Esas No: 2011/2287
Karar No: 2012/296
Karar Tarihi: 24.01.2012
Genel İdare Giderleri - Gerçek Zarar İlkesi - Haksız Fiilden Kaynaklanan Hasar Tazminatı - Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2011/2287 Esas 2012/296 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Dava, davalının su şebeke hattına hasar vermesi nedeniyle meydana gelen zararın tazmini talebi üzerine verilmiştir. Mahkeme, yapılan araştırmanın yeterli olmadığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabul edilmesine karar vermiştir. Yargıtay, gerçek zarar ilkesinin geçerli olduğunu belirterek, genel idari giderlerin zarar kapsamına dahil edilemeyeceğini ve sadece özel olarak işçi tutup çalıştırmanın veya harcama yapmanın kanıtlandığı durumlarda hesaba katılabileceğini belirtmiştir. ASKİ Tarifeler Yönetmeliği'nin tazminat hesaplanmasına ilişkin hükmünün ASKİ aboneleri için geçerli olduğuna ve davalının ASKİ abonesi olmadığına dikkat çekilmiştir. Borçlar Kanunu'nun 42. maddesi gereği gerçek zarar ilkesine uygun olarak hasarın hesaplanması gerektiği vurgulanmıştır. Kararın eksik araştırma ve soruşturma sonucu verildiği ve davalının temyiz itirazının kabul edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 42 ] - Gerçek zarar ilkesi
818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 43 ] - Haksız fiilden kaynaklanan zararın tazmini
7. Hukuk Dairesi 2011/2287 E., 2012/296 K.
7. Hukuk Dairesi 2011/2287 E., 2012/296 K.
- GENEL İDARE GİDERLERİ
- GERÇEK ZARAR İLKESİ
- HAKSIZ FİİLDEN KAYNAKLANAN HASAR TAZMİNATI
- 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 42 ]
- 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 43 ]
"İçtihat Metni"
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Dava, haksız fiilden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve soruşturma hüküm vermeye yeterli olmadığı gibi, varılan sonuç da yasal düzenlemelere uygun düşmemiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun, 08.12.2010 tarih, 2010/7-530 E., 2010/636 K. sayılı ilamında da vurgulandığı üzere, hukukumuzda gerçek zarar ilkesi geçerlidir. Zarar gören ancak haksız fiil nedeniyle uğradığı gerçek zararını haksız fiil sorumlularından isteyebilir.
Zarar görenin zararı giderebilmek için kendi çalıştırdığı işçilerine ve araç sürücülerine ödediği ücretler ile araç yakıt giderleri genel idare giderleri olup, haksız fiil meydana gelmese dahi ödenmesi gereken giderlerdir. Bunların zarar ile ilgisi bulunmamaktadır. Özel olarak adam tutulup çalıştırıldığı kanıtlanmadıkça haksız fiil meydana gelmeseydi dahi yapılacak bu nitelikteki giderler zarar kapsamına dahil edilemez.
Somut olaya gelince; davacı, davalı tarafından yapılan kazı çalışmaları sırasında su şebeke hattına hasar verildiğini öne sürmüş, iddia ettiği zarar miktarına ilişkin kalemlere ASKİ Tarifeler Yönetmeliği"nin 67. maddesi hükmü uyarınca %50 ilave yaparak istemde bulunmuştur. Dosya içeriğinden alacak olarak istenilen bedelin bir bölümünün davacının kendi çalıştırdığı işçilere ve araç sürücülerine ödediği ücretler ile araçların yakıt giderlerine, bir başka deyişle genel idare giderlerine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece bilgisine başvurulan bilirkişi raporunda yukarıda açıklanan hukuksal olgular gözardı edilerek, zarar kalemleri sıralanırken genel idare giderlerine yer verilerek hesaplamaya dahil edilmiş, davacı tarafın alacağı sunulan yönetmelik hükmü de dikkate alınarak %50 artırımlı olarak hesaplanmış, mahkemece de benimsenen bu rapor doğrultusunda karar verilmiştir. Sözü edilen yönetmeliğin 67. maddesi hükmünde "Su ve kanalizasyon tesislerine, bilerek veya bilmeyerek çeşitli nedenlerle zarar verenler hakkında Devlet malına karşı suç işleyenlere ilişkin hükümler uygulanmakla beraber, zararın giderilmesi için yapılan harcamalar %50 fazlasıyla kendilerinden tahsil edilir." hükmüne yer verilmiştir. Anılan Yönetmelik hükmü ASKİ ile aralarında sözleşme ilişkisi bulunan gerçek ya da tüzel kişilerin ASKİ tesislerine yönelik haksız eylemleri sebebi ile tazminat hesaplanmasına ilişkindir ve sözleşme ilişkisinin sonucu olarak ASKİ abonesi olan kişileri bağlayacağı kuşkusuzdur. Oysa davalının ASKİ abonesi olmadığı gözetildiğinde hükmedilecek tazminatın anılan yönetmelik hükmüne göre belirlenmesi mümkün değildir. Bu durumda zararın kapsamının Borçlar Kanunu"nun 42. maddesi hükmüne ve gerçek zarar ilkesine göre belirlenmesi gerekir. Gerçek zarar ilkesi zarar görenin malvarlığını haksız fiilin meydana gelmesinden önceki duruma getirmeyi amaç-ladığından yönetmelik hükmüne göre yapılacak hesap anılan ilkeye ve yerleşmiş Yargıtay uygulamasına da aykırı oluşturulan davacı kurumun onarım giderleri belgelerinde belirtilen miktarlar doğru kabul edilerek, gerçek zarar ilkesine aykırı düşen bilirkişi raporuna değer verilerek hüküm verilemez.
Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular dikkate alınarak, hasarın giderilmesi için özel olarak işçi tutup çalıştırma veya harcama yapma söz konusu ise bunların kanıtlaması için davacının delillerinin sorulup saptanması, bu konuda gösterilecek delillerin toplanması, özel olarak işçi tutup çalıştırıldığı ve harcama yapıldığının kanıtlanması halinde gerekirse bu yönden de zararın hesaplanması için yeniden bilirkişi raporu alınması, Tarifeler Yönetmeliği"nde belirtilen %50 artırılarak tahsile ilişkin hükmün haksız fiilden kaynaklanan hasar tazminatı davalarında uygulanamayacağı hususunun bilirkişiye hatırlatılması, davacı tarafın isteyebileceği gerçek zarar miktarı duraksamasız belirlendikten sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve soruşturma ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, davalının temyiz itirazının kabulüne karar vermek gerekmiştir.
S o n u ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın davalı yararına (BOZULMASINA), peşin ödenen harçların istek halinde davalıya iadesine, 24.01.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.
