Esas No: 2010/5128
Karar No: 2011/612
Karar Tarihi: 03.02.2011
Derneğin Sona Ermesi - Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2010/5128 Esas 2011/612 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Mahkeme, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemiyle açılan davada, dosya üzerinde yapılan incelemenin yeterli olmadığını ve yargılamanın basit yargılama usulüne göre yapılması gerektiğini belirtmiştir. Bu nedenle, davaya ilişkin verilen kararın kanun yararına bozulmasına karar verilmiş ve duruşma yapılmadan verilen kararın isabetsiz olduğu vurgulanmıştır. Karar metninde yer verilen kanun maddeleri şunlardır: 4721 S. Türk Medeni Kanunu [Madde 87], 5253 S. Dernekler Kanunu [Madde 36, Madde 18], 1086 S. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (MÜLGA) [Madde 427, Madde 73].
7. Hukuk Dairesi 2010/5128 E., 2011/612 K.
7. Hukuk Dairesi 2010/5128 E., 2011/612 K.
- DERNEĞİN SONA ERMESİ
- 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 87 ]
- 5253 S. DERNEKLER KANUNU [ Madde 36 ]
- 5253 S. DERNEKLER KANUNU [ Madde 18 ]
- 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 427 ]
- 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 73 ]
"İçtihat Metni"
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Dava; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 87. maddesi hükmüne göre, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Dosyanın incelenmesinde davanın İstanbul Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü"nün 22.09.2006 tarih ve 2006/26369 sayılı yazısı ile açıldığı, esas defterine kaydedildiği, mahkemece tensip yapılıp duruşma günü belirlenmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda davanın kabulüne karar verildiği ve verilen hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu"nun 73. maddesi hükmünde "Kanunun gösterdiği istisnalar haricinde hakim her iki tarafı istima veyahut iddia ve müdafaalarını beyan etmeleri için kanuni şekillere tevfikan davet etmedikçe hükmünü veremez.", 5253 sayılı Dernekler Kanunu"nun 18. maddesinin birinci fıkrası hükmünde "Bu kanunla ilgili olarak hukuk mahkemelerinde bakılacak davalarda basit yargılama usulü uygulanır." 36. maddesinin son cümlesi hükmünde ise "Bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanır." denilmektedir. Gerek sözü edilen ve gerekse diğer kanunlarımızda derneklerle ilgili hukuk davalarının duruşma yapılmaksızın dosya üzerinde yapılan inceleme ile sonuçlandırılacağına ilişkin başka bir hüküm de bulunmamaktadır. Açıklanan hukuksal olgular birlikte değerlendirildiğinde dernekler ile ilgili hukuk davalarında mahkemelerce duruşma yapılması, yargılamanın basit yargılama usulüne göre yürütülerek sonuçlandırılması gerektiği kuşkusuzdur.
Somut olaya gelince, dava derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemiyle açıldığına göre, az yukarıda açıklanan hukuksal olgular göz önüne alınarak mahkemece öncelikle tensip yapılarak duruşma günü belirlenmesi ve duruşma gününün taraflara tebliği, duruşmaya geldiklerinde taraflardan davaya karşı diyeceklerinin ve varsa delillerinin sorulması, gösterecekleri delillerin toplanması, daha sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm verilmesi gerekirken, duruşma açılmaksızın davanın dosya üzerinde yapılan inceleme ile sonuçlandırılması isabetsiz, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemi bu nedenle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün HUMK.nun 427/6 maddesi hükmüne göre ve sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Kararın onaylı bir örneğinin Resmî Gazete"de yayımlanmak üzere Adalet Bakanlığı"na, yerel mahkemesine gönderilmek üzere dava dosyasının ve kararın onaylı bir örneğinin Yüksek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na gönderilmesine, 03.02.2011 gününde oybirliği ile karar verildi.
