değerlendirme tarihi olarak alınması doğru olmadığına ve davacılara ait taşınmazın ellerinden çıkmasının, manevi tazminatın koşullarını düzenleyen 818 sayılı Borçlar Kanununun 49. maddesi uyarınca eşya zararı niteliğinde olması ve eşya zararının da kişinin sosyal, fiziki ve kişilik değerlerine saldırı oluşturacak bir eylem olmaması nedeniyle manevi tazminat talebinin, koşulları oluşmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davacının temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
...) Davalı Hazinenin temyiz itirazları bakımından;
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmişse de eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulmuştur. Dosyada bulunan belgelerden davacıların 953 ada 43 sayılı parselde .../150 eşit paylarla malik oldukları, taşınmazda kat mülkiyeti kurulması üzerine davacıların payına karşılık 30 numaralı bağımsız bölümün davacılar adına .../... eşit paylarla tescil edildiği, 30 nolu bağımsız bölümün arsa payının .../50 olduğu, ... tarafından açılan dava sonucu ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2002/264 E. - 2008/179 K. sayılı kararı ile 953 ada 43 parsel sayılı taşınmazın 2753 m2 kısmının kıyı kenar çizgisi içinde kalması nedeni ile tapusunun iptaline karar verildiği, kararın .../.../2012 tarihinde kesinleştiği, .../.../2014 tarihinde eldeki davanın açıldığı anlaşılmıştır.
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 1007. maddesi gereğince, tapu sicilinin yanlış tutulması nedeniyle zarara uğrayan kişinin bütün zararlarından devlet sorumludur. Tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu sahibinin oluşan gerçek zararı neyse, tazminatın miktarı da o kadar olmalıdır. Gerçek zarar; tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu malikinin mal varlığında meydana gelen azalmadır. Tazminat miktarı, zarar verici eylem gerçekleşmemiş olsaydı, zarar görenin mal varlığı ne durumda olacak idiyse, aynı durumun tesis edilebileceği miktarda olmalıdır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05.03.2003 gün ve 2003/...-152 E. - 2003/125 K.; ....09.2010 gün ve 2010/...-386 E. - 2010/427 K.; ........2010 gün ve 2010/...-618 E. - 2010/668 K. sayılı kararı). Zarara uğrayan kişinin gerçek zararı ise, tazminat miktarının belirlenmesinde esas alınacak değerlendirme tarihine göre belirlenecek olup, bu tarih ise zararın meydana geldiği tarihtir. 4721sayılı TMK’nın 705/.... maddesi uyarınca tapu iptal ve tescil istekli davaların kesinleştiği tarih itibariyle mülkiyet hakkı sona ereceğinden bu tarih itibariyle tapusu iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin zararı oluşacaktır. Zararın meydana geldiği tarihe göre, tapusu iptal edilen gayrimenkulün niteliği ve değeri belirlenmelidir. Taşınmazın niteliği arazi ise gelir metodu yöntemi ile arsa vasfında ise değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması suretiyle gerçek değer belirlenmelidir.
Somut olaya gelince, kıyılar özel mülkiyete konu olmayacak nitelikte ise de taşınmaz kadastro sınucu davacılar adına paylı olarak tescil edilmiş olduğuna daha sonra ... tarafından açılan dava sonucu tapusu kısmen iptal edildiğine göre, tapu sicilinin hatalı olarak tutulduğundan, TMK"nın 1007. maddesi kapsamında Devletin kusursuz sorumluluğunun bulunduğu ve davacıların gerçek zararlarının karşılanması gerektiği kuşkusuzdur. Davacıların zararı ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2002/264 E. - 2008/179 K. sayılı kararının kesinleştiği tarihte oluşmuş olup, mahkemece bu tarihin değerlendirme tarihi olarak esas alınması gerekmektedir. Tapusu iptal edilen taşınmazın arsa olduğu hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Nevar ki; arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur. Buna rağmen, hükme esas alınan rapordaki taşınmazın satış tarihi değerlendirme tarihinden daha sonradır.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili belediye başkanlığı ve tapu müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak
bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi doğru olmadığı gibi 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 46. maddesinin son fıkrası “ana gayrimenkulün arsası ile birlikte kamulaştırılması halinde her bağımsız bölümün kamulaştırma bedeli bağlantılı bulunduğu arsa payı ile eklentileri de gözönünde tutularak ayrı ayrı takdir olunacağı” hükmünü koymuştur. Böyle olunca ana yapının arsasına yukarda açıklanan esaslara göre, üzerindeki yapılara değerlendirme tarihindeki resmi birim fiyatları ve yapı maliyet hesapları gösterilip yıpranma payı düşülmek suretiyle ve ayrıca aynı madde uyarınca bedelin tespitinde etkili olacak diğer objektif ölçüler de dikkate alınarak kamulaştırma karşılığının yasal biçimde belirlenmesi gerekir. Buna göre yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda arsa değeri ve tüm yapının (ortak yerleri içerir biçimde) değeri hesaplandıktan sonra arsa payına düşen miktarına göre bağımsız bölümün karşılığı tespit edilir. Şayet, o bağımsız bölüm yapısında değeri etkileyecek özellik ve nitelikte ekstra ilaveler varsa bunların da göz önünde tutulması gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: ...) Yukarıda birinci bentde açıklanan nedenlerle, davacıların temyiz itirazlarının REDDİNE, temyiz harcının istek halinde iadesine,
...) İkinci bentde açıklanan nedenlerle, Hazinenin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 05/07/2018 günü oy birliği ile karar verildi.