Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2020/1504 Esas 2021/1276 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrasında, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Hükmün, ... ve davalı Kurum vekilleri ile ... tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı işverenlere ait işyerinde 01.04.1992 - 01.12.2008 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kurum"a bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitini talep etmiş, mahkemece uyulan bozma ilamından sonra yapılan yargılamada, davacının 01.04.1992 ile 23.09.2005 döneminde dahili davalı ... nezdinde mevsimlik olarak çalıştığı, çalışmaların kuruma eksik bildirildiği ve o dönemlerde davacının sigortasız çalışmalarının toplamının 1785 gün olduğu ve davacının prime esas kazancının o dönemki asgari ücret olduğunun, 24.09.2005 ile 01.12.2008 döneminde davalı ... nezdinde mevsimlik olarak çalıştığı, çalışmaların kuruma eksik bildirildiği ve o dönemlerde davacının sigortasız çalışmalarının toplamının 267 gün olduğu ve davacının prime esas kazancının o dönemki asgari ücret olduğunun tespitine, davalı ... yönünden açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Mahkemece verilen ilk kararın temyizi üzerine dairemizce diğer bozma sebepleriyle birlikte “aynı yörede komşu ve benzeri işleri yapan başka işverenler ile, bu işverenlerin çalıştırdığı ve bordrolara geçmiş başkaca kişiler ile davalı işyerlerine ait işyeri dosyaları ile bordroları birlikte değerlendirilerek tespit edilecek bordro tanıklarının çalışmanın varlığına, başlangıcına ve süresine, işin sezonluk olup olmadığına ilişkin bilgi ve görgülerine başvurulmalı; sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalıdır ..... uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir” gerekçeleriyle bozulmuş, ancak bozma ilamına uyulmasına rağmen yukarıda yazılı bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Mahkeme bozma sonrasında komşu işyeri ve bordrolu çalışanlarının tespiti için kolluğa müzekkere yazmış ve 4 kişinin ismi bildirilmişse de bildirilen ... dışındaki tanıklardan ... ve ... isimli tanıklar uyuşmazlık konusu dönemden sonra işe girip davacıyı tanımayan, ... ise bozmadan önce de dinlenen tanıktır. Mahkeme davacı tarafça gösterilen ve kahvehane işletmecisi olduğunu beyan eden bir tanık da dinlemiş, bozma öncesi dinlenen tanık beyanlarından daha fazla bir bilgiye ulaşılamamıştır. ...’in ise çalışma durumu kurum kayıtlarıyla teyit edilmemiştir.
Davaya konu dönem yönünden mahkemece re"sen araştırma ilkesi çerçevesinde; öncelikle davalı işyerine ait dönem bordroları getirtilmeli, dönem bordrolarında ismi geçen tanıklardan kanaat edinmeye yetecek miktarda tanığın beyanları alınmalı, kolluk kuvvetlerinden çalışma olgusunu bilebilecek durumdaki komşu işyeri sahipleri ile bunların bordrolu çalışanlarının beyanları tespit edilmeli, dinlenen tanıkların hizmet cetvelleri temin edilerek beyanlarının doğruluğu denetlenmeli, gerekirse önceki tanıklar yeniden celbedilerek nizalı döneme ilişkin açık ve net beyanları tespit edilmelidir.
Mahkemece, yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, hükmü temyiz eden davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılar ... ve ..."a iadesine, 08/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.