5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun"a muhalefet eyleminden kabahatli ... hakkında, anılan Kanun"un 16-2. maddesi gereğince Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Edirne Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğünün 07/08/2017 tarihli ve 17220100CK001795 sayılı kararı ile uygulanan 147.940,00 Türk lirası idarî para cezasına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin Edirne 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 01/11/2017 tarihli ve 2017/3284 değişik iş sayılı kararına yönelik itirazın reddine dair Edirne 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 22/11/2017 tarihli ve 2017/5096 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 07/03/2018 gün ve 2474 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 16/03/2018 gün ve KYB-2018-22075 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 16. maddesinde yer alan, “(1) Türk parası, döviz veya bunlarla ödemeyi sağlayan belgeleri yurt dışına çıkaran veya yurda getiren yolcular, gümrük idaresinin talebi üzerine bunlarla ilgili olarak tam ve doğru açıklama yapmakla mükelleftir.
(2) Yetkililerce talep edildiği halde herhangi bir açıklama yapılmaması veya yanlış ya da yanıltıcı açıklama yapılması halinde, yolcu beraberindeki değerler gümrük idaresi tarafından muhafaza altına alınır. Gümrük idaresince, açıklamada bulunmayan yolculara taşıdıkları değerin, tutar konusunda gerçeğe aykırı açıklamada bulunan yolculara ise taşıdıkları değer ile açıkladıkları değer arasındaki farkın onda biri kadar idarî para cezası kesilir. Ayrıca durum şüpheli sayılarak Başkanlığa bildirilmekle birlikte ilgili diğer mercilere de intikal ettirilir. Binbeşyüz Yeni Türk Lirasına kadar olan farklar için bu fıkra hükmü uygulanmaz." şeklindeki düzenleme karşısında, yurtdışından ülkeye giriş yapan kabahatlinin anılan Kanun"un 16. maddesi kapsamında önceden beyanı alınmadan hakkında idarî para cezası düzenlendiği, yine idarî para cezası olarak uygulanan 147.940,00 Türk lirasının, niçin bu miktar üzerinden belirlendiği hususunda söz konusu tutanakta hiçbir açıklamanın yer almadığı anlaşılmakla itirazın kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
Dosya içerisinde bulunan 03.08.2017 tarihli tutanak uyarınca muterizde ele geçen Euro, Dolar ve Sterlin cinsi dövizin, kabahat tarihindeki kur bilgilerinin, M.B. (Merkez Bankası) verilerinden alınarak döviz cinsi paranın, kabahat tarihi itibarı ile Türk Lirası karşılığının belirlendiği ve idari para cezası tutanağında yasal dayanak olarak 5549 sayılı Kanunun 16/2. maddesinin gösterildiğinden, tespit edilen paranın % 10" u oranına denk gelen 147.940,00 Türk Lirası idari para cezası bakımından; tutanakta idari para cezasının miktarının belirlenmesi konusunda açıklama bulunmadığına ilişkin kanun yararına bozma talebi yerinde değil ise de;
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun" un ""Gümrük idaresine yapılacak açıklama"" başlıklı 16. maddesinin,
""(1) Türk parası, döviz veya bunlarla ödemeyi sağlayan belgeleri yurt dışına çıkaran veya yurda getiren yolcular, gümrük idaresinin talebi üzerine bunlarla ilgili olarak tam ve doğru açıklama yapmakla mükelleftir.
(2) Yetkililerce talep edildiği halde herhangi bir açıklama yapılmaması veya yanlış ya da yanıltıcı açıklama yapılması halinde, yolcu beraberindeki değerler gümrük idaresi tarafından muhafaza altına alınır. Gümrük idaresince, açıklamada bulunmayan yolculara taşıdıkları değerin, tutar konusunda gerçeğe aykırı açıklamada bulunan yolculara ise taşıdıkları değer ile açıkladıkları değer arasındaki farkın onda biri kadar idarî para cezası kesilir. Ayrıca durum şüpheli sayılarak Başkanlığa bildirilmekle birlikte ilgili diğer mercilere de intikal ettirilir. Binbeşyüz Yeni Türk Lirasına kadar olan farklar için bu fıkra hükmü uygulanmaz."" hükümlerini amir olduğu,
Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü" nün ""Nakit Kontrolleri"" konulu ve 2016/1 sayılı genelgesinin ""5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve İlgili Mevzuat Kapsamında Uyulması Gereken Hususlar"" başlıklı 1.2. maddesinin
""Yurda girişte, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve ilgili mevzuata göre yapılan işlemlerden ayrı olarak, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun uyarınca aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde, gümrük idaresi tarafından yolcudan, beraberindeki nakdin miktarını açıklaması istenebilir. Bu durumda, açıklama tam ve doğru yapılmak zorundadır.
1) Açıklama istenecek yolcular, idarece yapılan risk analizinin yanı sıra ilgili personelin değerlendirmelerine göre örnekleme yoluyla belirlenir. Kontrol edilecek yolcular belirlenirken, bu yolcuların beyanda bulunup bulunmadıklarına bakılmaz. Kaynağı itibariyle getirilmesi serbest olan bir nakdin beyan edilmesi halinde, bu yolcudan ayrıca 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde üzerinde bulundurduğu nakdin miktarını açıklaması da istenebilir.
2) Yolcu tarafından yapılan açıklamanın doğru olup olmadığı gümrük idaresince gerçekleştirilecek kontrol suretiyle tespit edilir. Gerekli kolaylığı sağlamayan yolcuların üst, eşya ve araçları Adli Önleme ve Arama Yönetmeliğine göre aranır.
3) Gümrük idaresinin yolcudan açıklama talep etmesini müteakip, EK-2’de yer alan “Nakit Açıklama Tutanağı” yolcunun sözlü açıklaması ve gümrük personelinin tespitlerine istinaden elektronik ortamda doldurulur ve dört nüsha olarak yazdırılır. Tutanaklar en az bir gümrük personeli ile açıklamada bulunan yolcu tarafından imzalanır. Talep edilmesi halinde bir nüshası yolcuya verilir.
4) Gümrük idaresince açıklama istenildiği halde, herhangi bir açıklama yapılmaması veya yanlış ya da yanıltıcı açıklama yapıldığının anlaşılması halinde, Nakit Açıklama Tutanağı düzenlenir. Nakit Açıklama Tutanağı en az iki memur ile açıklamada bulunan yolcu tarafından imzalanır. Tutanakların bir örneği Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’na gönderilir. Ayrıca gümrük idaresi tarafından 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 16 ncı maddesi gereğince; açıklanmayan miktarın %10’u tutarında idari para cezası uygulanarak yolcu beraberindeki tüm nakit muhafaza altına alınır. 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca Cumhuriyet Savcılığına bildirilir ve alınacak talimata göre hareket edilir. 3.000 TL’ye kadar olan farklar için bu fıkra hükmü uygulanmaz.
"" yönünde düzenlemeler getirdiği, anılan tebliğin bir kısmı Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü" nün 24.07.2017 tarih, 2017/1 sayılı genelgesi ile değiştirilmiş ise de, belirtilen düzenleme bakımından bir değişikliğe gidilmediği,
Gerek 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun"daki düzenlemelerde, gerekse anılan tebliğ ile yapılan açıklamalarda, kabahatin oluşabilmesi için öncelikle gümrük idaresi tarafından Türk parası, döviz veya bunlarla ödemeyi sağlayan belgeleri yurt dışına çıkaran veya yurda getiren yolculardan bir açıklama talep edilmesi, yolcular tarafından ise ya hiç açıklama yapılaması ya da gerçeğe aykırı açıklama yapılmasının gerektiği, somut olayımızda, 03.08.2017 tarihli tutanakta "" ...plakalı aracı; polis pasaport ve tescil işlemlerine müteakip X- ray tarama cihazına sevk edilmiş, otobüsün X-ray tarama cihazı önünde beklerken araçtan eşya indirildiğinin görülmesi üzerine otobüsün yanına gidilerek indirilen eşyaların görevli memurca yapılan kontrollerinde; araçta şoför olarak bulunan (..) T.C. Kimlik No"lu ... isimli şahsın eşyaları arasında, siyah bir bilgisayar çantası içerisinde Dolar, Euro, Sterlin cinsi dövizler görülmesi üzerine, bahse konu şahıs ve içerisinde döviz bulunan siyah çanta Müdürlüğümüz idari binasına getirilmiştir. Söz konusu döviz cinsi paralar ... huzurunda çanta içerisinden çıkarılmış, başka para bulunup bulunmadığı sorulmuş, ... isimli şahıs tarafımıza; ""başka para olmadığını, paranın hepsinin siyah çanta içerisinde olduğunu"" beyan etmiştir. Siyah çanta içerisinde tespit edilen döviz cinsi paralar Kapıkule Gümrük Sahasında yer alan döviz bürosunda bulunan İ- HUNTER marka para sayma makinesi yardımıyla ve ... isimli şahsın huzurunda yapılan sayımda ; toplam 60.000 (altmışbin) ABD Doları(...), 20.000(yirmibin) İngiliz Sterlini ( ...) , 280.000(ikiyüzseksenbin) Euro (...) efektif döviz ele geçirilmiştir."" yönünde ifadeler olduğu, idari para cezasına dayanak Nakit Açıklama Tutanağının ise 07.08.2017 tarihinde düzenlendiği ve muterizin imzası bulunan evrak içeriğinde; açıklanan nakit ""1 EURO, 1 ABD DOLARI, 1 İNGİLİZ STERLİNİ"" olarak gösterilmekle birlikte tespit edilen nakdin ""280.000 EURO, 60.000 ABD DOLARI, 20.000 İNGİLİZ STERLİNİ"" olduğu görülmekle, idari para cezasına konu döviz cinsi paranın, gümrük idaresi tarafından, muterizden açıklama talep edilmeden önce tespit edilip edilmediğinin belirlenmesi bakımından tutanak tanıkları ile nakit açıklama tutanağında imzası bulunan ilgililerin tanık sıfatı ile dinlendikten sonra muterizin hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekeceği,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği kısmen yerinde görüldüğünden, Edirne 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 22/11/2017 tarihli ve 2017/5096 değişik iş sayılı kararının CMK"nun 309/4-d maddesi uyarınca KANUN YARARINA BOZULMASINA, kabahatli hakkında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Edirne Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğünün 07/08/2017 tarihli ve 17220100CK001795 sayılı kararı ile uygulanan 147.940,00 Türk lirası idarî para cezasının kaldırılmasına, 17/06/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.