17. Hukuk Dairesi 2016/14750 E. , 2018/1152 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalı ...Ş. vekili, davalılar ... ve ... vekilleri ve davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R -
Davacılar vekili, arsada hafriyat çalışmaları yapılırken davalı ...’in sürücüsü olduğu iş makinesinin yolda yürüyen yaya murisi iş makinesiyle duvara sıkıştırması sonucu murisin vefat ettiğini, arsanın dava dışı malikinin arkadaşı davalı ...’a burada hafriyat yapılacağını bildirmesi üzerine onun da davalı ...’ye ulaştığını, davalı ...’nin de kazaya karışan iş makinesinin malikleri olan davalılar ... ve ... ile hafriyatı taşımak üzere 15 kamyon ayarladıklarını, çalışmalar yapılırken gerekli iş güvenliği önlemlerinin alınmadığını, müvekkillerinin murisin eşi ve evlatları olup destekten yoksun kaldıklarını, elem çektiklerini beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davacılar lehine 5.000,00 TL maddi tazminat (3.500 TL destekten yoksun kalma, 1.500 TL diğer maddi zararlar), davacı eş ... için 70.000,00 TL manevi, davacı evlatların her biri için ayrı ayrı 30.000"er TL manevi tazminatın olay tarihinden işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalı ... şirketinden sorumluluğu oranında, diğer davalılardan müteselsilen sorumlu olarak tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçeleriyle destekten yoksun kalma tazminatı taleplerini bilirkişi raporu doğrultusunda davacı eş ... için 142.766,60 TL, davacı evlat ... için 44.301,42 TL ıslah etmiştir.Davalılar ayrı ayrı davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacıların davalı ... aleyhine açtıkları maddi ve manevi tazminat talebini içerir davalarının reddine, davacılar Birgül Akkaya, ..., ..."nın, davalılar ..., ..., ... ve ... Sigorta AŞ aleyhine açtıkları destekten yoksun kalma maddi tazminat talebini içerir davalarının reddine, davacılar ... ve ..."nın destekten yoksun kalma maddi tazminat talebini içerir davalarının kabulüne, davacı ... için 49.301,42 TL ve davacı ... için 147.766,60 TL olmak üzere toplam 197.068,02 TL destekten yoksun kalma maddi tazminatının davalı ... AŞ dava tarihi olan 25/01/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizden poliçe limiti ile sorumlu tutulacak şekilde olay tarihi olan 02/01/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ..., ... ve ... Sigorta AŞ"den tahsili ile davacılar ... ve ..."ya verilmesine, davacıların davalı ... Sigorta AŞ aleyhine açtıkları manevi tazminat talebini içerir davalarının reddine, davacıların manevi tazminat talebini içerir davalarının kısmen kabulü ile davacı ... için 20.000,00 TL, davacı ... için 10.000,00 TL, davacı ... için 10.000,00 TL, davacı ... için 10.000,00 TL, davacı ... için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 60.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 02/01/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ... ve ..."ten tahsili ile davacılar ..., ..., ..., ... ve ..."ya verilmesine, davacıların davalılar ..., ... ve ... aleyhine açtıkları fazlaya ilişkin manevi tazminat talebini içerir davalarının reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı ...Ş. vekili, davalılar ... ve ... vekilleri ve davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda maddi tazminata ilişkin hesaplamanınaşağıda (2) ve (3-a,b,c) nolu bentlerde belirtilen hususlar dışında) hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davacılar vekilinin, davalı ...Ş. vekili, davalılar ... ve ... vekilleri ve davalı ...’in sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir. İhtiyari dava arkadaşı olan davacılar için dava dilekçesinde toplam 5.000 TL maddi tazminat talep edilmiş, ıslah dilekçeleriyle destekten yoksun kalma tazminatı talepleri bilirkişi raporu doğrultusunda davacı eş Yeter için 142.766,60 TL, davacı evlat ... için 44.301,42 TL ıslah edilmiştir. Mahkemece davacı evlatlar ..., ... ve ...bakımından maddi tazminat taleplerinin reddine, davacı eş ... için 49.301,42 TL ve davacı evlat ... için 147.766,60 TL maddi tazminata hükmedilmiştir. Bu durumda mahkemece HMK"nın 31. maddesinde düzenlenen hakimin davayı aydınlatma ödevi doğrultusunda, davacılar vekiline dava dilekçesinde hangi davacı için ne kadar maddi tazminat talep edildiği açıklattırılarak, ıslah dilekçesindeki talepler de gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru değildir.
3-Kabule göre de;
a)Somut olayda mahkemece aldırılan kusur bilirkişi raporları oransal kusur bakımından birbiriyle çeliştiği gibi, temyiz edilmeden kesinleşen ceza dosyasında alınan bilirkişi raporlarıyla da uyumlu olmayıp, son raporda da rapor içerikleri irdelenmemiş, çelişki giderilmemiştir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece ... 9. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2014/292 Esas/2014/640 sayılı ceza dosyası dosya içerisinde alındıktan sonra, aralarında makine mühendisi, inşaat mühendisi ve iş sağlığı ve güvenliği uzmanı bulunan yeni bir bilirkişi heyetinden bilirkişi raporları içeriği, ceza dosyası ve tüm dosya kapsamına göre tarafların olaydaki kusur oranları hiçbir duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenip kusur yönünden meydana gelen çelişkiler giderilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup hükmün bozulması gerekmiştir.
b)Yargıtay yerleşik uygulamalarına göre muhtemel yaşam süreleri belirlenirken ...(PMF) yaşam tablosu esas alınmalıdır. Mahkemece hükme esas alınan aktüer bilirkişi raporunda (PMF) yaşam tablosu yerine, TRH 2010 yaşam tablosu dikkate alınarak davacıların ve ölen desteğin kaza tarihinden sonraki muhtemel yaşam süresi belirlenmiştir. Mahkemece tazminat esaslarına uygun olmayan şekilde hesaplama yapan bilirkişi raporu esas alınarak karar verilmiştir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece aynı bilirkişiden yukarıdaki açıklamalar ışığında PMF tablosuna göre hesaplama yapılması için ek rapor aldırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
c)Bir insanın ölümü hukuki anlamda bir zarar olmamakla beraber, bu yüzden yine de bazı zararlar meydana gelmiş olabilir. İşte BK"nın 45/II. maddesinin (6098 sayılı TBK m. 53) öngörmüş olduğu hal, ölüm sonucu vukua gelen bir kısım zararların tazminini hükme bağlamaktadır. Bu hükme göre, ölenin yardımından faydalananlar, bu yüzden yoksun kaldıkları faydayı, tazminat olarak, sorumludan isteyebilirler. Buna “destekten yoksun (muinden mahrum) kalma tazminatı” denir. Yasa metninden de anlaşılacağı gibi destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir. Yani haksız bir eylem sonucu desteğini yitiren kimse BK"nın 45/II. maddesine dayanarak uğradığı zararın ödetilmesini isteyebilir.
Destekten yoksunluk zararının hesabında müteveffanın gelirinin belirlenmesi tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır.
Somut olayda davacı tanığı Yusuf keşif sırasında murisin askeriyeye mal yıkımında taşımacılık yaptığını, bir nevi hamallık işi yaptığını, o gün de işten birlikte geldiklerini, günlük 50-60 TL yevmiye ile çalıştığını, gelirini tam olarak bilmediğini beyan etmiş, hesap bilirkişisi salt bu tanığın beyanına göre günlük ortalama geliri 55 TL kabul ederek, murisin aylık gelirini asgari ücretin 2,54 katı esas alarak hesaplama yapmıştır. Davalılar Seydi, Hasan Hüseyin ile davalı ... yargılama sırasında bilirkişi raporuna gelir bakımından da itiraz etmiştir. Eksik inceleme ile karar verilemez. Bu durumda mahkemece murisin kaza tarihi itibariyle SGK kayıtları getirtilerek belirlenecek gerçek gelirine göre destek tazminatı hesabı yapılması gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
4-Bozma neden ve şekline göre davacılar vekili, davalılar ... ve ... vekilleri ve davalı ...’in manevi tazminat miktarına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili, davalı ...Ş. vekili, davalılar ... ve ... vekilleri ve davalı ...’in sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3-a,b) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekili, davalılar ... ve ... vekilleri ile davalı ...’in temyiz itirazlarının, (3-c) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekilleri ile davalı ...’in temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle bozma neden ve şekline göre davacılar vekili, davalılar ... ve ... vekilleri ve davalı ...’in manevi tazminat miktarına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ile davalılar ... Sigorta A.Ş., ..., ..., ..."e geri verilmesine 20.2.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.