Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, 1479 sayılı Yasa kapsamında 04.10.2000-27.12.2004 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortalılığın tespiti ile 01.10.2011 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava dosyasının incelenmesinde, 1479 sayılı Yasa kapsamında 04.10.2000-27.12.2004 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortalılığın tespiti ile 01.10.2011 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı tahsisi istemli işbu davada,davacının 04/10/1993 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal eden isteğe bağlı giriş bildirgesine istinaden aynı tarih itibarıyla isteğe bağlı sigortalılığının başlatıldığı, isteğe bağlı sigortalılık primini ödemediğinden 30/06/1994 tarihi itibariyle sigortalılığının sona erdirildiği, davacının 04/08/2008 tarihinde Kurum kayıtlarına giren sigortalılık belgesi ile ibraz ettiği 13/12/1999 - 27/12/2004 tarihleri arasında Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası müstakil üyeliğine göre zorunlu esnaf bağkur sigortalısı olmak için başvuruda bulunduğu, Kurumun bu dönem için davacının vergi kaydı veya şirket ortaklığına ilişkin kaydı olması halinde tescili yapılması gerekirken vergi kaydı veya şirket ortaklığı bulunmamasına rağmen sehven 04/10/2000 - 27/10/2004 tarihleri arası davacının sigortalı sayıldığı ve kendisine 04/10/2000 - 01/10/2008 tarihleri arası dönem için çıkarılan prim borcunu 26.09.2008 tarihinde ödediği, sehven açılmış olan bu kaydın Kurumca daha sonra iptal edildiği,davacının 13.02.1989-31.03.1989 tarihleri “Ticari konfeksiyon işleticiliği” faaliyeti ile 06.12.1999-31.12.1999 tarihleri arasında “ticari inşaat taşeronu” faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyetinin bulunduğu, ancak dava konusu edilen dönemde vergi mükellefiyetinin bulunmadığı, Mahkemece 04/10/2000- 27/10/2004 tarihleri arası için çıkartılan prim borçlarını davacının 5510 sayılı yasanın geçici 25. maddesine göre sayılı Yasadan yararlanarak 2008 yılında primleri ödediği, davalı Kurumun primleri uzun süre nemalandırdıktan sonra sonra iptal etmesinin Medeni Kanunun 2. maddesi gereği iyi niyetle bağdaşmayacağı gerekçesi ile geçmişe yönelik prim ödemelerinin kapsadığı sürenin isteğe bağlı sigortalılık süresi olarak kabulünün gerekeceği ve yaşlılık aylığı almaya hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
Davanın yasal dayanağı olan 1479 sayılı Kanunun 24. maddesinde 20.04.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, diğer sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların zorunlu sigortalı kabul edilebilmesi için, esnaf ve sanatkârlar gibi ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya götürü usulde gelir vergisi yükümlüsü olanlar yönünden vergi kaydı, gelir vergisinden bağışık olanlar yönünden kanunla kurulu meslek kuruluşlarına usulüne uygun olarak kayıtlı bulunma koşulu getirilmiş, anılan madde 22.03.1985 günü yürürlüğe giren 3165 sayılı Kanunla yeniden değiştirilip kapsam genişletilerek, gerçek veya götürü usulde gelir vergisi yükümlüsü olanlar (vergi kaydı bulunanlar) veya esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı bulunanlar ya da kanunla kurulu meslek kuruluşunda usulüne uygun kaydı olanlar zorunlu sigortalı olarak kabul edilmiş, anılan düzenleme 4956 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 02.08.2003 tarihine kadar geçerliliğini korumuştur. Kanunun Geçici 10. maddesinde de sigortalılara yaşlılık aylığı tahsisinde kademeli geçişe ilişkin koşullar sıralanmıştır.
Buna göre vergi, kanunla kurulu meslek kuruluşu, esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğu kayıtları zorunlu sigortalılığın dayanak belgeleri niteliğinde olup anılan kayıtlara sahip kişiler yönünden herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışma olgusunun gerçekleşmesi durumunda zorunlu sigortalılık söz konusu olabilmektedir. Belirtilen kayıtların yokluğunda zorunlu sigortalılıktan söz edilemeyeceği gibi, anılan sigortalılık niteliğine sahip olunmadığı döneme/sürelere ait prim borçlarının daha sonraki tarihlerde Kurumca hatalı olarak geriye dönük tahsil edilmesi, ödemeler icra takibi sonucu gerçekleşmediği sürece ilgili yararına usulü kazanılmış hak olgusunu da oluşturmamaktadır.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında, davacının, 13.02.1989-04.04.1989 tarihleri arasında Sinanpaşa Esnaf ve Sanatkarlar Odasında, 01.02.1989-20.04.1989 tarihleri arasında Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkarlar Odasında kaydının bulunduğu, yine davacı adına 13.02.1989-31.03.1989 dönemi ile 06.12.1999-31.12.1999 dönemi arasında vergi kaydı olduğu, dolayısıyla 04.10.2000-27.12.2004 döneminde oda, vergi kaydı olmadığı, davacının ilk prim ödemesini 26.09.2008 tarihinde yaptığı sabit olup, vergi, meslek kuruluşu ve esnaf sicil kaydı olmayan davacının 1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalı olarak kabulü mümkün olmadığı gibi, uyuşmazlığa konu dönemde esnaf ve sanatkâr siciline yöntemince kayıtlı olmayan veya vergi kaydı ya da oda üyeliği bulunmayan bir kişinin, geriye dönük gerçekleştirilen toplu prim ödemelerinin isteğe bağlı sigortalılık süresi olarak değerlendirilebilmesi de olanaksız olduğu gibi, somut olayın özelliği itibariyle Medeni Kanunun 2.maddesinin uygulanma şartları da oluşmadığından objektif iyi niyet kuralının olayda uygulanması olanaksızdır.
Mahkemenin yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar doğrultusunda yargılama yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27.06.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.