MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Davacının taşınmazın tamamının adına tescilini istediğine göre, uyuşmazlık konusu taşınmazın, muristen davacıya devir şekli (taksim, bağış, satış v.s.) üzerinde durulması gerektiği belirtilerek Mahkemece, belirtilen usul hükümleri uyarınca tereke adına dava açmayan davacıdan bu devir hakkında açıklama istemesi, taksim, bağış, satış vs. gibi nedenlerden birine dayanması durumunda, bu hususu kanıtlaması için süre ve imkan verilmesi, bundan sonra, iddianın ileri sürülüş şekline, toplanan delillere ve getirtilecek mirasçılık belgesine göre öncelikle dava şartı üzerinde durulması, çekişme konusu taşınmazın halen elbirliği mülkiyetinde olduğunun anlaşılması durumunda, davacı tereke adına dava açmadığından davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi, aksi durumda ise dosya içeriğine ve toplanacak delillere göre uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 116 ada 1 parselde Hazine adına mera vasfıyla kayıtlı bulunan 387.441,70 metrekare yüz ölçümündeki taşınmazın 02.05.2012 tarihli teknik bilirkişi raporunda kırmızı renkle (A) harfiyle gösterilen 549,16 metrekarelik kısmının mera özel sicilinden terkini ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi, davalı ... Belediye Başkanlığı vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, hükme esas alınan teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümünün davacı adına kayıtlı bulunan 116 ada 3 parsel sayılı taşınmaz ile bir bütün olarak kullanıldığı ve tarım arazisi niteliğinde bulunduğu ve davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; taşınmazın kadim mera olup olmadığı, kadim mera değilse davacı yararına zilyetlikle kazanım koşullarının oluşup oluşmadığı, dava konusu edilen bölüm ile mera arasında ayırıcı bir unsur bulunup bulunmadığı hususları yöntemince araştırılmamış, yerel bilirkişi ve tanıkların soyut ve yetersiz beyanları ile taşınmaz bölümünün niteliğini belirlemekten uzak tek ziraatçi tarafından hazırlanan rapora dayanılarak ve ayrıca taşınmazın sınırında dere bulunduğu halde taşınmaz bölümünün dere yatağında kalıp kalmadığı, dere yatağından kazanılıp kazanılmadığı yada derenin aktif etki alanında kalıp belirlenmeden hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin onaylı tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler ve komşu veya civar kadastro parsellerini bir arada gösterir kadastro paftası (birleşik kroki) dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde, taşınmazın bulunduğu köy ile komşu köylerde ikamet eden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik uzman ... mühendisi bilirkişi heyeti, jeolog bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim tarafından ne zamandan beri, ne suretle kullanıldığı, mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümü ile mera parseli arasında ayırıcı unsurların bulunup bulunmadığı, imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazların niteliğiyle ilgili önceki tarihli ... bilirkişi raporunu da irdeler mahiyette ve dava konusu mera parseli ile karşılaştırmalı biçimde, taşınmaz bölümünün toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden mera vasfında olup olmadığını, mera parsellerinden nasıl ayrıldığını, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini, imar ve ihyaya konu edilip edilmediğini, edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiğini açıklayan, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı ve rapora taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş komşu taşınmazlar ve mera parseli ile arasındaki sınırları gösterecek şekilde renkli fotoğraflarının eklenmesi istenilmeli; jeolog bilirkişisine, çekişmeli taşınmazın davaya konu bölümünün dere yatağı vasfında olup olmadığı, dereden kazanılıp kazanılmadığı yada derenin aktif etki alanında kalıp kalmadığı hususlarında rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita aldırılmalı; çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesinin kadim mera olduğunun anlaşılması halinde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça değer taşımayacağı düşünülmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde yatıranlara ayrı ayrı iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.