5. Hukuk Dairesi 2020/10106 E. , 2020/10877 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
İtirazın iptali istemine ilişkin olarak açılan davada ... 5. Asliye Ticaret ve ... 13. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir.
... 5. Asliye Ticaret Mahkemesince, taraflar arasında 28/06/2016 tarihli sözleşmenin 9/1-2. maddesi ile sözleşmeden kaynaklanabilecek anlaşmazlıkların çözüm yeri olarak ... Mahkemelerinin yetkili kılındığı, mahkemece yapılan bu itiraza yönelik değerlendirmede davalı vekilinin yetkisizlik itirazının süresinde olduğu ve sözleşmenin yapıldığı tarihe göre ... Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
... 13. Asliye Ticaret Mahkemesince, ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesince taraflar arasında 28/06/2016 tarihli sözleşmenin 9/1-2. maddesi ile sözleşmeden kaynaklanan anlaşmazlıkların çözüm yeri olarak ... Mahkemelerinin yetkili kılındığı, davalı vekilinin yetkisizlik itirazının süresinde olduğu ve sözleşmenin yapıldığı tarihe göre ... Mahkemelerinin yetkili olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verildiği görülmüş ise de, dosyanın tetkikinde davalı vekilleri tarafından yapılmış herhangi bir yetki itirazının bulunmadığı, mahkemenin tarafların herhangi bir itirazı olmaksızın sözleşmedeki yetki şartını re"sen değerlendirdiğinin mahkemece yapılan inceleme neticesinde anlaşılması karşısında kesin yetki kuralının bulunmadığı ve HMK"nun 19. Maddesi uyarınca da süresi içerisinde tarafların yetki itirazında bulunmadıkları dava açısından, ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkili hale geldiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
6100 sayılı HMK"nun 6. maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanunun 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca BK"nın 73. (6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 89.) maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir.
6100 sayılı HMK"nun "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19/2. maddesinde; "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz" hükmü yer almaktadır.
Davalı ... ... Maden İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından 16.11.2018 tarihli cevap dilekçelerinde yetki itirazından bahsedilmemiştir. Ancak daha önce sunulan davaya cevap süresinin uzatılması talepli dilekçelerinde yetki itirazlarının mevcut olduğu yazılmış ise de HMK’nun 19/2. maddesi uyarınca usulüne uygun bir yetki itirazının olmadığı tespit edilmiştir.
Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
Somut olayda, davacı şirket vekili tarafından davalı taraflara karşı itirazın iptali istemine ilişkin davanın ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesinde açıldığı, davalı ... ... Maden İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından ileri sürülen usulüne uygun yetki itirazının olmadığı anlaşılmaktadır.
Usulüne uygun yetki itirazında bulunulmadığı durumlarda ise davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği (HMK 19/son), bu nedenle ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkili mahkeme olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİN, 07/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.